۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابن عباس' به 'ابن عباس ') |
جز (جایگزینی متن - ' می ' به ' می') |
||
خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
# روایتهایی که در این باب محدثان نقل کردهاند و درباره سند آن اظهار نظر نکردهاند و حتی درباره آن هیچ سخنی به میان نیاوردهاند؛ به نظر نویسنده، میتوان فهمید که گریزی جز اعتراف به اعتبار این روایتها نیافتهاند. | # روایتهایی که در این باب محدثان نقل کردهاند و درباره سند آن اظهار نظر نکردهاند و حتی درباره آن هیچ سخنی به میان نیاوردهاند؛ به نظر نویسنده، میتوان فهمید که گریزی جز اعتراف به اعتبار این روایتها نیافتهاند. | ||
# روایتهایی که در این زمینه مطرح شده و درباره سند آنها اظهار نظر شده است<ref>ر.ک: همان، ص78</ref> | # روایتهایی که در این زمینه مطرح شده و درباره سند آنها اظهار نظر شده است<ref>ر.ک: همان، ص78</ref> | ||
نویسنده در پایان | نویسنده در پایان میگوید: آن چه که در صدد بررسی و بحث پیرامون آن هستیم روایتهای دسته سوم است. ما به طور مفصل در شرح حال راویانی که در این روایتها تضعیف شدهاند با تکیه بر سخنان بزرگان جرح و تعدیل اهل سنّت، سخن خواهیم گفت تا روشن شود که همه ادعاهای آنان بی اعتبار و مردود است<ref>.همان: ص79</ref> سپس به شرححال این راویان میپردازد. | ||
در بخش سوم، به رد شبههای مخالفان پرداخته شده است. به نظر نویسنده، متعصبترین اهل سنت در مخالفت با این آیه، [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] است، ازاینرو در این بخش، دیدگاه او پیش از همه مطرح شده است<ref>همان،ص108</ref> | در بخش سوم، به رد شبههای مخالفان پرداخته شده است. به نظر نویسنده، متعصبترین اهل سنت در مخالفت با این آیه، [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] است، ازاینرو در این بخش، دیدگاه او پیش از همه مطرح شده است<ref>همان،ص108</ref> | ||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
# خویشاوندی خاندانی و امامت: اگر برای نسبت خویشاوندی ارزشی در ایجاد سرپرستی و امامت نباشد، بدون شک امیرالمومنین(ع)، از همه جهات دیگر به نحو کامل، برترین فرد موجود بودهاند که استحقاق امامت را داشتهاند؛ لکن با این حال، عنوان خویشاوندی در این جا دخل و ارزشی پیدا کرده است؛ که به بیان آن پرداخته شده است. در این زمینه، به نظریه سید بن طاووس اشاره شده و این مطلب بیان گردیده که: «نظر شیعه این نیست که شایستگی سرپرستی و ریاست فقط به خویشاوندی منحصر است؛ بلکه شیعه میگوید: اگر خویشاوندی دلیلی برای شایستگی باشد، بنیهاشم سزاوارترند و از میان بنیهاشم، علی(ع) نیز از همه آنان سزاوارتر است. اگر به پیوند سببی باشد، باز علی(ع) برتر است؛ زیرا او تنها داماد پیامبر(ص) است. | # خویشاوندی خاندانی و امامت: اگر برای نسبت خویشاوندی ارزشی در ایجاد سرپرستی و امامت نباشد، بدون شک امیرالمومنین(ع)، از همه جهات دیگر به نحو کامل، برترین فرد موجود بودهاند که استحقاق امامت را داشتهاند؛ لکن با این حال، عنوان خویشاوندی در این جا دخل و ارزشی پیدا کرده است؛ که به بیان آن پرداخته شده است. در این زمینه، به نظریه سید بن طاووس اشاره شده و این مطلب بیان گردیده که: «نظر شیعه این نیست که شایستگی سرپرستی و ریاست فقط به خویشاوندی منحصر است؛ بلکه شیعه میگوید: اگر خویشاوندی دلیلی برای شایستگی باشد، بنیهاشم سزاوارترند و از میان بنیهاشم، علی(ع) نیز از همه آنان سزاوارتر است. اگر به پیوند سببی باشد، باز علی(ع) برتر است؛ زیرا او تنها داماد پیامبر(ص) است. | ||
# لزوم مهرورزی سبب لزوم پیروی و اطاعت: به اعتقاد نویسنده، معنای مودت در این جا فقط دوستی صرف نیست و آن چه خواسته شده مهرورزی و دوستی به تنهایی نیست، بلکه دوستی و مهرورزیی است که اطاعت و پیروی را درپی دارد. | # لزوم مهرورزی سبب لزوم پیروی و اطاعت: به اعتقاد نویسنده، معنای مودت در این جا فقط دوستی صرف نیست و آن چه خواسته شده مهرورزی و دوستی به تنهایی نیست، بلکه دوستی و مهرورزیی است که اطاعت و پیروی را درپی دارد. | ||
# دوستى مطلق (همه جانبه) باعث برترى در تمام جهات: على(ع) كسى است كه دوستى او از همه جهات واجب و لازم شده است. و هر كس دوستى با او این گونه مورد سفارش خداوند قرار بگیرد همو از دیگران محبوبتر و دوست داشتنىتر است. و هركس نزد خدا و رسول محبوبتر باشد، او از دیگران افضل است. و نیز هر كس اینگونه باشد امام و رهبر است. پس نتیجه | # دوستى مطلق (همه جانبه) باعث برترى در تمام جهات: على(ع) كسى است كه دوستى او از همه جهات واجب و لازم شده است. و هر كس دوستى با او این گونه مورد سفارش خداوند قرار بگیرد همو از دیگران محبوبتر و دوست داشتنىتر