مناهج البحث و تطبيقاتها في التربية الإسلامية: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>')
خط ۵۳: خط ۵۳:


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
در مقدمه، به بیان انگیزه تألیف کتاب و موضوع فصول آن، اشاره شده است<ref>مقدمه، ص5-6</ref>.
در مقدمه، به بیان انگیزه تألیف کتاب و موضوع فصول آن، اشاره شده است<ref>مقدمه، ص5-6</ref>


در فصل نخست، به بررسی ماهیت روش تحقیق، پژوهش و تألیف در تعلیم و تربیت اسلامی و محدوده استفاده از آن پرداخته شده است. مباحث مطرح شده در این فصل عبارتند از: اهمیت شناسایی روش تحقیق بر حسب ماهیت رشته‌های مختلف؛ شناسایی روش‌های تحقیق به صورت کلی؛ مقالات و زمینه‌های استفاده از روش‌های تحقیق در تربیت اسلامی؛ مهم ترین حدود و استانداردهای مباحث تربیت اسلامی؛ روش بحث و تألیف در تربیت اسلامی؛ مهم ترین اهداف مباحث تربیتی اسلامی و ویژگی‌های کلیدی و مشخصات محقق در تربیت اسلامی<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9-44</ref>.
در فصل نخست، به بررسی ماهیت روش تحقیق، پژوهش و تألیف در تعلیم و تربیت اسلامی و محدوده استفاده از آن پرداخته شده است. مباحث مطرح شده در این فصل عبارتند از: اهمیت شناسایی روش تحقیق بر حسب ماهیت رشته‌های مختلف؛ شناسایی روش‌های تحقیق به صورت کلی؛ مقالات و زمینه‌های استفاده از روش‌های تحقیق در تربیت اسلامی؛ مهم ترین حدود و استانداردهای مباحث تربیت اسلامی؛ روش بحث و تألیف در تربیت اسلامی؛ مهم ترین اهداف مباحث تربیتی اسلامی و ویژگی‌های کلیدی و مشخصات محقق در تربیت اسلامی<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9-44</ref>


در فصل دوم، قوانین روش استنباطی اصولی اسلامی بررسی گردیده و نمونه‌هایی از تطبیق آن در تربیت اسلامی، مورد بحث قرار گرفته است. قواعد فهم نصوص اسلامی از آیات و احادیث؛ قواعد ترجیح بین مفاهیم و دلالات نصوص؛ قواعد وصول به نص صحیح و مهم ترین قواعد استنباط و تطبیق آن در تربیت اسلامی، از مباحث مطرح شده در این فصل می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص46-83</ref>.
در فصل دوم، قوانین روش استنباطی اصولی اسلامی بررسی گردیده و نمونه‌هایی از تطبیق آن در تربیت اسلامی، مورد بحث قرار گرفته است. قواعد فهم نصوص اسلامی از آیات و احادیث؛ قواعد ترجیح بین مفاهیم و دلالات نصوص؛ قواعد وصول به نص صحیح و مهم ترین قواعد استنباط و تطبیق آن در تربیت اسلامی، از مباحث مطرح شده در این فصل می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص46-83</ref>
از جمله قواعدی که نویسنده ذکر و به توضیح آن‌ها پرداخته است، عبارتند از: امور به مقاصد آنها سنجیده شده و ثوابینیست مگر به واسطه نیت؛ زمانی که حلال و حرام مشتبه شوند، غلبه به حرام داده می‌شود؛ چیزی که تمامی آن درک نمی‌شود، همگی آن ترک نمی‌گردد؛ یقین با شک زائل نمی‌شود و علم با شبهه، منتفی نمی‌گردد و حدود به واسطه شبهات، ساقط می‌شود؛ تصرف امام در ملک رعیت منوط به مصلحت است؛ اصل در اشیا اباحه، در ذمه برائت و در کلام، حقیقت است؛ دفع مفاسد اولی از جلب مصالح است؛ اشتغال به غیر مقصود، اعراض از مقصود می‌باشد؛ ولایت خاصه، قوی تر از ولایت عامه است و...<ref>ر.ک: همان، ص61-83</ref>.
از جمله قواعدی که نویسنده ذکر و به توضیح آن‌ها پرداخته است، عبارتند از: امور به مقاصد آنها سنجیده شده و ثوابینیست مگر به واسطه نیت؛ زمانی که حلال و حرام مشتبه شوند، غلبه به حرام داده می‌شود؛ چیزی که تمامی آن درک نمی‌شود، همگی آن ترک نمی‌گردد؛ یقین با شک زائل نمی‌شود و علم با شبهه، منتفی نمی‌گردد و حدود به واسطه شبهات، ساقط می‌شود؛ تصرف امام در ملک رعیت منوط به مصلحت است؛ اصل در اشیا اباحه، در ذمه برائت و در کلام، حقیقت است؛ دفع مفاسد اولی از جلب مصالح است؛ اشتغال به غیر مقصود، اعراض از مقصود می‌باشد؛ ولایت خاصه، قوی تر از ولایت عامه است و...<ref>ر.ک: همان، ص61-83</ref>


