في رحاب حديث الثقلين و أحاديث اثنی‌عشر: تفاوت میان نسخه‌ها

در مقدمه، به منظور بیان اهمیت و جایگاه کتاب، به این نکته اشاره شده است که مباحث تطبیقی در متون نقلی، چشم‌انداز و آفاق وسیع و جدیدی را نمایان ساخته و نگاه جامع و گسترده در روایاتی که در موضوع معینی وارده شده‌اند، اقتضا دارد که تمامی روایات مربوط به آن موضوع، مورد بحث و بررسی قرار گیرد و اثر حاضر، بدین منظور، به بحث و بررسی حدیث ثقلین و احادیثی که به ائمه دوازده‌گانه اشاره دارند، پرداخته است<ref>ر.ک: مقدمه، ص8-7</ref>.

در فصل نخست، نگاهی اجمالی به حدیث ثقلین افکنده شده و نص این حدیث، بنابر جمع بین روایات، نقل گردیده و به این نکته اشاره شده است که پیامبر(ص) در موارد متعددی، به این حدیث شریف تصریح کرده‌اند که از جمله آن‌ها عبارتند از: در غدیر خم؛ در عرفه در سال حجه الوداع، در بیماری در مدینه در حالی که اتاق ایشان مملو از صحابه بود و...<ref>ر.ک: متن کتاب، ص20-9</ref>.

در فصل دوم، به ذکر نام 51 تن از مردان و زنان صحابی پرداخته شده که این حدیث شریف را نقل کرده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان از: حضرت علی(ع)، فاطمه (س)، حسن بن علی(ع)، حسین بن علی(ع)، عبدالله بن عباس، ام سلمه، ابوذر غفاری، ابورافع، جبیر بن مطعم، عبدالله بن حنطب، ضمیره (ضمره) بن اسلمی، ابوسعید خدری، زید بن ارقم، ام‌هانی بنت ابی طالب، حذیفه بن اسید غفاری، عمرو بن عاص بن وائل، حذیفه بن یمان، زید بن ثابت، جابر بن عبدالله انصاری، انس بن مالک، ابوهریره دوسی، محمد بن فلاد، طلحه بن عبیدالله تمیمی، عبدالله بن عوف، سعد بن ابی وقاص، زبیر بن عوام، عمار بن یاسر، مقداد بن عمر و...<ref>ر.ک: همان، ص46-21</ref>.

جمع کثیری از علماء و محدثین شیعی، این روایت را در کتب حدیثی خود نقل کرده‌اند که مولف از بین آنها به سیدنوالله حسینی مرعشی و شیخ محمدحسین حر عاملی اشاره نموده است. هر کدام از این دو به طرق متعددی، روایت ثقلین را نقل نموده‌اند که مولف در دو فصل سه و چهار، منابع دیگری که این طریق را در خود جای داده‌اند را بر می‌شمرد<ref>ر.ک: همان، ص75-47</ref>.

این حدیث شریف را جمع کثیری از بزرگان و مشاهیر هر عصر نقل کرده‌اند و لذا در فصل پنجم، بر حسب قرون، از قرن دوم تا دوازدهم، به ذکر محدثینی پرداخته شده که این حدیث را روایت کرده‌اند <ref>ر.ک: همان، ص84-76</ref>.

#از جمله «إنی تارک» تأکید بر وصیت بر ثقلین فهمیده می‌شود به اینکه این‌دو به منزله نفس و خلیفه آن حضرت می‌باشد، همچنان که در بعضی از نصوص، چنین آمده است: «هما الخلیفتان من بعدی (خلفت فیکم الثقلین- الثقلین خلیفتین)»، پس بنابراین، فرمانبرداری و اطاعت از آنها، بر امت واجب می‌باشد و...<ref>ر.ک: همان، ص85-98</ref>.

در فصل نخست، روایاتی نقل گردیده که اسامی دوازده امام در آن تصریح نشده و فقط به تعداد ائمه اشاره شده است. مجموع این روایات، به عدد 275، می‌رسد. بسیاری از این روایات از زبان ائمه و برخی دیگر، صحابه از پیامبر نقل کرده‌اند. در روایتی از امام علی(ع) چنین می‌خوانیم: من و حسن و حسین و نه فرزند از اولاد حسین، خلیفه خداوند بر روی زمین، حافظان وحی، ائمه مسلمین بعد از پیامبر(ص) و حجت خدا بر مخلوقاتش هستیم<ref>ر.ک: همان، ص107</ref>.

این تصریح از طرف ائمه و صحابه صورت گرفته است؛ کسانی چون: ام سلمه، عایشه، محمد بن حنفیه، ابن عباس، ابوذر، مقداد، سلمان، عمار و...<ref>ر.ک: همان، 226-175</ref>.

در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع و توضیح برخی از مطالب متن<ref>ر.ک: پاورقی، ص19</ref>، به معرفی برخی از اعلام و روات متن پرداخته شده است<ref>همان، ص21</ref>.