۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
إعجاز القرآن البياني و دلائل مصدره الرباني (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳۰ آوریل ۲۰۱۷، ساعت ۱۲:۲۹
، ۳۰ آوریل ۲۰۱۷جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>'
جز (جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)') |
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>') |
||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
در مقدمه، هدف از مطالعه پيرامون موضوع کتاب، اثبات مصدر الهى داشتن قرآن كريم و كلام خداوند بودن آن و همچنين، اقرار به نبوت حضرت محمد(ص) و بعثت جهانى ايشان دانسته شده است. خلاصه‌اى از مطالب مطرح‌شده در فصول کتاب نيز در مقدمه آمده است <ref>مقدمه، ص 5 - 9</ref>. | در مقدمه، هدف از مطالعه پيرامون موضوع کتاب، اثبات مصدر الهى داشتن قرآن كريم و كلام خداوند بودن آن و همچنين، اقرار به نبوت حضرت محمد(ص) و بعثت جهانى ايشان دانسته شده است. خلاصه‌اى از مطالب مطرح‌شده در فصول کتاب نيز در مقدمه آمده است .<ref>مقدمه، ص 5 - 9</ref>. | ||
در فصل اول، در ضمن شش مبحث زير، به مباحثى تحقيقى پيرامون اعجاز قرآن پرداخته شده است: | در فصل اول، در ضمن شش مبحث زير، به مباحثى تحقيقى پيرامون اعجاز قرآن پرداخته شده است: | ||
در مبحث اول، به بررسى معناى «إعجاز القرآن» پرداخته شده و با استفاده از گفتار ابن فارس و [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانى]]، كلمه «العجز» و «الإعجاز»، ريشه‌يابى و توضيح داده شده است <ref>متن کتاب، ص 13 - 17</ref>. | در مبحث اول، به بررسى معناى «إعجاز القرآن» پرداخته شده و با استفاده از گفتار ابن فارس و [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانى]]، كلمه «العجز» و «الإعجاز»، ريشه‌يابى و توضيح داده شده است .<ref>متن کتاب، ص 13 - 17</ref>. | ||
مبحث دوم، به تعريف معجزه و بيان شرايط آن اختصاص يافته است. از جمله شرايط مطرح‌شده، عبارت است از: | مبحث دوم، به تعريف معجزه و بيان شرايط آن اختصاص يافته است. از جمله شرايط مطرح‌شده، عبارت است از: | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
4. سالم بودن از معارضه: معجزه بايد به‌گونه‌اى باشد كه مخالفان از آوردن مثل آن ناتوان بوده و نتوانند با آن معارضه نمايند. | 4. سالم بودن از معارضه: معجزه بايد به‌گونه‌اى باشد كه مخالفان از آوردن مثل آن ناتوان بوده و نتوانند با آن معارضه نمايند. | ||
5. بودن آن پس از ادعاى نبوت: بنابراين عمل خارق‌العاده پيش از ادعاى نبوت معجزه نيست، بلكه «ارهاص» خوانده مى‌شود <ref>همان، ص 18 - 20</ref>. | 5. بودن آن پس از ادعاى نبوت: بنابراين عمل خارق‌العاده پيش از ادعاى نبوت معجزه نيست، بلكه «ارهاص» خوانده مى‌شود .<ref>همان، ص 18 - 20</ref>. | ||
در مبحث سوم، معجزه پيامبر اسلام(ص) و ساير انبيا(ع) بررسى و فرق ميان آن دو، بيان شده است. در ابتداى اين مبحث، به آياتى پيرامون معجزه پيامبران اشاره و نكاتى از آنها استخراج شده است، از جمله: | در مبحث سوم، معجزه پيامبر اسلام(ص) و ساير انبيا(ع) بررسى و فرق ميان آن دو، بيان شده است. در ابتداى اين مبحث، به آياتى پيرامون معجزه پيامبران اشاره و نكاتى از آنها استخراج شده است، از جمله: | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
4. طلب كردن اقوام، «سلطان مبين» را از انبياى خويش، على‌رغم ديدن آيات بيّن و آشكار. | 4. طلب كردن اقوام، «سلطان مبين» را از انبياى خويش، على‌رغم ديدن آيات بيّن و آشكار. | ||
5. خبر دادن انبيا به اينكه «سلطان مبين» در دست آنها نيست، بلكه در دست خداست <ref>همان، ص 31</ref>. | 5. خبر دادن انبيا به اينكه «سلطان مبين» در دست آنها نيست، بلكه در دست خداست .<ref>همان، ص 31</ref>. | ||
در ادامه، با استفاده از آيات قرآن كريم، به 9 پيامبرى كه معجزه آورده‌اند، اشاره گرديده و اولويت معجزه عقلى و بيانى بر ساير معجزات، بيان شده است. اين پيامبران، عبارتند از: نوح(ع)؛ صالح(ع)؛ ابراهيم(ع)؛ يوسف(ع)؛ موسى(ع)؛ داود(ع)؛ سليمان(ع)؛ عيسى(ع)؛ محمد(ص) و معجزات آنها به ترتيب عبارت است از: كشتى؛ شتر؛ نجات از آتش؛ علم بر تأويل احاديث و تعبير رؤيا و تفسير احلام و تحقق آنها در عالم واقع؛ عصا و يد بيضا و طوفان و حمله ملخ و...؛ تسبيح كوه‌ها و پرندگان همراه با او؛ تسخير جن و باد و تعليم منطق الطير و...؛ زنده كردن مردگان و شفاى بيماران و....؛ قرآن كريم <ref>همان، ص 33 - 44</ref>. | در ادامه، با استفاده از آيات قرآن كريم، به 9 پيامبرى كه معجزه آورده‌اند، اشاره گرديده و اولويت معجزه عقلى و بيانى بر ساير معجزات، بيان شده است. اين پيامبران، عبارتند از: نوح(ع)؛ صالح(ع)؛ ابراهيم(ع)؛ يوسف(ع)؛ موسى(ع)؛ داود(ع)؛ سليمان(ع)؛ عيسى(ع)؛ محمد(ص) و معجزات آنها به ترتيب عبارت است از: كشتى؛ شتر؛ نجات از آتش؛ علم بر تأويل احاديث و تعبير رؤيا و تفسير احلام و تحقق آنها در عالم واقع؛ عصا و يد بيضا و طوفان و حمله ملخ و...؛ تسبيح كوه‌ها و پرندگان همراه با او؛ تسخير جن و باد و تعليم منطق الطير و...؛ زنده كردن مردگان و شفاى بيماران و....؛ قرآن كريم .<ref>همان، ص 33 - 44</ref>. | ||
در مبحث چهارم، آيات تحدى مورد مطالعه قرار گرفته و پس از بررسى آنها، به نكات زير، اشاره شده است: | در مبحث چهارم، آيات تحدى مورد مطالعه قرار گرفته و پس از بررسى آنها، به نكات زير، اشاره شده است: | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
3. همه آيات، در سياق واحدى بوده كه مناقشه با كفار در موضوع نبوت، رسالت و قرآن مى‌باشد. | 3. همه آيات، در سياق واحدى بوده كه مناقشه با كفار در موضوع نبوت، رسالت و قرآن مى‌باشد. | ||
4. تحدى در آيات، براى اثبات عجز كفار از آوردن مثل قرآن است و اين اثبات عجز، هدف اصلى نيست، بلكه وسيله‌اى است براى اثبات اينكه قرآن، كلام خداوند بوده و محمد(ص) فرستاده خداست و... <ref>همان، ص 56</ref>. | 4. تحدى در آيات، براى اثبات عجز كفار از آوردن مثل قرآن است و اين اثبات عجز، هدف اصلى نيست، بلكه وسيله‌اى است براى اثبات اينكه قرآن، كلام خداوند بوده و محمد(ص) فرستاده خداست و... .<ref>همان، ص 56</ref>. | ||
در مبحث پنجم و ششم، به مراحل ناتوانى كفار از معارضه با قرآن كريم و سير تاريخى اصطلاح «إعجاز القرآن» پرداخته شده است <ref>همان، ص 63 - 81</ref>. | در مبحث پنجم و ششم، به مراحل ناتوانى كفار از معارضه با قرآن كريم و سير تاريخى اصطلاح «إعجاز القرآن» پرداخته شده است .<ref>همان، ص 63 - 81</ref>. | ||
