۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين'
جز (جایگزینی متن - 'ابى بكر' به 'ابى‌بكر') |
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين') |
||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
'''ترجمة الإتقان في علوم القرآن''' تألیف [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر| | '''ترجمة الإتقان في علوم القرآن''' تألیف [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر|جلال‌الدين ابوالفضل عبدالرحمن بن ابى‌بكر سيوطى]] (849-911 ق) از بزرگترين علماى جامع علوم نقلى، بويژه قرآن‌شناسى و حديث است كه اجدادش ايرانى بوده‌اند و خودش مصرى است(اهل اسيوط-سيوط).او به كثرت و تنوع تأليف معروف است.آثار او را در رشته‌هاى گوناگون، از رساله‌هاى كوچك چند صفحه‌اى گرفته تا كتابهاى چند جلدى بالغ بر 560 اثر شمرده‌اند.زندگينامه‌نويسان از او به عنوان «امام» و «حافظ» یاد مى‌كنند.وى در زندگينامۀ خود نوشت كوتاهش تصريح دارد كه قبل از هشت سالگى قرآن مجيد را از حفظ كرده بوده است.در حديث و حفظ و حمل و روايت و درايت آن نيز يد طولى داشته است و دو اثر معروف او الجامع الصغير من احاديث البشير النذير و الجامع الكبير- [جمع الجوامع]از عمده‌ترين مجموعه‌هاى حديث در ميان آثار طبقۀ متأخر از محدثان است.همچنين تدريب الراوى او از آثار مهم حديث‌شناسى است.اهم و اشهر تأليفات او در زمينۀ علوم قرآنى يا قرآن‌شناسى از اين قرار است: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
تا پيش از عصر سيوطى، تأليفاتى كه،قطع نظر از جامعيت و دامنۀ اشتمال، كما بيش شبيه يا هم موضوع با اتقان باشد تدوين شده بود كه [[سيوطى]] خود به اسامى مهمترين آنها تصريح دارد: فنون الافنان فى علوم القرآن (تأليف [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]])، جمال القراء(تأليف سخاوى)، المرشد الوجيز فى علوم تتعلق بالقرآن العزيز (تأليف ابوشامه)، البرهان فى مشكلات القرآن (اثر عزيز بن عبدالملك معروف به شيذله). | تا پيش از عصر سيوطى، تأليفاتى كه،قطع نظر از جامعيت و دامنۀ اشتمال، كما بيش شبيه يا هم موضوع با اتقان باشد تدوين شده بود كه [[سيوطى]] خود به اسامى مهمترين آنها تصريح دارد: فنون الافنان فى علوم القرآن (تأليف [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]])، جمال القراء(تأليف سخاوى)، المرشد الوجيز فى علوم تتعلق بالقرآن العزيز (تأليف ابوشامه)، البرهان فى مشكلات القرآن (اثر عزيز بن عبدالملك معروف به شيذله). | ||
سپس در قرن نهم آثار جامعترى تأليف مى‌گردد.[[سيوطى]] به چند اثر كه استادان يا همقرنان او تأليف كرده‌اند اشاره دارد؛ از جمله به كتابى در علوم تفسير (بدون نام) از ابوعبدالله | سپس در قرن نهم آثار جامعترى تأليف مى‌گردد.[[سيوطى]] به چند اثر كه استادان يا همقرنان او تأليف كرده‌اند اشاره دارد؛ از جمله به كتابى در علوم تفسير (بدون نام) از ابوعبدالله محيى‌الدين كافيجى استاد سيوطى، و جامعتر از آن، مواقع العلوم فى مواقع النجوم، از جلال‌الدين بلقينى، استاد ديگرش، سپس البرهان فى علوم القرآن اثر بدر‌الدين محمد بن عبدالله زركشى(745-794 ق)كه يكى از منابع اساسى [[سيوطى]] در تأليف اتقان است و ابواب و تبويب اتقان و نيز موضوعات آن به ميزان قابل توجهى مقتبس از آن است. | ||
از طرف ديگر،[[سيوطى]] تفسيرى به نام التحبير داشته كه در مقدمۀ آن بسيارى از اين مباحث را آورده بوده، سپس اين مباحث يعنى اين مقدمه را تنقيح مى‌كند و سامان بهترى به آن مى‌دهد و احتمال دارد كه متن يعنى تفسير را هم گسترش داده باشد.بارى تفسير جديدش را مجمع البحرين و مطلع البدرين مى‌نامد.معلوم نيست كه اين دو تفسير به اتمام رسيده يا تفسير بر همۀ قرآن مجيد باشد، اينقدر هست كه از رهگذر مقدمه‌نويسى بر آنها، اين دايرة المعارف عظيم پديد مى‌آيد كه يادآور مقدمۀ معروف [[ابن خلدون]] است كه آن هم اهميتش بر ذى المقدمه (يعنى تاريخ [[العبر]]) مى‌چربد. | از طرف ديگر،[[سيوطى]] تفسيرى به نام التحبير داشته كه در مقدمۀ آن بسيارى از اين مباحث را آورده بوده، سپس اين مباحث يعنى اين مقدمه را تنقيح مى‌كند و سامان بهترى به آن مى‌دهد و احتمال دارد كه متن يعنى تفسير را هم گسترش داده باشد.بارى تفسير جديدش را مجمع البحرين و مطلع البدرين مى‌نامد.معلوم نيست كه اين دو تفسير به اتمام رسيده يا تفسير بر همۀ قرآن مجيد باشد، اينقدر هست كه از رهگذر مقدمه‌نويسى بر آنها، اين دايرة المعارف عظيم پديد مى‌آيد كه يادآور مقدمۀ معروف [[ابن خلدون]] است كه آن هم اهميتش بر ذى المقدمه (يعنى تاريخ [[العبر]]) مى‌چربد. | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۶: | ||
اين نسخه توسط موسسه انتشارات امير كبير تهران چاپ دوم 1376 و سوم 1380 در شمارگان 2000 نسخه به قيمت دوره 5400 تومان با جلد گالينگور به همراه جلد(لفاف)گلاسه با كاغذ عالى و حروف كامپيوترى،چاپ گرديده است. | اين نسخه توسط موسسه انتشارات امير كبير تهران چاپ دوم 1376 و سوم 1380 در شمارگان 2000 نسخه به قيمت دوره 5400 تومان با جلد گالينگور به همراه جلد(لفاف)گلاسه با كاغذ عالى و حروف كامپيوترى،چاپ گرديده است. | ||
#نگاه كنيد به: «ال[[سيوطى]] و الدراسات القرآنية» نوشتۀ احمد شلبى،در جشن نامه‌اى تحت عنوان: | #نگاه كنيد به: «ال[[سيوطى]] و الدراسات القرآنية» نوشتۀ احمد شلبى،در جشن نامه‌اى تحت عنوان: جلال‌الدين السيوطى، بحوث القيت فى الندوة التى اقامها المجلس الاعلى لرعاية الفنون و الآداب و العلوم الاجتماعية،6-10 مارس 1976(القاهرة، الهيئة المصرية العامة للكتاب،1976)ص 227. | ||
#پيشگفتار محمد ابوالفضل ابراهيم،ص 24 ترجمۀ فارسى. | #پيشگفتار محمد ابوالفضل ابراهيم،ص 24 ترجمۀ فارسى. | ||
#اين تاريخ در ترجمۀ فارسى 733 و در متن عربى 833 آمده كه هر دو، با توجه به تاريخ تولد سيوطى،يعنى 849 قمرى، نادرست است.درست آن چنانكه در ذيل همين بخش از كتاب آمده و نقل كرديم 883 قمرى است.براى تدقيق بيشتر نگاه كنيد به صفحۀ 12 جلد اول متن اصلى، و صفحۀ 26 جلد اول ترجمۀ فارسى. | #اين تاريخ در ترجمۀ فارسى 733 و در متن عربى 833 آمده كه هر دو، با توجه به تاريخ تولد سيوطى،يعنى 849 قمرى، نادرست است.درست آن چنانكه در ذيل همين بخش از كتاب آمده و نقل كرديم 883 قمرى است.براى تدقيق بيشتر نگاه كنيد به صفحۀ 12 جلد اول متن اصلى، و صفحۀ 26 جلد اول ترجمۀ فارسى. | ||