۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'سيد رضى' به 'سيد رضى '
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'سيد رضى' به 'سيد رضى ') |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
در ابتداى مقدمه، مؤلف با يادآورى جايگاه رفيع نهج‌البلاغه در ميان اصحاب عقايد گوناگون و نيز ارباب فرق مختلف، به اقتصار و اكتفاء سيد رضى به نقل متن خطب و رسائل و حِكَم حضرت بدون پرداختن به اسناد آن‌ها اشاره كرده، سپس بحث خود را درباره تواتر يا عدم تواتر كتاب نهج‌البلاغه در دو مقام پى مى‌گيرد: | در ابتداى مقدمه، مؤلف با يادآورى جايگاه رفيع نهج‌البلاغه در ميان اصحاب عقايد گوناگون و نيز ارباب فرق مختلف، به اقتصار و اكتفاء [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] به نقل متن خطب و رسائل و حِكَم حضرت بدون پرداختن به اسناد آن‌ها اشاره كرده، سپس بحث خود را درباره تواتر يا عدم تواتر كتاب نهج‌البلاغه در دو مقام پى مى‌گيرد: | ||
مقام اول: تواتر در اِسناد نهج‌البلاغه به سيد رضى. | مقام اول: تواتر در اِسناد نهج‌البلاغه به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] . | ||
مقام دوم: تواتر در اِسناد نهج‌البلاغه از جانب سيد رضى به [[امام على(ع)]]. | مقام دوم: تواتر در اِسناد نهج‌البلاغه از جانب [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] به [[امام على(ع)]]. | ||
به گفته مؤلف، درباره اِسناد نهج‌البلاغه به شريف رضى، ادعاى تواتر امكان‌پذير است، چنانكه اين امر از اسانيد مشايخ اجازات اين كتاب و نيز تصريح خود سيد رضى و كسانى كه پس از وى مى‌زيسته‌اند، به خوبى پيداست. | به گفته مؤلف، درباره اِسناد نهج‌البلاغه به شريف رضى، ادعاى تواتر امكان‌پذير است، چنانكه اين امر از اسانيد مشايخ اجازات اين كتاب و نيز تصريح خود [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] و كسانى كه پس از وى مى‌زيسته‌اند، به خوبى پيداست. | ||
اما تواتر طريق سيد رضى به امام على عليه‌السلام مبتنى بر ثبوت تواتر مصادرى است كه سيد رضى از آن‌ها در خلق اثر خويش بهره برده است و اين امرى است كه سيد رضى خود آن را ادعا ننموده؛ بلكه استفاضه در اين مورد كارگشاست، چنانكه در تمام رواياتى كه از پيامبر اكرم(ص) و صحابه و...نقل شده، به استفاضه بسنده مى‌شود. بنابراين نمى‌توان در مورد تك تك فقرات اين كتاب تواتر را مدعى شد و ما هر چند به تمام مصادرى كه سيد از آن‌ها بهره برده آگاهى نداريم؛ اما حجيت قول سيد رضى در مقام يك راوى و فقيه در اين مورد براى ما كافى است كه به روايت او اعتماد ورزيم. | اما تواتر طريق [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] به امام على عليه‌السلام مبتنى بر ثبوت تواتر مصادرى است كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] از آن‌ها در خلق اثر خويش بهره برده است و اين امرى است كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] خود آن را ادعا ننموده؛ بلكه استفاضه در اين مورد كارگشاست، چنانكه در تمام رواياتى كه از پيامبر اكرم(ص) و صحابه و...نقل شده، به استفاضه بسنده مى‌شود. بنابراين نمى‌توان در مورد تك تك فقرات اين كتاب تواتر را مدعى شد و ما هر چند به تمام مصادرى كه سيد از آن‌ها بهره برده آگاهى نداريم؛ اما حجيت قول [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] در مقام يك راوى و فقيه در اين مورد براى ما كافى است كه به روايت او اعتماد ورزيم. | ||
به مناسبت سخن از اِسناد نهج سيد رضى به امام(ع)، مؤلف به نقل ديدگاه صالح بن مهدى مُقبلى(1047-1108ق.)، از علماى زيدى يمن درباره نهج‌البلاغه پرداخته و اتهامات وى را پاسخ گفته است. | به مناسبت سخن از اِسناد نهج [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] به امام(ع)، مؤلف به نقل ديدگاه صالح بن مهدى مُقبلى(1047-1108ق.)، از علماى زيدى يمن درباره نهج‌البلاغه پرداخته و اتهامات وى را پاسخ گفته است. | ||
معرفى كتاب نهج‌البلاغه و مؤلف آن موضوع ديگرى است كه به اجمال در مقدمه بدان پرداخته شده و از اهتمام ويژه علماى بلاغت و ادب و نيز دانشمندان علوم اهل بيت(ع) نسبت به استنساخ آن و نيز نگاشتن شرح و تعليقه و اجازه بر آن پس از نگارش تا كنون ياد شده است. | معرفى كتاب نهج‌البلاغه و مؤلف آن موضوع ديگرى است كه به اجمال در مقدمه بدان پرداخته شده و از اهتمام ويژه علماى بلاغت و ادب و نيز دانشمندان علوم اهل بيت(ع) نسبت به استنساخ آن و نيز نگاشتن شرح و تعليقه و اجازه بر آن پس از نگارش تا كنون ياد شده است. | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
3-قبل از ظهور صنعت چاپ، اهل علم و حديث اهتمام ويژه‌اى به حفظ نهج‌البلاغه، همانند حفظ قرآن كريم داشتند و همانند قرآن بدان تبرك مى‌جستند كه از جمله حفّاظ اين كتاب شريف مى‌توان از قاضى جمال‌الدين محمد بن حسين بن محمد كاشانى نام برد كه اين كتاب را از حفظ مى‌نگاشت. | 3-قبل از ظهور صنعت چاپ، اهل علم و حديث اهتمام ويژه‌اى به حفظ نهج‌البلاغه، همانند حفظ قرآن كريم داشتند و همانند قرآن بدان تبرك مى‌جستند كه از جمله حفّاظ اين كتاب شريف مى‌توان از قاضى جمال‌الدين محمد بن حسين بن محمد كاشانى نام برد كه اين كتاب را از حفظ مى‌نگاشت. | ||
"عنوان نهج‌البلاغه" و "شجره‌نامه سيد رضى"؛ از جمله موضوعاتى است كه در مقدمه بدان‌ها پرداخته شده است. | "عنوان نهج‌البلاغه" و "شجره‌نامه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] "؛ از جمله موضوعاتى است كه در مقدمه بدان‌ها پرداخته شده است. | ||
در ادامه به مقام ادبى و شعرى سيد رضى اشاره شده، نمونه‌اى از اشعار وى درج و سخن بزرگانى چون ابومنصور ثعالبى، [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] درباره وى نقل گرديده است. همچنين از مناصبى كه وى در زمان خليفه عباسى القادر بالله عهده‌دار شد، سخن به ميان آمده و مؤلف يادآور شده كه القاب و مناصبى كه دستگاه خلافت به وى اعطا كرد، انگيزه سياسى داشت؛ يعنى با اين هدف صورت مى‌گرفته كه حتى‌الامكان سيد رضى را از خلافت فاطميان مصر كه دشمن دستگاه خلافت عباسى بود دور سازد؛ اما هيچ كدام از اين القاب و مناصب نتوانست، در روحيه حقيقت‌جوى سيد رضى تاثير گذارد. | در ادامه به مقام ادبى و شعرى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] اشاره شده، نمونه‌اى از اشعار وى درج و سخن بزرگانى چون ابومنصور ثعالبى، [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] درباره وى نقل گرديده است. همچنين از مناصبى كه وى در زمان خليفه عباسى القادر بالله عهده‌دار شد، سخن به ميان آمده و مؤلف يادآور شده كه القاب و مناصبى كه دستگاه خلافت به وى اعطا كرد، انگيزه سياسى داشت؛ يعنى با اين هدف صورت مى‌گرفته كه حتى‌الامكان [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] را از خلافت فاطميان مصر كه دشمن دستگاه خلافت عباسى بود دور سازد؛ اما هيچ كدام از اين القاب و مناصب نتوانست، در روحيه حقيقت‌جوى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] تاثير گذارد. | ||