در فصل سوم، به نقشه زمینه‌های پژوهشی در تعلیم و تربیت اسلامی پرداخته شده و برای این امر، بیست و یک مورد ذکر گردیده که از جمله آن‌ها عبارتند از تحقیق در زمینه‌های: ریشه‌های تربیت اسلامی؛ تربیت در سایه قرآن و سنت؛ رسانه‌های آموزشی اسلامی؛ مقررات علوم اسلامی در مراحل مختلف؛ امور کمک آموزشی برای مقررات علوم اسلامی در مراحل مختلف؛ درمان مشکلات آموزشی در جهان اسلام؛ تاریخ تربیت اسلامی؛ تفکر تربیتی اسلامی نزد اعلام مسلمین؛ نظام تربیتی اسلامی؛ تراث تربیتی اسلامی؛ اخلاق اسلامی و...<ref>ر.ک: همان، ص89-102</ref>.
در فصل سوم، به نقشه زمینه‌های پژوهشی در تعلیم و تربیت اسلامی پرداخته شده و برای این امر، بیست و یک مورد ذکر گردیده که از جمله آن‌ها عبارتند از تحقیق در زمینه‌های: ریشه‌های تربیت اسلامی؛ تربیت در سایه قرآن و سنت؛ رسانه‌های آموزشی اسلامی؛ مقررات علوم اسلامی در مراحل مختلف؛ امور کمک آموزشی برای مقررات علوم اسلامی در مراحل مختلف؛ درمان مشکلات آموزشی در جهان اسلام؛ تاریخ تربیت اسلامی؛ تفکر تربیتی اسلامی نزد اعلام مسلمین؛ نظام تربیتی اسلامی؛ تراث تربیتی اسلامی؛ اخلاق اسلامی و...<ref>ر.ک: همان، ص89-102</ref>


در فصل چهارم، طرح‌های تحقیقاتی در زمینه تربیت اسلامی بررسی گردیده<ref>ر.ک: همان، ص105-114</ref> و در فصل پنجم، به تعریف اصطلاحات علم تربیت اسلامی پرداخته شده است. از جمله این اصطلاحات عبارتند از: ارشاد در تربیت اسلامی؛ اصول تربیت اسلامی؛ اصول تربیت فرهنگی؛ اهداف تربیت اسلامی؛ بلوغ در تربیت اسلامی؛ نظم و انضباط آموزش اسلامی؛ ریشه‌های آموزشی؛ میراث آموزش اسلامی؛ آموزش خلاقانه؛ آموزش اجتماعی اسلامی؛ آموزش اخلاق اسلامی؛ مدیریت آموزش و پرورش اسلامی؛ آموزش اعتقادی در اسلام؛ آموزش اقتصادی در اسلام؛ تزکیه؛ تطهیر؛ تعلیم؛ تهذیب؛ حکمت؛ تمدن اسلامی؛ گفتگوی آموزشی اسلامی؛ ویژگی‌های تربیت اسلامی؛ ضمیر انسانی؛ عقل در اسلام؛ فلسفه تربیت اسلامی؛ مسئولیت اخلاقی؛ نظام تربیتی اسلامی و...<ref>ر.ک: همان، ص117-131</ref>.
در فصل چهارم، طرح‌های تحقیقاتی در زمینه تربیت اسلامی بررسی گردیده<ref>ر.ک: همان، ص105-114</ref> و در فصل پنجم، به تعریف اصطلاحات علم تربیت اسلامی پرداخته شده است. از جمله این اصطلاحات عبارتند از: ارشاد در تربیت اسلامی؛ اصول تربیت اسلامی؛ اصول تربیت فرهنگی؛ اهداف تربیت اسلامی؛ بلوغ در تربیت اسلامی؛ نظم و انضباط آموزش اسلامی؛ ریشه‌های آموزشی؛ میراث آموزش اسلامی؛ آموزش خلاقانه؛ آموزش اجتماعی اسلامی؛ آموزش اخلاق اسلامی؛ مدیریت آموزش و پرورش اسلامی؛ آموزش اعتقادی در اسلام؛ آموزش اقتصادی در اسلام؛ تزکیه؛ تطهیر؛ تعلیم؛ تهذیب؛ حکمت؛ تمدن اسلامی؛ گفتگوی آموزشی اسلامی؛ ویژگی‌های تربیت اسلامی؛ ضمیر انسانی؛ عقل در اسلام؛ فلسفه تربیت اسلامی؛ مسئولیت اخلاقی؛ نظام تربیتی اسلامی و...<ref>ر.ک: همان، ص117-131</ref>


در خاتمه، به مهم ترین نتایج بحث و توصیه‌های نویسنده پرداخته شده است<ref>خاتمه، ص141-142</ref>.
در خاتمه، به مهم ترین نتایج بحث و توصیه‌های نویسنده پرداخته شده است<ref>خاتمه، ص141-142</ref>


== وضعیت کتاب ==
== وضعیت کتاب ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش