مقالات کنگره مقدس اردبیلی: تفاوت میان نسخه‌ها

# محقق اردبیلی در خیار شرط گفته: تصرف، مسقط تعبدی است نه اسقاط تعبدی؛ زیرا هر تصرف در هر خیار، مسقط نیست؛ چنان‌که تصرف در خیار غبن و خیار مجلس، مسقط نیست <ref> متن کتاب، ج2، ص95 </ref>.

# مقدس اردبیلی برخلاف نظر مشهور، غسل جنابت را واجب نفسی می‌داند؛ به جهت آیه شریفه: '''و إن كنتم جنبا فاطهروا''' <ref> همان، ص96 </ref>.

# وی طلب آب در بیابان برای وضو را مستحب می‌داند؛ درصورتی‌که سایر فقها، آن را واجب دانسته‌اند <ref> همان، ص97 </ref>.

در این رساله، با اشاره به این موضوع که متأسفانه آن‌گونه که باید در طول تاریخ، از رجال علمی و مجتهدان شیعه، تقدیر به عمل نیامده و در این امر، دانش‌ستیزان و عاملان و مزدوران غرب و شرق نقش زیادی داشته‌اند - زیرا همواره از مطرح شدن آنها در محافل و مجالس سر باز زدند و بزرگی و منزلت آنان را کتمان کرده‌اند - به بحث پیرامون عناوین زیر پرداخته شده است: اهمیت علمی مقدس اردبیلی؛ اردبیلی از دیدگاه عالمان و مجتهدین بزرگ؛ نوع اجتهاد مورد پذیرش او؛ شیوه اجتهادی او؛ مرجعیت تقلیدی اردبیلی؛ شیوه مقدس اردبیلی در کیفیت بیان مسائل شرعی برای مقلدان؛ روش او در طرح مسائل فقه اجتهادی؛ آثار قلمی مرحوم اردبیلی؛ اساتید و تلامیذ اردبیلی و ارائه بعضی از آرا و نظرات خلاف مشهور وی <ref> ر.ک: همان، ص115-116 </ref>.

در این مقاله، به بخشی از خصوصیات و مشرب فقهی و نیز بعضی از ویژگی‌های اخلاقی و اجتماعی مقدس اردبیلی پرداخته شده است <ref> همان، ص134</ref>.

# شناخت مبنای عملکرد و سیاست فقیهانی مانند اردبیلی در برخورد با دولت صفویه <ref> همان، ص175</ref>.

از مباحث قابل توجه در فقه، دیدگاه فقها نسبت به کودکان و نوجوانان می‌باشد. گرچه احکام مرتبط با انسان نابالغ از دیرهنگام در فقه مورد توجه و دقت بوده است، لیکن زوایای زیادی از احکام، به‌ویژه مسائل عبادی، اقتصادی و کیفری آنان هم‌اکنون نیز در هاله‌ای از ابهام به سر می‌برد. از مسائلی که در این ارتباط از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد، دیدگاه شرع مقدس نسبت به دادوستد صبی است؛ زیرا از یک طرف هر روز ما با خرید و فروش افراد نابالغ روبه‌رو هستیم و از طرفی این مسئله از نظر علم حقوق به‌ویژه غرب، مورد توجه واقع شده است. از جمله فقیهان نواندیش و واقع‌بینی که این مسئله را مورد نقد و بررسی قرار داده، محقق اردبیلی می‌باشد که برخلاف نظر بسیاری از فقیهان پیشین خود، بر این باور است که ملاک صحت معاملات صبی و رفع حجر از او، رشد اوست، نه بلوغ سنی. مقاله حاضر در پی بررسی نظر مقدس اردبیلی در این موضوع می‌باشد <ref> ر.ک: همان، ص299</ref>.

مقدس اردبیلی حاشیه‌ای دارد بر شرح تجرید قوشچی که بررسی و مطالعه آن، خواننده را با مبانی عقلی و مسائل کلامی وی آگاه می‌سازد. نویسنده در این مقاله، به‌طور فهرست‌وار، مروری دارد بر اندیشه‌های کلامی این عالم بزرگ از کتاب مذکور که شامل مبحث اثبات صانع و صفات و آثارش می‌باشد <ref> ر.ک: همان، ج3، ص392 </ref>.

شرایطی در شهادت برای شاهد بیان شده که از جمله آنها، «مرد بودن» می‌باشد که از آن، به شرط ذکوریت تعبییر شده است. حال این سؤال مطرح می‌شود که آیا در تمام مسائل، شهادت مرد دخالت دارد و یا اینکه در مواردی خاص، شهادت زن مورد پذیرش است و در جایی شهادت زن و مرد، منضما پذیرفته است. در این مقاله، به بررسی نظرات مقدس اردبیلی در این باره پرداخته شده است. آنچه که در این مقاله مورد بحث واقع شده که آیا شهادت زن پذیرفته است یا خیر، عبارتند از: حدود؛ رجم؛ قتل؛ طلاق و انواع آن؛ نکاح؛ قصاص؛ عتق عبد؛ دیه؛ شهادت در دیون و اموال؛ امور مالی (اموری که ملازم با مال است)؛ دین؛ وقف؛ ولادت و استهلال؛ شهادت به رضاع؛ شهادت یک زن در ربع میراث و ربع وصیت؛ شهادت دو زن در نصف میراث و... <ref> ر.ک: همان، ص455 </ref>.

فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده است. در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع <ref> ر.ک: پاورقی، ص105 </ref>، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است <ref> ر.ک: همان، 144</ref>.