فصل دوم، در ضمن بيست مبحث، به اعجاز بيانى در قرآن كريم اختصاص يافته است. | فصل دوم، در ضمن بيست مبحث، به اعجاز بيانى در قرآن كريم اختصاص يافته است. | ||
پيرامون وجوه اعجاز قرآن كريم، پس از قرون اوليه اسلام، در ميان علما اختلاف به وجود آمده و برخى اعجاز قرآن كريم را فقط در اعجاز بيانى دانسته و برخى ديگر، امورى مانند اعجاز علمى، غيبى، تشريعى، نفسى، عددى، طبى، موسيقى و... را بدان افزوده‌اند. اين مطلب، در مبحث اول، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است <ref>همان، ص 105</ref>. | پيرامون وجوه اعجاز قرآن كريم، پس از قرون اوليه اسلام، در ميان علما اختلاف به وجود آمده و برخى اعجاز قرآن كريم را فقط در اعجاز بيانى دانسته و برخى ديگر، امورى مانند اعجاز علمى، غيبى، تشريعى، نفسى، عددى، طبى، موسيقى و... را بدان افزوده‌اند. اين مطلب، در مبحث اول، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است .<ref>همان، ص 105</ref>. | ||
عناصر اعجاز بيانى قرآن كريم؛ اعجاز بيانى و فواتح السور؛ تضمين در قرآن؛ عدم زيادت حروف در قرآن؛ توازن دقيق بين ذكر حروف و حذف آن؛ فرق بين الفاظ متقارب و عدم ترادف در آنها؛ تشابه و اختلاف در قرآن؛ تعريف و تنكير در قرآن؛ حذف يا ذكر حروف بعضى از الفاظ قرآن؛ حذف و ذكر بعضى از كلمات در آيات؛ تقديم و تأخير در قرآن؛ تأكيد در قرآن؛ اشتقاق در قرآن؛ تكرار در قرآن؛ فواصل آيات و... از جمله مباحث مطرح‌شده در اين فصل مى‌باشد. | عناصر اعجاز بيانى قرآن كريم؛ اعجاز بيانى و فواتح السور؛ تضمين در قرآن؛ عدم زيادت حروف در قرآن؛ توازن دقيق بين ذكر حروف و حذف آن؛ فرق بين الفاظ متقارب و عدم ترادف در آنها؛ تشابه و اختلاف در قرآن؛ تعريف و تنكير در قرآن؛ حذف يا ذكر حروف بعضى از الفاظ قرآن؛ حذف و ذكر بعضى از كلمات در آيات؛ تقديم و تأخير در قرآن؛ تأكيد در قرآن؛ اشتقاق در قرآن؛ تكرار در قرآن؛ فواصل آيات و... از جمله مباحث مطرح‌شده در اين فصل مى‌باشد. | ||
آخرين فصل، داراى پنج مبحث بوده و در آن، برخى از دلايل ربانى بودن قرآن كريم و صدور آن از جانب خداوند، بحث و بررسى شده است. اين دلايل به ترتيب عبارتند از: خبرهاى غيبى صادق در قرآن كريم؛ تشريعات و قوانين حكيمانه قرآن؛ تحليلات روان‌شناسانه آن <ref>همان، ص 355 - 491</ref>. | آخرين فصل، داراى پنج مبحث بوده و در آن، برخى از دلايل ربانى بودن قرآن كريم و صدور آن از جانب خداوند، بحث و بررسى شده است. اين دلايل به ترتيب عبارتند از: خبرهاى غيبى صادق در قرآن كريم؛ تشريعات و قوانين حكيمانه قرآن؛ تحليلات روان‌شناسانه آن .<ref>همان، ص 355 - 491</ref>. | ||
از جمله ويژگى‌هاى کتاب، آن است كه نويسنده، در حدود بيست سال، به تدريس ماده درسى «اعجاز در قرآن كريم» مشغول بوده و پس از سابقه تدريس فراوان در اين موضوع، اين اثر را تدوين نموده است <ref>مقدمه، ص 7</ref>. | از جمله ويژگى‌هاى کتاب، آن است كه نويسنده، در حدود بيست سال، به تدريس ماده درسى «اعجاز در قرآن كريم» مشغول بوده و پس از سابقه تدريس فراوان در اين موضوع، اين اثر را تدوين نموده است .<ref>مقدمه، ص 7</ref>. | ||
در خاتمه، جمع‌بندى خلاصه و كوتاهى از مطالب کتاب، ارائه گرديده است. | در خاتمه، جمع‌بندى خلاصه و كوتاهى از مطالب کتاب، ارائه گرديده است. | ||