جواهر الكلام في معرفة الإمامة و الإمام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۳۹: خط ۳۹:
مجلد4: 1392ش  
مجلد4: 1392ش  


مجلد5: 1392ش  
مجلد5: 1392ش
|-class='articleCode'
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون  
|کد اتوماسیون  
خط ۴۷: خط ۴۷:


==معرفی اجمالی==
==معرفی اجمالی==
'''جواهر الكلام في معرفة الإمامة و الإمام '''، سلسله درس‌های آیت‌الله [[حسینی میلانی، علی|سید علی حسینی میلانی]] در موضوع امامت و ولایت است. نویسنده در این اثر ضمن تبیین دیدگاه شیعه، دیدگاه اهل سنت را مطرح و شبهات مرتبط را نیز پاسخ گفته است.  
'''جواهر الكلام في معرفة الإمامة و الإمام '''، سلسله درس‌های آیت‌الله [[حسینی میلانی، علی|سید علی حسینی میلانی]] در موضوع امامت و ولایت است. نویسنده در این اثر ضمن تبیین دیدگاه شیعه، دیدگاه اهل سنت را مطرح و شبهات مرتبط را نیز پاسخ گفته است.  
نویسنده دلیل نامیدن کتاب به «جواهر الکلام» را این‌‌گونه توضیح می‌دهد: از آن‌جا كه تمام مطالب كتاب بر پايه ادله و براهين محكم به تفصيل پى‌ريزى شده است، نام جواهر الكلام في معرفة الامامة والامام را براى آن برگزيديم. جهت اين نام‌گذارى، تشبيه كتاب حاضر به كتاب جواهر الكلام في شرح شرائع الاسلام في مسائل الحلال والحرام است، چنان‌كه مى‌دانيد كتاب جواهر يكى از بزرگ‌ترين كتب فقهى ما است كه هر يك از فروعات را به‌طور مفصل مورد بحث قرار داده است<ref>مقدمه نویسنده، ج1، ص 29</ref>
نویسنده دلیل نامیدن کتاب به «جواهر الکلام» را این‌‌گونه توضیح می‌دهد: از آن‌جا كه تمام مطالب كتاب بر پايه ادله و براهين محكم به تفصيل پى‌ريزى شده است، نام جواهر الكلام في معرفة الامامة والامام را براى آن برگزيديم. جهت اين نام‌گذارى، تشبيه كتاب حاضر به كتاب جواهر الكلام في شرح شرائع الاسلام في مسائل الحلال والحرام است، چنان‌كه مى‌دانيد كتاب جواهر يكى از بزرگ‌ترين كتب فقهى ما است كه هر يك از فروعات را به‌طور مفصل مورد بحث قرار داده است<ref>مقدمه نویسنده، ج1، ص 29</ref>


خط ۶۶: خط ۶۶:


====تعریف امامت: ====
====تعریف امامت: ====
نویسنده در تعریف امامت از نظر متکلمان شیعه به دیدگاه [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] و فاضل مقداد اشاره کرده است. [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] امامت را ریاست عمومی در امور دین و دنیا برای شخصی از اشخاص و به نیابت از پیامبر دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص 278</ref>
نویسنده در تعریف امامت از نظر متکلمان شیعه به دیدگاه [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] و فاضل مقداد اشاره کرده است. [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] امامت را ریاست عمومی در امور دین و دنیا برای شخصی از اشخاص و به نیابت از پیامبر دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص 278</ref>
در تعریف امامت نزد متکلمان سنی نیز به دیدگاه تفتازانی، فخر رازی و مانند آن اشاره می‌کند. تفتازانی امامت را ریاست عمومی در امر دین و دنیا و از باب جانشینی پیامبر می‌داند<ref>ر.ک: همان، ص 279</ref>
در تعریف امامت نزد متکلمان سنی نیز به دیدگاه تفتازانی، فخر رازی و مانند آن اشاره می‌کند. تفتازانی امامت را ریاست عمومی در امر دین و دنیا و از باب جانشینی پیامبر می‌داند<ref>ر.ک: همان، ص 279</ref>
مؤلف پس از بررسی تعریف امامت از دیدگاه هر دو فرقه چنین نتیجه می‌گیرد که تعریف امامت نزد شیعه و سنی واحد است و متکلمان شیعه و سنی در محورهای اصلی تعریف، اتفاق دارند<ref>ر.ک: همان، ص 281</ref>
مؤلف پس از بررسی تعریف امامت از دیدگاه هر دو فرقه چنین نتیجه می‌گیرد که تعریف امامت نزد شیعه و سنی واحد است و متکلمان شیعه و سنی در محورهای اصلی تعریف، اتفاق دارند<ref>ر.ک: همان، ص 281</ref>
خط ۷۳: خط ۷۳:
در اين بخش مبانى امامت از نظر فريقين،از قبيل اين كه:آيا امامت از اصول است يا فروع؟ آيا امامت به نصب الاهى است يا به دست مردم؟ شرايط امامت و صفات امام چيست؟ و مسايلى ديگر...مطرح خواهد شد. آن‌گاه وارد ادلّه امامت اعم از عقلی و نقلی می‌شود و نقل هم شامل كتاب و سنّت می‌شود<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ج1، ص 30</ref>
در اين بخش مبانى امامت از نظر فريقين،از قبيل اين كه:آيا امامت از اصول است يا فروع؟ آيا امامت به نصب الاهى است يا به دست مردم؟ شرايط امامت و صفات امام چيست؟ و مسايلى ديگر...مطرح خواهد شد. آن‌گاه وارد ادلّه امامت اعم از عقلی و نقلی می‌شود و نقل هم شامل كتاب و سنّت می‌شود<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ج1، ص 30</ref>
نویسنده معتقد است که با توجه به آيات قرآن مجيد و روايات مورد اتفاق فريقين، به روشنى اثبات می‌شود كه امامت از اصول دين است،امّا اهل سنّت بدون توجه به كتاب خدا و سنّت منقول در منابع معتبر خود،امامت را از فروع دين مى‌شمارند.
نویسنده معتقد است که با توجه به آيات قرآن مجيد و روايات مورد اتفاق فريقين، به روشنى اثبات می‌شود كه امامت از اصول دين است،امّا اهل سنّت بدون توجه به كتاب خدا و سنّت منقول در منابع معتبر خود،امامت را از فروع دين مى‌شمارند.
اما برخى از عالمان سنّى مانند قاضی بیضاوی ضمن اشاره به اعتقاد شیعه –مبنی بر اصل بودن امامت- آن را پذیرفته‌اند تا به زعم خود از این طریق اعتقاد به امامت بلافصل [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] را مخدوش سازند. منظور بيضاوى آنست كه چون امامت از اصول دين است و انكار آن موجب بدعت و كفر مى‌گردد؛ لذا چنان‌چه نصى در اين زمينه وجود داشت، مى‌بايست افراد زيادى آن را نقل مى‌كردند.امّا از آن جا كه اين نص به تواتر به ما نرسيده است، پس چنين نصى وجود نداشته است.  
اما برخى از عالمان سنّى مانند قاضی بیضاوی ضمن اشاره به اعتقاد شیعه –مبنی بر اصل بودن امامت- آن را پذیرفته‌اند تا به زعم خود از این طریق اعتقاد به امامت بلافصل [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] را مخدوش سازند. منظور بيضاوى آنست كه چون امامت از اصول دين است و انكار آن موجب بدعت و كفر مى‌گردد؛ لذا چنان‌چه نصى در اين زمينه وجود داشت، مى‌بايست افراد زيادى آن را نقل مى‌كردند.امّا از آن جا كه اين نص به تواتر به ما نرسيده است، پس چنين نصى وجود نداشته است.  
[[حسینی میلانی، علی|آیت‌الله میلانی]]، این شبهه را این‌گونه پاسخ می‌دهد: در مورد [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] نه یک نص، بلکه نصوص متواتری وجود دارد. حديث غدير، حديث منزلت و حديث ثقلين از جمله نصوصی هستند که به روشنی بر امامت اميرالمؤمنين علی(ع) دلالت دارند و اهل سنّت در منابع خود آن‌ها را نقل كرده‌اند<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص 323-319</ref>
[[حسینی میلانی، علی|آیت‌الله میلانی]]، این شبهه را این‌گونه پاسخ می‌دهد: در مورد [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] نه یک نص، بلکه نصوص متواتری وجود دارد. حديث غدير، حديث منزلت و حديث ثقلين از جمله نصوصی هستند که به روشنی بر امامت اميرالمؤمنين علی(ع) دلالت دارند و اهل سنّت در منابع خود آن‌ها را نقل كرده‌اند<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص 323-319</ref>


