۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>'
جز (جایگزینی متن - 'شيخ موسى خوانسارى' به 'شيخ موسى خوانسارى ') |
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>') |
||
| خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به نسخه‌اى اشاره شده كه در زمان زندگانى مؤلف در سال 1280 ق با اشراف حاج محمد باقر چاپ شده است. يكى از اين نسخه‌هاى چاپ شده كه در اختيار شيخ على كاشف الغطاء است بر اين نسخه تعليقاتى و حواشى از فرزندان شيخ على بنام‌هاى شيخ احمد و شيخ محمد حسين وجود دارد كه تعليقات شيخ احمد پس از جمع‌آورى به نام «نيل المطالب لتحصيل المكاسب» و تعليقات شيخ محمد حسين به نام «النظر الثاقب في كتاب المكاسب» نام‌گذارى شده است. <ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]151/22</ref>. | در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به نسخه‌اى اشاره شده كه در زمان زندگانى مؤلف در سال 1280 ق با اشراف حاج محمد باقر چاپ شده است. يكى از اين نسخه‌هاى چاپ شده كه در اختيار شيخ على كاشف الغطاء است بر اين نسخه تعليقاتى و حواشى از فرزندان شيخ على بنام‌هاى شيخ احمد و شيخ محمد حسين وجود دارد كه تعليقات شيخ احمد پس از جمع‌آورى به نام «نيل المطالب لتحصيل المكاسب» و تعليقات شيخ محمد حسين به نام «النظر الثاقب في كتاب المكاسب» نام‌گذارى شده است. .<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]151/22</ref>. | ||
نسخه‌هايى كه در انتشار كتاب موجود مورد استفاده واقع شده است در مقدمۀ ناشر ذكر نشده است اگر چه در چاپ جديد و تحقيق شده كتاب المكاسب بوسيلۀ گروه تحقيق تراث الشيخ الأعظم آمده است: | نسخه‌هايى كه در انتشار كتاب موجود مورد استفاده واقع شده است در مقدمۀ ناشر ذكر نشده است اگر چه در چاپ جديد و تحقيق شده كتاب المكاسب بوسيلۀ گروه تحقيق تراث الشيخ الأعظم آمده است: | ||
إننا لم نعثر مع الأسف إلى الآن على مخطوطة المؤلف في المكاسب إلا على قسم الخيارات منه. <ref>صفحۀ 29 مقدمۀ ناشر تراث شيخ اعظم، جلد 14</ref>. | إننا لم نعثر مع الأسف إلى الآن على مخطوطة المؤلف في المكاسب إلا على قسم الخيارات منه. .<ref>صفحۀ 29 مقدمۀ ناشر تراث شيخ اعظم، جلد 14</ref>. | ||
در چاپ موجود كتاب در ابتداى دو كتاب تحريم من جهة المصاهرة و كتاب المواريث كه از ملحقات به كتاب مى‌باشد آمده است: هذا ما وجد بخطه الشريف رحمه اللّه. <ref>صفحات 406 و 444، جلد سوم المكاسب</ref>. | در چاپ موجود كتاب در ابتداى دو كتاب تحريم من جهة المصاهرة و كتاب المواريث كه از ملحقات به كتاب مى‌باشد آمده است: هذا ما وجد بخطه الشريف رحمه اللّه. .<ref>صفحات 406 و 444، جلد سوم المكاسب</ref>. | ||
==تقسيم‌بندى مطالب== | ==تقسيم‌بندى مطالب== | ||
| خط ۱۳۵: | خط ۱۳۵: | ||
پس از اين مرحله ابتدا در مورد حكم اجازه و سپس مجيز و پس از آن مجاز پرداخته و در انتها به مبحث شرايط آن مى‌پردازد. | پس از اين مرحله ابتدا در مورد حكم اجازه و سپس مجيز و پس از آن مجاز پرداخته و در انتها به مبحث شرايط آن مى‌پردازد. | ||
از ديگر ويژگى‌هاى كتاب حجم جستجو و وسعت تتبع در انديشه‌هاى فقهى بزرگان و ارزش‌يابى و پژوهش‌ها و تحقيقات در اين نظريه‌هاست، به عنوان نمونه در رسالۀ مواسعه و مضايقه، نزديك به 50 نفر از فقها را نام مى‌برد و در بيع وقف به 22 كتاب فقهى اشاره دارند. <ref>ج 3 صفحۀ 257، صفحۀ 22 به بعد</ref>. | از ديگر ويژگى‌هاى كتاب حجم جستجو و وسعت تتبع در انديشه‌هاى فقهى بزرگان و ارزش‌يابى و پژوهش‌ها و تحقيقات در اين نظريه‌هاست، به عنوان نمونه در رسالۀ مواسعه و مضايقه، نزديك به 50 نفر از فقها را نام مى‌برد و در بيع وقف به 22 كتاب فقهى اشاره دارند. .<ref>ج 3 صفحۀ 257، صفحۀ 22 به بعد</ref>. | ||
از ديگر خصوصيات كتاب احاطۀ وى بر تمام ابواب فقه است كه باعث مى‌شود تا مؤلف وقتى كه از بعضى از مسائل باب بيع بحث مى‌كند از ديگر ابواب معاملات شواهدى را ذكر نموده كه در نتيجه‌گيرى از مباحث فقهى بسيار مؤثر است. | از ديگر خصوصيات كتاب احاطۀ وى بر تمام ابواب فقه است كه باعث مى‌شود تا مؤلف وقتى كه از بعضى از مسائل باب بيع بحث مى‌كند از ديگر ابواب معاملات شواهدى را ذكر نموده كه در نتيجه‌گيرى از مباحث فقهى بسيار مؤثر است. | ||