در اين قسمت همچنين به برخى حوادثى كه طى زندگى سيد رضى روى داده اشاره شده و پدر بزرگوار ايشان؛ يعنى ابواحمد حسين، ملقب به طاهر أوحد و نيز عموى گرامى‌شان؛ ابوعبدالله احمد بن موسى الابرش، مادر مكرمه ايشان؛ فاطمه بنت الحسن بن الحسن الثانى الاصم(الاطروش)، برادرش [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] علم الهدى و...معرفى گرديده‌اند. | در اين قسمت همچنين به برخى حوادثى كه طى زندگى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] روى داده اشاره شده و پدر بزرگوار ايشان؛ يعنى ابواحمد حسين، ملقب به طاهر أوحد و نيز عموى گرامى‌شان؛ ابوعبدالله احمد بن موسى الابرش، مادر مكرمه ايشان؛ فاطمه بنت الحسن بن الحسن الثانى الاصم(الاطروش)، برادرش [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] علم الهدى و...معرفى گرديده‌اند. | ||
معرفى مشايخ و مؤلف ات سيد رضى و تاريخ درگذشت وى؛ از جمله موضوعات مطرح در مقدمه مى‌باشد. | معرفى مشايخ و مؤلف ات [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] و تاريخ درگذشت وى؛ از جمله موضوعات مطرح در مقدمه مى‌باشد. | ||
يكى از موضوعات مهمى كه در مقدمه كتاب بدان پرداخته شده، موضوع صحت يا عدم صحت انتساب نهج‌البلاغه به سيد رضى است. در اين قسمت مؤلف شبهات وارده در مورد انتساب اين كتاب به سيد رضى را مطرح و بدان‌ها پاسخ گفته و از صحت انتساب آن به سيد رضى دفاع كرده است. مرحوم امتياز على‌خان عرشى پنج دليل براى اثبات اينكه نهج‌البلاغه نوشته، سيد رضى است، اقامه كرده كه مؤلف به نحو اختصار آن‌ها را بيان نموده است و خود نيز دو دليل بدان‌ها افزوده است. | يكى از موضوعات مهمى كه در مقدمه كتاب بدان پرداخته شده، موضوع صحت يا عدم صحت انتساب نهج‌البلاغه به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] است. در اين قسمت مؤلف شبهات وارده در مورد انتساب اين كتاب به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] را مطرح و بدان‌ها پاسخ گفته و از صحت انتساب آن به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] دفاع كرده است. مرحوم امتياز على‌خان عرشى پنج دليل براى اثبات اينكه نهج‌البلاغه نوشته، [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] است، اقامه كرده كه مؤلف به نحو اختصار آن‌ها را بيان نموده است و خود نيز دو دليل بدان‌ها افزوده است. | ||
مؤلف همچنين به ارجاعاتى كه سيد در ديگر آثار خود از جمله: "المجازات النبوية" و "حقائق التأويل" به نهج‌البلاغه داشته، اشاره مى‌كند كه خود اين نشان‌گر آن است كه گردآورنده سخنان حضرت در قالب كتاب نهج‌البلاغه خود شريف رضى است. | مؤلف همچنين به ارجاعاتى كه سيد در ديگر آثار خود از جمله: "المجازات النبوية" و "حقائق التأويل" به نهج‌البلاغه داشته، اشاره مى‌كند كه خود اين نشان‌گر آن است كه گردآورنده سخنان حضرت در قالب كتاب نهج‌البلاغه خود شريف رضى است. | ||
وى همچنين از تصريح مصادر اهل بيت(ع) و ميراث علمى شيعه نسبت به گردآورى نهج‌البلاغه توسط سيد رضى ياد مى‌كند. | وى همچنين از تصريح مصادر اهل بيت(ع) و ميراث علمى شيعه نسبت به گردآورى نهج‌البلاغه توسط [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] ياد مى‌كند. | ||
در ادامه، مؤلف با اشاره به تصريح مصادر تاريخى بر شهرت مأثورات منقول از [[امام على(ع)]]، به شبهاتى كه درباره ثبوت صدور محتواى نهج‌البلاغه از امام(ع) مطرح گرديده، پاسخ گفته است. مؤلف اين شبهات را از كتاب "على بن ابى‌طالب" نوشته احمد زكى صفوت پاشا، نويسنده مصرى و نيز عباس محمود عقاد در كتاب "العبقريات الاسلامية" و...نقل مى‌كند. | در ادامه، مؤلف با اشاره به تصريح مصادر تاريخى بر شهرت مأثورات منقول از [[امام على(ع)]]، به شبهاتى كه درباره ثبوت صدور محتواى نهج‌البلاغه از امام(ع) مطرح گرديده، پاسخ گفته است. مؤلف اين شبهات را از كتاب "على بن ابى‌طالب" نوشته احمد زكى صفوت پاشا، نويسنده مصرى و نيز عباس محمود عقاد در كتاب "العبقريات الاسلامية" و...نقل مى‌كند. | ||