۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'حضرت على(ع)' به 'حضرت على(ع) ') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
'''الاصول الاصلية و القواعد الشرعية'''، يا '''الاصول الاصلية و القواعد المستنبطة من الآيات و الأخبار'''، به زبان عربى، تأليف [[شبر، عبدالله|سيد عبداللّه بن محمد رضا شبر حسينى حلى كاظمى]] | '''الاصول الاصلية و القواعد الشرعية'''، يا '''الاصول الاصلية و القواعد المستنبطة من الآيات و الأخبار'''، به زبان عربى، تأليف [[شبر، عبدالله|سيد عبداللّه بن محمد رضا شبر حسينى حلى كاظمى]] (متوفاى 1242ق) است. | ||
براى شناخت بهتر اين كتاب، ابتدا بايد به تاريخچه نگارش اين‌گونه كتاب‌هاى اصولى كه بر اساس روايات و آيات قرآن كريم نگاشته شده‌اند، پرداخت. | براى شناخت بهتر اين كتاب، ابتدا بايد به تاريخچه نگارش اين‌گونه كتاب‌هاى اصولى كه بر اساس روايات و آيات قرآن كريم نگاشته شده‌اند، پرداخت. | ||
اكثر قواعد اصول الفقه از زمان امام محمد باقر(ع) و ائمه(ع) بعد از او تا امام حسن عسگرى(ع) به جاى مانده، اگر چه [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] | اكثر قواعد اصول الفقه از زمان امام محمد باقر(ع) و ائمه(ع) بعد از او تا امام حسن عسگرى(ع) به جاى مانده، اگر چه [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] نيز بعضى از اين مسائل را نظير ناسخ و منسوخ، محكم و متشابه، عام و خاص و... بيان كرده است. | ||
اولين كسى كه اين روايات را جمع‌آورى كرد، شيخ [[حر عاملی، محمد بن حسن|محمد بن حسن حر عاملى]]، صاحب «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]»(متوفاى 1104ق) بود كه كتابى در مورد قواعد كلى فقهى و اصولى كه از ائمه اهل بيت(ع) روايت شده با نام «الفصول المهمة في أصول الأئمة» تأليف نمود. | اولين كسى كه اين روايات را جمع‌آورى كرد، شيخ [[حر عاملی، محمد بن حسن|محمد بن حسن حر عاملى]]، صاحب «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]»(متوفاى 1104ق) بود كه كتابى در مورد قواعد كلى فقهى و اصولى كه از ائمه اهل بيت(ع) روايت شده با نام «الفصول المهمة في أصول الأئمة» تأليف نمود. | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
پس از او محمد بن مرتضى، معروف به [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملا محسن فيض كاشانى]] (متوفاى 1091ق)، كتابى به نام «الاصول الاصلية المستفادة من الكتاب و السنة»، نگاشت و در آن، قواعد كلى اصولى را با متن روايى آنها مطرح نمود كه عبارتند از: «كل شيء مطلق حتى يرد فيه النهي، كل ما غلب اللّه عليه من أمره فاللّه أعذر لعبده، كل مجهول ففيه القرعة، كل طلاق لا يكون على السنة فليس بشيء، كل يابس ذكي، كل شيء طاهر حتى تعلم أنه نجس، الماء كله طاهر حتى تعلم أنه قذر، كل ما ليس له دم فميتته طاهرة، كل ما كان فيه حلال و حرام فهو لك حلال حتى تعلم الحرام منه بعينه، ما على الامين إلا اليمين».(أعيان الشيعة ج 1 ص 103) | پس از او محمد بن مرتضى، معروف به [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملا محسن فيض كاشانى]] (متوفاى 1091ق)، كتابى به نام «الاصول الاصلية المستفادة من الكتاب و السنة»، نگاشت و در آن، قواعد كلى اصولى را با متن روايى آنها مطرح نمود كه عبارتند از: «كل شيء مطلق حتى يرد فيه النهي، كل ما غلب اللّه عليه من أمره فاللّه أعذر لعبده، كل مجهول ففيه القرعة، كل طلاق لا يكون على السنة فليس بشيء، كل يابس ذكي، كل شيء طاهر حتى تعلم أنه نجس، الماء كله طاهر حتى تعلم أنه قذر، كل ما ليس له دم فميتته طاهرة، كل ما كان فيه حلال و حرام فهو لك حلال حتى تعلم الحرام منه بعينه، ما على الامين إلا اليمين».(أعيان الشيعة ج 1 ص 103) | ||
بعد از او [[شبر، عبدالله|سيد عبداللّه شبر]] | بعد از او [[شبر، عبدالله|سيد عبداللّه شبر]] كتاب «الاصول الاصليّة» را به همان سياق تأليف نمود كه همه بر اساس روايات مستند اهل البيت(ع) نوشته شده است. | ||
اين روش ادامه داشت تا زمان [[چهارسوقی، محمدهاشم|سيد هاشم بن زين العابدين موسوى خوانسارى]]، معروف به چهارسوقى (متوفاى 1318ق) كه كتابى به نام «أصول آل الرسول الاصليّة» تدوين نمود كه بر طبق كتب اصولى متداول امروزى، مرتب شده است. | اين روش ادامه داشت تا زمان [[چهارسوقی، محمدهاشم|سيد هاشم بن زين العابدين موسوى خوانسارى]]، معروف به چهارسوقى (متوفاى 1318ق) كه كتابى به نام «أصول آل الرسول الاصليّة» تدوين نمود كه بر طبق كتب اصولى متداول امروزى، مرتب شده است. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
در أعيان الشيعة جلد 1 صفحه 103 مبحثى را تحت عنوان «ما أثر عن أئمة أهل البيت في أصول الفقه» مطرح نموده و در آن به تاريخچه اين نحوه نگارش علم اصول پرداخته است. | در أعيان الشيعة جلد 1 صفحه 103 مبحثى را تحت عنوان «ما أثر عن أئمة أهل البيت في أصول الفقه» مطرح نموده و در آن به تاريخچه اين نحوه نگارش علم اصول پرداخته است. | ||
شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]]، در «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]»، جلد 5، صفحه 71 و جلد 2 صفحه 178 به كتاب «الاصول الاصليّة» [[شبر، عبدالله|سيد عبداللّه شبر]] | شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]]، در «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]»، جلد 5، صفحه 71 و جلد 2 صفحه 178 به كتاب «الاصول الاصليّة» [[شبر، عبدالله|سيد عبداللّه شبر]] اشاره كرده و اين‌طور مى‌گويد: مؤلف، مسائل مهم اصولى منصوص در آيات و روايات را در قالب 1430 آيه و 1903 حديث در يك مجلد بزرگ كه دوازده هزار خط مى‌باشد، آورده و اين كتاب را جلد چهارم از كتاب بزرگش به نام «جامع المعارف و الاحكام» قرار داده است. | ||
صاحب «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]» اين كتاب را در كتاب‌خانه حسينيه در نجف اشرف و هم‌چنين نزد نوه مؤلف، سيد على بن سيد محمد شبر مشاهده كرده است. | صاحب «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]» اين كتاب را در كتاب‌خانه حسينيه در نجف اشرف و هم‌چنين نزد نوه مؤلف، سيد على بن سيد محمد شبر مشاهده كرده است. | ||