است. و هركس نزد خدا و رسول محبوبتر باشد، او از دیگران افضل است. و نیز هر كس اینگونه باشد امام و رهبر است. پس نتیجه میگیریم: على(ع) امام و رهبر بعد از پیامبر خدا(ص) مىباشد. | ||
# لزوم دوستی مطلق (همه جانبه) باعث پاکدامنی: به باور نویسنده، دستور مهرورزی مطلق به ایشان که بر اطاعت مطلق دلالت دارد، دلیل بر پاکدامنی و ناآلودگی کامل آنان است. | # لزوم دوستی مطلق (همه جانبه) باعث پاکدامنی: به باور نویسنده، دستور مهرورزی مطلق به ایشان که بر اطاعت مطلق دلالت دارد، دلیل بر پاکدامنی و ناآلودگی کامل آنان است. | ||
در این باره، به قول رازی در تفسیر آیه: «أَطیعُوا اللهَ وَأَطیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی اْلأَمْرِ منْکُمْ» اشاره شده است<ref>همان، ص179- 212</ref> | در این باره، به قول رازی در تفسیر آیه: «أَطیعُوا اللهَ وَأَطیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی اْلأَمْرِ منْکُمْ» اشاره شده است<ref>همان، ص179- 212</ref> | ||
در پایان کتاب، به بررسی و نقد دو دیدگاه که نتیجه آن تردید دلالت آیه مودت بر امامت | در پایان کتاب، به بررسی و نقد دو دیدگاه که نتیجه آن تردید دلالت آیه مودت بر امامت میشود پرداخته شده است که عبارتند از: | ||
# دیدگاه فضل بن روزبهان و پاسخ به او: فضل بن روزبهان میگوید: «ما میگوییم: مهرورزی بر علی(ع) بر هر مسلمانی لازم است؛ و مهرورزی هم با پیروی و فرمان برداری همراه است، ولی هر کسی که مورد اطاعت قرار میگیرد، لازم نیست دارای رهبری و امامت کبرا باشد.» سید شهید شوشتری در پاسخ گفته است: گفته او که «آیه بر خلافت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] دلالت ندارد»، از روی نادانی کامل یا نادانی نمایی خالص است؛ زیرا دلالت آیه بر لزوم مهرورزی به امیر مؤمنان علی(ع) به طور کامل روشن و واضح است، چنانکه خداوند پاداش پیامبری را که باید همیشگی باشد، مهرورزی به نزدیکان و خاندان قرار داده است و این فقط با عصمت مطلق آنان سازگار است؛ زیرا در صورت اشتباه از جانب آنان، مهرورزی به ایشان ناروا میگردد<ref>همان، ص216- 217</ref> | # دیدگاه فضل بن روزبهان و پاسخ به او: فضل بن روزبهان میگوید: «ما میگوییم: مهرورزی بر علی(ع) بر هر مسلمانی لازم است؛ و مهرورزی هم با پیروی و فرمان برداری همراه است، ولی هر کسی که مورد اطاعت قرار میگیرد، لازم نیست دارای رهبری و امامت کبرا باشد.» سید شهید شوشتری در پاسخ گفته است: گفته او که «آیه بر خلافت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] دلالت ندارد»، از روی نادانی کامل یا نادانی نمایی خالص است؛ زیرا دلالت آیه بر لزوم مهرورزی به امیر مؤمنان علی(ع) به طور کامل روشن و واضح است، چنانکه خداوند پاداش پیامبری را که باید همیشگی باشد، مهرورزی به نزدیکان و خاندان قرار داده است و این فقط با عصمت مطلق آنان سازگار است؛ زیرا در صورت اشتباه از جانب آنان، مهرورزی به ایشان ناروا میگردد<ref>همان، ص216- 217</ref> | ||
# دیدگاه [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] و پاسخ به او: [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] میگوید: «ما قبول داریم که دوستی و مهرورزی و موالات علی(ع) بدون دلیل آوردن از آیه لازم است؛ ولی در این لزوم موالات و دوستی دلیلی که باعث اختصاص امامت و رهبری به او شود، نیست. و اما این که بگوییم: دوستی آن سه نفر واجب و لازم نیست، پس این کلام ممنوع است؛ بلکه دوستی و موالات آنها نیز واجب است؛ زیرا ثابت شده است که خداوند آنان را دوست میداشت و هر کس را خداوند دوست بدارد بر ما واجب است او را دوست بداریم. پس دوستی و دشمنی برای خدا، لازم و این محکمترین دستاویز ایمان است و آنها نیز از بزرگان دوستان خداوند و پرهیزگاران بودند و خداوند موالات آنان را لازم کرده است»<ref>همان، ص224</ref> | # دیدگاه [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] و پاسخ به او: [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] میگوید: «ما قبول داریم که دوستی و مهرورزی و موالات علی(ع) بدون دلیل آوردن از آیه لازم است؛ ولی در این لزوم موالات و دوستی دلیلی که باعث اختصاص امامت و رهبری به او شود، نیست. و اما این که بگوییم: دوستی آن سه نفر واجب و لازم نیست، پس این کلام ممنوع است؛ بلکه دوستی و موالات آنها نیز واجب است؛ زیرا ثابت شده است که خداوند آنان را دوست میداشت و هر کس را خداوند دوست بدارد بر ما واجب است او را دوست بداریم. پس دوستی و دشمنی برای خدا، لازم و این محکمترین دستاویز ایمان است و آنها نیز از بزرگان دوستان خداوند و پرهیزگاران بودند و خداوند موالات آنان را لازم کرده است»<ref>همان، ص224</ref> |
ویرایش