| خط ۱۶۱: | خط ۱۶۱: | ||
مباحث زائد و استطرادى در كتاب مكاسب [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم]]زياد به چشم مى‌خورد كه اگر چه اين مباحث في حد نفسه ارزنده و مفيد است اما براى استفاده از اين كتاب به عنوان يك كتاب درسى ضرورت دارد كه مباحث زائد و استطرادى آن حذف شود. | مباحث زائد و استطرادى در كتاب مكاسب [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم]]زياد به چشم مى‌خورد كه اگر چه اين مباحث في حد نفسه ارزنده و مفيد است اما براى استفاده از اين كتاب به عنوان يك كتاب درسى ضرورت دارد كه مباحث زائد و استطرادى آن حذف شود. | ||
در أعيان الشيعة دربارۀ تأليفات [[شيخ انصارى]] اين چنين آمده است: أما مؤلفاته فمحتاجة إلى التهذيب و التنقيح كثيرا. <ref>أعيان الشيعة 177/10</ref>. | در أعيان الشيعة دربارۀ تأليفات [[شيخ انصارى]] اين چنين آمده است: أما مؤلفاته فمحتاجة إلى التهذيب و التنقيح كثيرا. .<ref>أعيان الشيعة 177/10</ref>. | ||
==روش بحث== | ==روش بحث== | ||
| خط ۱۷۸: | خط ۱۷۸: | ||
در باب بيع وقف كلمات فقها را از 22 كتاب فقهى به ترتيب زمان تأليف ذكر مى‌كند. | در باب بيع وقف كلمات فقها را از 22 كتاب فقهى به ترتيب زمان تأليف ذكر مى‌كند. | ||
در باب معاطاة مى‌فرمايد: و لننقل أولا كلمات جماعة ممن ظفرنا على كلماتهم ليظهر منه، در باب خيار حيوان در يك سطر از مكاسب نظر بيش از 20 نفر از فقها را نقل مى‌كند. <ref>صفحۀ 336 ج 2</ref>. | در باب معاطاة مى‌فرمايد: و لننقل أولا كلمات جماعة ممن ظفرنا على كلماتهم ليظهر منه، در باب خيار حيوان در يك سطر از مكاسب نظر بيش از 20 نفر از فقها را نقل مى‌كند. .<ref>صفحۀ 336 ج 2</ref>. | ||
براى بيان نظريات عامه نيز به كتاب تذكرۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] توجه داشته و از طريق آنان به نظريات آنان اشاره دارد. | براى بيان نظريات عامه نيز به كتاب تذكرۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] توجه داشته و از طريق آنان به نظريات آنان اشاره دارد. | ||
| خط ۲۴۶: | خط ۲۴۶: | ||
أعيان الشيعة: و لقد اكتسبت مصنفاته خطا عظيما فرسائله و مكاسبه مضافا إلى انّ عليها مدار التدريس منه من لم يعلّق عليها من مشاهير العلماء بعده. | أعيان الشيعة: و لقد اكتسبت مصنفاته خطا عظيما فرسائله و مكاسبه مضافا إلى انّ عليها مدار التدريس منه من لم يعلّق عليها من مشاهير العلماء بعده. | ||
چند سطر بعد: صنف المكاسب و هو عند بعض تلاميذه أحسن ما صنف، راجع غاية الآمال مامقانى. <ref>أعيان الشيعة 118/10</ref>. | چند سطر بعد: صنف المكاسب و هو عند بعض تلاميذه أحسن ما صنف، راجع غاية الآمال مامقانى. .<ref>أعيان الشيعة 118/10</ref>. | ||
الذريعة: المكاسب أى المتاجر و المعاملات، هو من أجزاء الفقه و قد استقل بالتدوين كثيرا، منها ما ألّفه الشيخ الأنصاري المرتضى بن محمد أمين التستري المتوفى 1281، و هو إلى اليوم متداول التدريس. <ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]216/6</ref>. | الذريعة: المكاسب أى المتاجر و المعاملات، هو من أجزاء الفقه و قد استقل بالتدوين كثيرا، منها ما ألّفه الشيخ الأنصاري المرتضى بن محمد أمين التستري المتوفى 1281، و هو إلى اليوم متداول التدريس. .<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]216/6</ref>. | ||
الذريعة: و هو كتاب جليل لم يكتب مثله في التحقيق و الدقة، و عكف عليه عامّة من تأخر عنه من تلاميذه و تلاميذهم و علّقوا عليه الحواشي و التعليقات كما مرت في محالها. <ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]61/19</ref>. | الذريعة: و هو كتاب جليل لم يكتب مثله في التحقيق و الدقة، و عكف عليه عامّة من تأخر عنه من تلاميذه و تلاميذهم و علّقوا عليه الحواشي و التعليقات كما مرت في محالها. .<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]61/19</ref>. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||