تذکره همایون و اکبر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' الدين' به '‌الدين'
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره')
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به '‌الدين')
خط ۶۹: خط ۶۹:
اين تذكره كه اطلاعات تاريخى بسيار باارزشى درباره موضوع پيش‌گفته در بر دارد، به فهرستى دقيق مى‌ماند كه گفتار و رفتار پيروان و همراهان همايون را در سفر به ايران باز مى‌نمايد. نويسنده در تاريخ رويدادها به خطا و لغزش‌هايى دچار شده است. براى نمونه، وى تاريخ فتح قلعه قندهار را 940 هجرى مى‌داند، اما تاريخ دقيق اين رخداد 25 جمادى الثانى 952 هجرى (1545م) است.
اين تذكره كه اطلاعات تاريخى بسيار باارزشى درباره موضوع پيش‌گفته در بر دارد، به فهرستى دقيق مى‌ماند كه گفتار و رفتار پيروان و همراهان همايون را در سفر به ايران باز مى‌نمايد. نويسنده در تاريخ رويدادها به خطا و لغزش‌هايى دچار شده است. براى نمونه، وى تاريخ فتح قلعه قندهار را 940 هجرى مى‌داند، اما تاريخ دقيق اين رخداد 25 جمادى الثانى 952 هجرى (1545م) است.


رويدادهاى سيزده سال پايانى سلطنت همايون در اصل اين كتاب و رويدادهاى دوران پادشاهى جلال الدين محمداكبر، جانشين وى (1014 - 936ه / 1605 - 1556م) در پيوست آن گزارش شده‌اند. درون‌مايه اثر را در چهار بخش مى‌توان گنجاند:
رويدادهاى سيزده سال پايانى سلطنت همايون در اصل اين كتاب و رويدادهاى دوران پادشاهى جلال‌الدين محمداكبر، جانشين وى (1014 - 936ه / 1605 - 1556م) در پيوست آن گزارش شده‌اند. درون‌مايه اثر را در چهار بخش مى‌توان گنجاند:


#رويدادهاى سال‌هاى 949 تا 953 هجرى با عنوان «فصل اول در سفر همايون پادشاه از بكر (بهكر) به طرف خراسان و عراق و طواف روضه مقدسه امام ابوالحسن على الرضا و آنچه درين سفر روى نمود»؛
#رويدادهاى سال‌هاى 949 تا 953 هجرى با عنوان «فصل اول در سفر همايون پادشاه از بكر (بهكر) به طرف خراسان و عراق و طواف روضه مقدسه امام ابوالحسن على الرضا و آنچه درين سفر روى نمود»؛
خط ۷۸: خط ۷۸:
پرداختن به برخى از موضوع‌هاى اجتماعى و آيين‌هاى رايج در سده دهم هجرى (شانزدهم ميلادى) در سرزمين هندوستان يا ايران روزگار صفويان، از ويژگى‌هاى مهم اين كتاب است. نويسنده به برپايى نماز عيد فطر در مشهد و چگونگى رؤيت ماه، «گرگ‌دوانى و چوگان‌بازى مردم تبريز»، مسابقه‌هايى مانند «قبق انداختن»، «مراسم ختنه‌سوران» اكبر و «آيين بندى باغ‌ها» به اين مناسبت، «شرح كشتى گرفتن» و «مراسم شكار همايون» اشاره مى‌كند و آنها را شرح مى‌دهد.  
پرداختن به برخى از موضوع‌هاى اجتماعى و آيين‌هاى رايج در سده دهم هجرى (شانزدهم ميلادى) در سرزمين هندوستان يا ايران روزگار صفويان، از ويژگى‌هاى مهم اين كتاب است. نويسنده به برپايى نماز عيد فطر در مشهد و چگونگى رؤيت ماه، «گرگ‌دوانى و چوگان‌بازى مردم تبريز»، مسابقه‌هايى مانند «قبق انداختن»، «مراسم ختنه‌سوران» اكبر و «آيين بندى باغ‌ها» به اين مناسبت، «شرح كشتى گرفتن» و «مراسم شكار همايون» اشاره مى‌كند و آنها را شرح مى‌دهد.  


وى با نام بردن از افراد پرآوازه و هنرمندان و نقاشان اين دوره، گزارش درازدامنى درباره كارهايشان عرضه مى‌كند و به ارزيابى كارهاى دو نقاش ايرانى نام‌دار كه به دعوت همايون به هند رفتند؛ يعنى ملا عبدالصمد مصوّر و مير سيد على تبريزى، از شاگردان كمال الدين بهزاد مى‌پردازد.  
وى با نام بردن از افراد پرآوازه و هنرمندان و نقاشان اين دوره، گزارش درازدامنى درباره كارهايشان عرضه مى‌كند و به ارزيابى كارهاى دو نقاش ايرانى نام‌دار كه به دعوت همايون به هند رفتند؛ يعنى ملا عبدالصمد مصوّر و مير سيد على تبريزى، از شاگردان كمال‌الدين بهزاد مى‌پردازد.  


پرداختن به تأثير ايرانيان در قلمرو گوركانيان هند از ديگر نكته‌هاى ارزش‌مند كتاب است. بيرام بيگ بهارلو (بيرم خان) كه از تركمانان قراقويونلو و از تيره بهارلو و شيعه مذهب بود، بر پايه علاقه‌اش به اين مذهب و ايران، هنگام سرگردانى همايون به وى سفارش كرد كه بدين كشور پناهنده شود و از شاه صفوى كمك بخواهد. هم‌چنين حسين قلى سلطان شاملو برادر حاكم سيستان، پس از بازگشت همايون به هند در خدمت وى در آمد و با فداكارى و دانايى‌اش، نام و آوازه‌اى يافت و به مهردارى همايون منصوب شد.  
پرداختن به تأثير ايرانيان در قلمرو گوركانيان هند از ديگر نكته‌هاى ارزش‌مند كتاب است. بيرام بيگ بهارلو (بيرم خان) كه از تركمانان قراقويونلو و از تيره بهارلو و شيعه مذهب بود، بر پايه علاقه‌اش به اين مذهب و ايران، هنگام سرگردانى همايون به وى سفارش كرد كه بدين كشور پناهنده شود و از شاه صفوى كمك بخواهد. هم‌چنين حسين قلى سلطان شاملو برادر حاكم سيستان، پس از بازگشت همايون به هند در خدمت وى در آمد و با فداكارى و دانايى‌اش، نام و آوازه‌اى يافت و به مهردارى همايون منصوب شد.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش