الوجيزة في الرجال: تفاوت میان نسخه‌ها

محقق اثر در مقدمه به تلاش علماى اعلام - از زمان ائمه اطهار(ع) تا امروز - در نگارش كتب مختلف در تبيين شرح حال روات اشاره كرده و [[علامه مجلسى]] را از جمله اين دانشمندان دانسته كه بر حسب اجتهاد خود به نگارش احوال راويان پرداخته است. پس از آن زندگى علامه را در چند سطر توضيح داده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/6084/1/1 مقدمه، ص 1]</ref>.

اين رساله اگرچه از حجم كمى برخوردار است، اما مشتمل بر فوائد فراوانى است كه شناخت احوال رجال را براى جوينده آسان مى‌كند؛ لذا اين رساله از بدو تأليف پخش شد و از آن نسخه‌هاى فراوانى استنساخ گرديد و اكنون بيش از 120 نسخه خطى از اين اثر در كتابخانه‌ها ثبت شده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/6084/1/2 همان، ص 2 - 3]</ref>.

نويسنده در اين رساله، مبانى رجالى ويژه‌اى دارد كه شايسته است مورد بحث و مطالعه قرار گيرد؛ اول اينكه وى قائل به وثاقت مشايخ اجازه است. «مشايخ اجازه» به كسانى اطلاق مى‌شود كه اجازه نقل روايات و كتب خود يا ديگرى را صادر نموده‌اند. اولين كسى كه باب اين نظريه را گشوده و ازكلام او وثاقت مشايخ اجازه برداشت شده، [[شهيد ثانى]] (م 965ق) است، اما نخستين بار [[محمدتقى مجلسى]] (م1070ق) در «[[روضة المتقين]]» اين اصطلاح را به كار برد. دومين مبناى رجالى نويسنده، اعتماد بر وثاقت [[علامه حلى]] و ديگر متأخرين مانند [[شهيد ثانى]] و ديگران است. ديگر از امارات وثاقت نزد نويسنده، واقع شدن راوى در سندى است كه اعلام حكم به صحت آن كرده‌اند <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/6084/1/4 همان، ص 4]</ref>.

مجلسى در اين رساله بر تعدادى از كتب اعتماد كرده كه از آن جمله‌اند: [[رجال نجاشى]]، [[رجال طوسی|رجال]] و [[فهرست طوسی|فهرست]] و [[رجال کشی|اختيار معرفة الرجال]]، [[رجال ابن داود]]، [[رجال علامه حلى]]، [[ربيع الشيعة طبرسى]]، [[الرعاية في علم الدراية شهيد ثانى]]، [[الإرشاد شيخ مفيد]] و [[الضعفاء ابن غضائرى]]. وى همچنين از اخبار ذكرشده در كتب اربعه شيعه، ثوثيق يا مدح برخى از روات را استفاده كرده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/6084/1/5 همان، ص 5]</ref>.

نويسنده به جهت رعايت اختصار، آراء خود را با استفاده از رمزهايى بيان كرده كه در ابتداى كتاب و در مقدمه مؤلف به آنها اشاره شده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/6084/1/8 همان، ص 8 و 9]</ref>.

در خاتمه كتاب، اسانيد [[صدوق]] در كتاب «[[من‌لايحضره‌الفقيه]]» با ذكر وثاقت و صحت راوى ذكر شده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/6084/1/5 همان، ص 5]</ref>.