در جلد دوم کتاب، شرایط امام، عصمت و راه‌های تعیین امام ذکر شده است. بحث عصمت يكى از مباحث مهم در حوزه اعتقادات است كه هر يك از فرقه‏هاى اسلامى از نگاه خود به آن پرداخته است. ارتباط بحث «عصمت» با حجيّت قول و فعل فرستادگان و برگزيدگان پروردگار، اين بحث را از حساسيت و اهميت فوق‌العاده‏اى برخوردار نموده است. از آن‌جا كه اهل تسنّن به عصمت حاكمان و زمامداران مسلمين اعتقاد ندارند؛ از اين‌رو بحث عصمت را صرفاً ذيل مباحث نبوت مطرح مى‏كنند. اما شيعه كه تمام حجت‏هاى خداى تعالى- اعم از نبى، رسول و امام- را معصوم مى‏داند، هم ذيل مباحث نبوت و هم در ضمن ويژگى‏هاى امام به اين بحث مى‏پردازد. با اين وجود مى‏توان موضوع «عصمت» را از موضوعات مشترك بين مسلمانان به‌شمار آورد، هر چند كه در مصاديق و جزئيات اين بحث اختلافات ريشه‏اى و فراوانى وجود دارد<ref>ر.ک: همان، ج2، ص 39-38</ref>
در جلد دوم کتاب، شرایط امام، عصمت و راه‌های تعیین امام ذکر شده است. بحث عصمت يكى از مباحث مهم در حوزه اعتقادات است كه هر يك از فرقه‏هاى اسلامى از نگاه خود به آن پرداخته است. ارتباط بحث «عصمت» با حجيّت قول و فعل فرستادگان و برگزيدگان پروردگار، اين بحث را از حساسيت و اهميت فوق‌العاده‏اى برخوردار نموده است. از آن‌جا كه اهل تسنّن به عصمت حاكمان و زمامداران مسلمين اعتقاد ندارند؛ از اين‌رو بحث عصمت را صرفاً ذيل مباحث نبوت مطرح مى‏كنند. اما شيعه كه تمام حجت‏هاى خداى تعالى- اعم از نبى، رسول و امام- را معصوم مى‏داند، هم ذيل مباحث نبوت و هم در ضمن ويژگى‏هاى امام به اين بحث مى‏پردازد. با اين وجود مى‏توان موضوع «عصمت» را از موضوعات مشترك بين مسلمانان به‌شمار آورد، هر چند كه در مصاديق و جزئيات اين بحث اختلافات ريشه‏اى و فراوانى وجود دارد<ref>ر.ک: همان، ج2، ص 39-38</ref>


آیه شریفه «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا»<ref>احزاب: 33</ref>که به آیه تطهیر معروف است و آیه شریفه «فقل تعالوا ندع ابناءنا و ابناءکم و نساءنا و نساءکم...»<ref>آل‌عمران: 61</ref>که به آیه مباهله نامگذاری شده، موضوع جلد سوم کتاب است. یکی از مهم‌ترین دلائل قرآنی بر عصمت اهل‌بیت(ع) آیه مبارک تطهیر است. نویسنده می‌گوید: برای اثبات این مدعا، ابتدا با استناد به روایات اهل سنت ثابت خواهیم کرد که آیه تطهیر درباره اهل‌بیت(ع) رسول خدا(ص)؛ یعنی [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]]، حضرت فاطمه زهرا، امام حسن و امام حسین(ع) نازل شده است و پس از اثبات این موضوع، پیرامون دلالت آیه و این‌که به چه دلیل آیه بر عصمت اهل‌بیت(ع) دلالت دارد سخن خواهیم گفت. در آخر نیز به بررسی اقوال دیگر و اشکال‌های مطرح شده خواهیم پرداخت<ref>ر.ک: متن کتاب، ج3، ص 14-13</ref>
آیه شریفه «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا»<ref>احزاب: 33</ref>که به آیه تطهیر معروف است و آیه شریفه «فقل تعالوا ندع ابناءنا و ابناءکم و نساءنا و نساءکم...»<ref>آل‌عمران: 61</ref>که به آیه مباهله نامگذاری شده، موضوع جلد سوم کتاب است. یکی از مهم‌ترین دلائل قرآنی بر عصمت اهل‌بیت(ع) آیه مبارک تطهیر است. نویسنده می‌گوید: برای اثبات این مدعا، ابتدا با استناد به روایات اهل سنت ثابت خواهیم کرد که آیه تطهیر درباره اهل‌بیت(ع) رسول خدا(ص)؛ یعنی [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]]، حضرت فاطمه زهرا، امام حسن و امام حسین(ع) نازل شده است و پس از اثبات این موضوع، پیرامون دلالت آیه و این‌که به چه دلیل آیه بر عصمت اهل‌بیت(ع) دلالت دارد سخن خواهیم گفت. در آخر نیز به بررسی اقوال دیگر و اشکال‌های مطرح شده خواهیم پرداخت<ref>ر.ک: متن کتاب، ج3، ص 14-13</ref>
نویسنده در جلدهای چهارم و پنجم کتاب آیات مودّت، غدیر، اکمال و سأل سائل و... مورد بررسی قرار داده و مناقشات علمای اهل سنت از جمله [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] را پاسخ گفته است.  
نویسنده در جلدهای چهارم و پنجم کتاب آیات مودّت، غدیر، اکمال و سأل سائل و... مورد بررسی قرار داده و مناقشات علمای اهل سنت از جمله [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] را پاسخ گفته است.  


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش