۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاريخ وصاب المسمی الاعتبار في التواريخ و الآثار (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱ مهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۴:۴۹
، ۱ مهٔ ۲۰۱۷جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>'
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>') |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
محقق، در مقدمه، پيرامون تاريخ يمن، موضوع كتاب، نسخه‌هاى خطى كتاب و زندگى مؤلف مطالبى را به‌صورت اختصار بيان نموده است. .<ref>مقدمه محقق، ص 5</ref> | محقق، در مقدمه، پيرامون تاريخ يمن، موضوع كتاب، نسخه‌هاى خطى كتاب و زندگى مؤلف مطالبى را به‌صورت اختصار بيان نموده است. ..<ref>مقدمه محقق، ص 5</ref> | ||
نويسنده، در مقدمه كتاب، رواياتى را در مورد فضايل شهر يمن بيان نموده و در آخر، عناوين ابواب و فصول كتاب را ذكر نموده است. .<ref>مقدمه مؤلف، ص 9</ref> | نويسنده، در مقدمه كتاب، رواياتى را در مورد فضايل شهر يمن بيان نموده و در آخر، عناوين ابواب و فصول كتاب را ذكر نموده است. ..<ref>مقدمه مؤلف، ص 9</ref> | ||
روايتى از مقدمه: | روايتى از مقدمه: | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
كتاب، داراى ابواب و فصول متعددى مى‌باشد. بررسى تمامى ابواب و فصول ميسر نيست، لذا جهت آشنايى با مطالب و مباحث، خلاصه برخى از ابواب و فصول كتاب را مورد بررسى قرار مى‌دهيم. | كتاب، داراى ابواب و فصول متعددى مى‌باشد. بررسى تمامى ابواب و فصول ميسر نيست، لذا جهت آشنايى با مطالب و مباحث، خلاصه برخى از ابواب و فصول كتاب را مورد بررسى قرار مى‌دهيم. | ||
جزء اول كتاب: اين جزء، پيرامون اخبار ملوك بنى زياد و كسانى كه قبل و بعد از آنان بودند، اخبار موالى، بنى صليحى و غير آنان تا زمان ابن مهدى مى‌باشد. اين اخبار به‌صورت خلاصه و توسط «عمار بن زيدان» در كتاب «مفيد» جمع‌آورى شده است. .<ref>متن، ص 18</ref> | جزء اول كتاب: اين جزء، پيرامون اخبار ملوك بنى زياد و كسانى كه قبل و بعد از آنان بودند، اخبار موالى، بنى صليحى و غير آنان تا زمان ابن مهدى مى‌باشد. اين اخبار به‌صورت خلاصه و توسط «عمار بن زيدان» در كتاب «مفيد» جمع‌آورى شده است. ..<ref>متن، ص 18</ref> | ||
جزء اول، شش باب دارد كه اين ابواب در بيست و هشت فصل بيان شده است. | جزء اول، شش باب دارد كه اين ابواب در بيست و هشت فصل بيان شده است. | ||
نويسنده، در ابتداى باب اول، نحوه اسلام آوردن اهل يمن را بيان نموده است. وى اسامى كسانى را كه پيامبر(ص) به يمن فرستاده، مانند حضرت على(ع) و ابوموسى اشعرى و بزرگان يمن، ذكر نموده و سپس بيان كرده كه اسلام اهل يمن با ميل و رغبت بوده، نه با جنگ و خون‌ريزى. .<ref>متن، ص 21</ref> | نويسنده، در ابتداى باب اول، نحوه اسلام آوردن اهل يمن را بيان نموده است. وى اسامى كسانى را كه پيامبر(ص) به يمن فرستاده، مانند حضرت على(ع) و ابوموسى اشعرى و بزرگان يمن، ذكر نموده و سپس بيان كرده كه اسلام اهل يمن با ميل و رغبت بوده، نه با جنگ و خون‌ريزى. ..<ref>متن، ص 21</ref> | ||
مؤلف، از ملوكى كه قبل از بنى زياد بودند، نام برده و در مورد آنان توضيحاتى ذكر كرده است. .<ref>متن، ص 22</ref> | مؤلف، از ملوكى كه قبل از بنى زياد بودند، نام برده و در مورد آنان توضيحاتى ذكر كرده است. ..<ref>متن، ص 22</ref> | ||
باب دوم، پيرامون ملوك بنى زياد و ملوك هم‌زمان با آنان مى‌باشد و داراى شش فصل است. .<ref>متن، ص 27</ref> | باب دوم، پيرامون ملوك بنى زياد و ملوك هم‌زمان با آنان مى‌باشد و داراى شش فصل است. ..<ref>متن، ص 27</ref> | ||
فصول اين ابواب، بسيار كوتاه و مختصر بيان شده است. عناوين اين فصول عبارت است از: | فصول اين ابواب، بسيار كوتاه و مختصر بيان شده است. عناوين اين فصول عبارت است از: | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
سبب خروج بنى زياد به يمن و اولين ملك آنان؛ ملوك بعد از بنى زياد؛ در ذكر زنديق على بن الفضل؛ ابى الجيش بن زياد و ذكر صنعاء؛ حسين بن سلامة؛ آخرين بنى زياد و قيس و نجاح. | سبب خروج بنى زياد به يمن و اولين ملك آنان؛ ملوك بعد از بنى زياد؛ در ذكر زنديق على بن الفضل؛ ابى الجيش بن زياد و ذكر صنعاء؛ حسين بن سلامة؛ آخرين بنى زياد و قيس و نجاح. | ||
باب سوم، اخبار در مورد ملوك بنى صليحى و غير آنها مى‌باشد. اين باب نيز داراى شش فصل نسبتاً مختصر است. .<ref>متن، ص 40</ref> | باب سوم، اخبار در مورد ملوك بنى صليحى و غير آنها مى‌باشد. اين باب نيز داراى شش فصل نسبتاً مختصر است. ..<ref>متن، ص 40</ref> | ||
مؤلف، در اين فصول، اسامى ملوك، سال فرمانروايى، محل حكومت و تاريخ زوال آنها را بيان نموده است. | مؤلف، در اين فصول، اسامى ملوك، سال فرمانروايى، محل حكومت و تاريخ زوال آنها را بيان نموده است. | ||
باب چهارم از جزء اول، اخبار ملوك بنى نجاح را در سه فصل ذكر نموده است. .<ref>متن، ص 64</ref> | باب چهارم از جزء اول، اخبار ملوك بنى نجاح را در سه فصل ذكر نموده است. ..<ref>متن، ص 64</ref> | ||
باب پنجم، اخبارى را پيرامون بنى فاتك و بقيه افراد و ملوك بنى نجاح در شش فصل بيان نموده است. .<ref>متن، ص 75</ref> | باب پنجم، اخبارى را پيرامون بنى فاتك و بقيه افراد و ملوك بنى نجاح در شش فصل بيان نموده است. ..<ref>متن، ص 75</ref> | ||
باب ششم، در هفت فصل و موضوع آن اخبار آل زريع بن عباس، ملوك عدن و غير آنان مى‌باشد. .<ref>متن، ص 88</ref> | باب ششم، در هفت فصل و موضوع آن اخبار آل زريع بن عباس، ملوك عدن و غير آنان مى‌باشد. ..<ref>متن، ص 88</ref> | ||
جزء دوم كتاب: اين جزء، بيانگر اخبار وصاب و امور مربوط به آن مى‌باشد. | جزء دوم كتاب: اين جزء، بيانگر اخبار وصاب و امور مربوط به آن مى‌باشد. | ||
مؤلف، در آغاز در مورد سرزمين وِصاب توضيحاتى بيان نموده و سپس در چهار قسم به توضيح مطالب و مباحث پرداخته است. .<ref>متن، ص 101</ref> | مؤلف، در آغاز در مورد سرزمين وِصاب توضيحاتى بيان نموده و سپس در چهار قسم به توضيح مطالب و مباحث پرداخته است. ..<ref>متن، ص 101</ref> | ||
قسم اول از جزء دوم، پيرامون تسيمه، تعريف و فضايل «وصاب» است كه در سه فصل بسيار كوتاه بيان شده است. .<ref>متن، ص 107</ref> | قسم اول از جزء دوم، پيرامون تسيمه، تعريف و فضايل «وصاب» است كه در سه فصل بسيار كوتاه بيان شده است. ..<ref>متن، ص 107</ref> | ||
نويسنده، برخى از روايات را در مورد فضايل وصاب بيان نموده است كه به دو نمونه از آن اشاره مى‌شود: | نويسنده، برخى از روايات را در مورد فضايل وصاب بيان نموده است كه به دو نمونه از آن اشاره مى‌شود: | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
1. قال النبى(ص): «آخر الاسلام فى وصاب»؛ | 1. قال النبى(ص): «آخر الاسلام فى وصاب»؛ | ||
2. قال النبى(ص): «ينزوى الايمان الى زاوية فى ارض اليمن يقال لها وصاب». .<ref>متن، ص 111</ref> | 2. قال النبى(ص): «ينزوى الايمان الى زاوية فى ارض اليمن يقال لها وصاب». ..<ref>متن، ص 111</ref> | ||
قسم دوم از جزء دوم، در مورد شهرها، پناهگاه‌ها و قلعه‌هاى وِصاب مى‌باشد. اين قسم، دو باب دارد كه مطالب و مباحث اين ابواب در ده فصل توضيح داده شده است. .<ref>متن، ص 114</ref> | قسم دوم از جزء دوم، در مورد شهرها، پناهگاه‌ها و قلعه‌هاى وِصاب مى‌باشد. اين قسم، دو باب دارد كه مطالب و مباحث اين ابواب در ده فصل توضيح داده شده است. ..<ref>متن، ص 114</ref> | ||
نويسنده، در باب اول، محدوده شهرها و پناهگاه‌ها، سال به وجود آمدن و آثار باقى‌مانده از آنها را به اختصار توضيح داده است. | نويسنده، در باب اول، محدوده شهرها و پناهگاه‌ها، سال به وجود آمدن و آثار باقى‌مانده از آنها را به اختصار توضيح داده است. | ||
باب دوم، در مورد قلعه‌ها و مشتمل بر پنج فصل است. .<ref>متن، ص 119</ref> | باب دوم، در مورد قلعه‌ها و مشتمل بر پنج فصل است. ..<ref>متن، ص 119</ref> | ||
اسامى قلعه‌هايى كه از آنها ياد شده، عبارت است از: | اسامى قلعه‌هايى كه از آنها ياد شده، عبارت است از: | ||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۱۹: | ||
قلعه جعر؛ قلعه نعمان؛ قلعه عتمه؛ قلعه سانه و قلعه شرف. | قلعه جعر؛ قلعه نعمان؛ قلعه عتمه؛ قلعه سانه و قلعه شرف. | ||
قسم سوم، پيرامون ملوك وصاب و حاوى سه باب است. .<ref>متن، ص 129</ref> | قسم سوم، پيرامون ملوك وصاب و حاوى سه باب است. ..<ref>متن، ص 129</ref> | ||
باب اول، شامل مطالبى در مورد ملوك متقدمين وصاب تا زمان بنى رسول است. نويسنده، در پنج فصلِ اين باب، زمان به قدرت رسيدن و پايان فرمانروايى هر دسته را توضيح داده و برخى از فضايل اين ملوك را ذكر كرده است. .<ref>متن، ص 131</ref> | باب اول، شامل مطالبى در مورد ملوك متقدمين وصاب تا زمان بنى رسول است. نويسنده، در پنج فصلِ اين باب، زمان به قدرت رسيدن و پايان فرمانروايى هر دسته را توضيح داده و برخى از فضايل اين ملوك را ذكر كرده است. ..<ref>متن، ص 131</ref> | ||
باب دوم از قسم سوم، پيرامون خلفا و بزرگان بنى رسول است. اين افراد از ذريه ازد بن مالك بن زيد بن كهلان مى‌باشند. اين باب، مشتمل بر شش فصل است. .<ref>متن، ص 144</ref> | باب دوم از قسم سوم، پيرامون خلفا و بزرگان بنى رسول است. اين افراد از ذريه ازد بن مالك بن زيد بن كهلان مى‌باشند. اين باب، مشتمل بر شش فصل است. ..<ref>متن، ص 144</ref> | ||
اسامى افرادى كه مؤلف در اين فصول، پيرامون آنها شرح داده، عبارت است از: | اسامى افرادى كه مؤلف در اين فصول، پيرامون آنها شرح داده، عبارت است از: | ||
| خط ۱۲۹: | خط ۱۲۹: | ||
ملك مسعود على بن رسول؛ منصور عمر بن على بن رسول؛ مظفر يوسف بن عمر بن على؛ ملك موئد؛ ملك مجاهد؛ ملك افضل. | ملك مسعود على بن رسول؛ منصور عمر بن على بن رسول؛ مظفر يوسف بن عمر بن على؛ ملك موئد؛ ملك مجاهد؛ ملك افضل. | ||
باب سوم، در مورد كسانى است كه مالك بخشى از وصاب بوده‌اند و مشتمل بر هفت فصل مى‌باشد. .<ref>متن، ص 157</ref> | باب سوم، در مورد كسانى است كه مالك بخشى از وصاب بوده‌اند و مشتمل بر هفت فصل مى‌باشد. ..<ref>متن، ص 157</ref> | ||
فصل اولِ اين باب، در مورد افرادى است كه مالك قلعه حصن بوده‌اند. نويسنده، در اين فصل، به‌صورت مفصل در مورد مكان و جايگاه قلعه و مالكان آن مطالبى را ذكر كرده است. .<ref>متن، ص 157</ref> | فصل اولِ اين باب، در مورد افرادى است كه مالك قلعه حصن بوده‌اند. نويسنده، در اين فصل، به‌صورت مفصل در مورد مكان و جايگاه قلعه و مالكان آن مطالبى را ذكر كرده است. ..<ref>متن، ص 157</ref> | ||
مؤلف، در آخرين فصل اين باب، اسامى قلعه‌هاى ديگر وصاب را كه از اهميت كمترى برخوردار بوده‌اند، بيان كرده است. .<ref>متن، ص 210</ref> | مؤلف، در آخرين فصل اين باب، اسامى قلعه‌هاى ديگر وصاب را كه از اهميت كمترى برخوردار بوده‌اند، بيان كرده است. ..<ref>متن، ص 210</ref> | ||
قسم چهارم و پايانى از جزء دوم، در مورد علماى گذشته و فقهاى معاصر (با نويسنده) وصاب مى‌باشد كه در بيست و يك باب شرح و توضيح داده شده است. برخى از اين ابواب، مفصل و به چند فصل تقسيم‌بندى شده و برخى، بسيار مختصر و تنها در يك صفحه بيان گريده است. .<ref>متن، ص 212</ref> | قسم چهارم و پايانى از جزء دوم، در مورد علماى گذشته و فقهاى معاصر (با نويسنده) وصاب مى‌باشد كه در بيست و يك باب شرح و توضيح داده شده است. برخى از اين ابواب، مفصل و به چند فصل تقسيم‌بندى شده و برخى، بسيار مختصر و تنها در يك صفحه بيان گريده است. ..<ref>متن، ص 212</ref> | ||
عناوين برخى از اين ابواب عبارت است از: | عناوين برخى از اين ابواب عبارت است از: | ||
| خط ۱۴۱: | خط ۱۴۱: | ||
فقهاى تباعيين؛ قضات تباعيين؛ بنى عبدالوهاب؛ علماى بنى يزيد؛ بنى فتح؛ بنى ديدارى؛ بنى جابرى و اقروض؛ بنى جباحى؛ بنى شبيل؛ بنى اسعد يحيويين. | فقهاى تباعيين؛ قضات تباعيين؛ بنى عبدالوهاب؛ علماى بنى يزيد؛ بنى فتح؛ بنى ديدارى؛ بنى جابرى و اقروض؛ بنى جباحى؛ بنى شبيل؛ بنى اسعد يحيويين. | ||
نويسنده، در باب بيست و يكم، در مورد فقهاى وصاب به‌صورت مطلق سخن گفته است و افرادى مانند فقيه اسماعيل بن يعقوب دياحه، محممد بن اسماعيل ابى صيف، محمد بن احمد بن عياشى، محمد بن على بن سليمان و... را نام برده و در موردشان توضيح داده است. .<ref>متن، ص 335</ref> | نويسنده، در باب بيست و يكم، در مورد فقهاى وصاب به‌صورت مطلق سخن گفته است و افرادى مانند فقيه اسماعيل بن يعقوب دياحه، محممد بن اسماعيل ابى صيف، محمد بن احمد بن عياشى، محمد بن على بن سليمان و... را نام برده و در موردشان توضيح داده است. ..<ref>متن، ص 335</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||