۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'روزبهان بقلى' به 'روزبهان بقلى '
جز (جایگزینی متن - 'سيد حيدر آملى' به 'سيد حيدر آملى ') |
جز (جایگزینی متن - 'روزبهان بقلى' به 'روزبهان بقلى ') |
||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
درباره هر اصطلاح، فروعاتى كه متصوفه به كار مى‌برده‌اند گردآورى شده است. ابتدا اصطلاح اصلى و سپس فروعات آن ذكر شده است؛ مثلاً ابتدا اخلاص و سپس اخلاص در دعا، اخلاص در عمل، اخلاص مريدين و... آمده است. در مورد «علامه» و فروعش بالغ بر سى اصطلاح و در مورد «علم» و فروعش بالغ بر پنجاه لفظ ذكر شده است <ref>ر.ك: مقدمه مؤلف، ص34</ref>. | درباره هر اصطلاح، فروعاتى كه متصوفه به كار مى‌برده‌اند گردآورى شده است. ابتدا اصطلاح اصلى و سپس فروعات آن ذكر شده است؛ مثلاً ابتدا اخلاص و سپس اخلاص در دعا، اخلاص در عمل، اخلاص مريدين و... آمده است. در مورد «علامه» و فروعش بالغ بر سى اصطلاح و در مورد «علم» و فروعش بالغ بر پنجاه لفظ ذكر شده است <ref>ر.ك: مقدمه مؤلف، ص34</ref>. | ||
نويسنده موسوعه، گستره خاصى را براى منابع مورد استفاده مشخص نكرده است. منابع اين كتاب با آثار رابعه عدويه (متوفاى 185ق) آغاز مى‌شود و با آثار فاطمه يشرطيه (متوفاى 1373ق) پايان مى‌پذيرد؛ يعنى همه منابع عرفانى از قرن دوم تا قرن چهاردهم هجرى. اما نكته قابل توجه اين است كه در اين ميان، بعضى از عارفانى كه در تاريخ عرفان اسلامى جايگاه ويژه‌اى دارند، كنار گذاشته شده‌اند و هيچ اثرى از آنها نيامده است؛ عارفانى همچون جنيد بغدادى و ذوالنون مصرى در قرن سوم، «شبلى» در قرن چهارم، ابوالحسن خرقانى، ابوسعيد ابوالخير و [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبدالله انصارى]] در قرن پنجم، [[عین‌القضات همدانی، عبدالله بن محمد|عين‌القضاة همدانى]] و روزبهان بقلى در قرن ششم، نجم‌الدين كبرى، فريدالدين عطار، ابن فارض مصرى و [[صدرالدین قونیوی، محمد بن اسحاق|صدرالدين قونوى]] در قرن هفتم، [[شبستری، محمود|شيخ محمود شبسترى]] و [[قاشی، حیدر بن علی|سيد حيدر آملى]] در قرن هشتم، صائن‌الدين على تركه، محمد بن حمزه فنارى و [[جامی، عبدالرحمن|عبدالرحمان جامى]] در قرن نهم هجرى و همچنين عرفاى متأخر، همچون قاضى سعيد قمى، آقا [[قمشه‌ای، محمدرضا|محمدرضا قمشه‌اى]] و... <ref>راشدى‌نيا، اكبر، ص200</ref>. | نويسنده موسوعه، گستره خاصى را براى منابع مورد استفاده مشخص نكرده است. منابع اين كتاب با آثار رابعه عدويه (متوفاى 185ق) آغاز مى‌شود و با آثار فاطمه يشرطيه (متوفاى 1373ق) پايان مى‌پذيرد؛ يعنى همه منابع عرفانى از قرن دوم تا قرن چهاردهم هجرى. اما نكته قابل توجه اين است كه در اين ميان، بعضى از عارفانى كه در تاريخ عرفان اسلامى جايگاه ويژه‌اى دارند، كنار گذاشته شده‌اند و هيچ اثرى از آنها نيامده است؛ عارفانى همچون جنيد بغدادى و ذوالنون مصرى در قرن سوم، «شبلى» در قرن چهارم، ابوالحسن خرقانى، ابوسعيد ابوالخير و [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبدالله انصارى]] در قرن پنجم، [[عین‌القضات همدانی، عبدالله بن محمد|عين‌القضاة همدانى]] و [[روزبهان بقلی، روزبهان بن ابی‌نصر|روزبهان بقلى]] در قرن ششم، نجم‌الدين كبرى، فريدالدين عطار، ابن فارض مصرى و [[صدرالدین قونیوی، محمد بن اسحاق|صدرالدين قونوى]] در قرن هفتم، [[شبستری، محمود|شيخ محمود شبسترى]] و [[قاشی، حیدر بن علی|سيد حيدر آملى]] در قرن هشتم، صائن‌الدين على تركه، محمد بن حمزه فنارى و [[جامی، عبدالرحمن|عبدالرحمان جامى]] در قرن نهم هجرى و همچنين عرفاى متأخر، همچون قاضى سعيد قمى، آقا [[قمشه‌ای، محمدرضا|محمدرضا قمشه‌اى]] و... <ref>راشدى‌نيا، اكبر، ص200</ref>. | ||
نكته ديگر اينكه، آثار عارفانى هم كه به‌عنوان منبع ذكر شده، كامل نيستند. كتاب «فصوص الحكم» شيخ اكبر، يكى از مشهورترين و مهم‌ترين كتاب‌هاى عرفانى بشمار مى‌آيد كه ده‌ها شرح از سوى شاگردان او و عارفان متأخر بر آن نوشته شده است. در اين موسوعه، از متن كتاب و شروح مهم آن استفاده نشده است. همچنين، كتاب نامشهور «بيان الفرق بين الصدر و القلب و الفؤاد و اللب» از حكيم ترمذى جزو منابع اين موسوعه است، ولى به كتاب «ختم الأولياء» مشهورترين و مهم‌ترين كتاب او توجه نشده است <ref>همان، ص204</ref>. | نكته ديگر اينكه، آثار عارفانى هم كه به‌عنوان منبع ذكر شده، كامل نيستند. كتاب «فصوص الحكم» شيخ اكبر، يكى از مشهورترين و مهم‌ترين كتاب‌هاى عرفانى بشمار مى‌آيد كه ده‌ها شرح از سوى شاگردان او و عارفان متأخر بر آن نوشته شده است. در اين موسوعه، از متن كتاب و شروح مهم آن استفاده نشده است. همچنين، كتاب نامشهور «بيان الفرق بين الصدر و القلب و الفؤاد و اللب» از حكيم ترمذى جزو منابع اين موسوعه است، ولى به كتاب «ختم الأولياء» مشهورترين و مهم‌ترين كتاب او توجه نشده است <ref>همان، ص204</ref>. | ||