مهذب الأحكام: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۱۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ مارس ۲۰۱۷
جز
جایگزینی متن - 'سيد يزدى' به 'سيد يزدى '
جز (جایگزینی متن - 'ف«' به 'ف «')
جز (جایگزینی متن - 'سيد يزدى' به 'سيد يزدى ')
خط ۵۳: خط ۵۳:
اين كتاب داراى ويژگى‌هاى بسيارى است كه ما به بخشى از آنها اشاره مى‌كنيم.
اين كتاب داراى ويژگى‌هاى بسيارى است كه ما به بخشى از آنها اشاره مى‌كنيم.


اين كتاب، در واقع شرحى است بر عروة الوثقاى مرحوم سيد يزدى كه مسائل عنوان نشده در عروة را نيز در اين كتاب آورده‌اند.
اين كتاب، در واقع شرحى است بر عروة الوثقاى مرحوم [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]]  كه مسائل عنوان نشده در عروة را نيز در اين كتاب آورده‌اند.


سليس بودن عبارات و آسانى مطالعه اين كتاب، آوردن سى تا چهل رساله علمى با ارزش كه سيد بزرگوار در بخش‌هاى گوناگون فقهى مانند ولايت فقيه، اسكناس و ارزش اسكنانس نوشته بودند در اين كتاب، پرهيز از آوردن مباحث غير ضرورى از جمله ويژگى‌هاى اين كتاب ارزش‌مند مى‌باشد.
سليس بودن عبارات و آسانى مطالعه اين كتاب، آوردن سى تا چهل رساله علمى با ارزش كه سيد بزرگوار در بخش‌هاى گوناگون فقهى مانند ولايت فقيه، اسكناس و ارزش اسكنانس نوشته بودند در اين كتاب، پرهيز از آوردن مباحث غير ضرورى از جمله ويژگى‌هاى اين كتاب ارزش‌مند مى‌باشد.
خط ۱۱۵: خط ۱۱۵:
احكام آب‌ها، نجاسات دوازده‌گانه، طريق ثبوت نجاست، كيفيت تنجس متنجسات، شرطيت ازاله نجاست از بدن براى صحت نمازهاى مستحب و واجب، حكم نماز در نجس و مقدار معفوعنه نجاست در نماز، فصولى هستند كه در جلد اول كتاب بدانها رسيدگى شده است.
احكام آب‌ها، نجاسات دوازده‌گانه، طريق ثبوت نجاست، كيفيت تنجس متنجسات، شرطيت ازاله نجاست از بدن براى صحت نمازهاى مستحب و واجب، حكم نماز در نجس و مقدار معفوعنه نجاست در نماز، فصولى هستند كه در جلد اول كتاب بدانها رسيدگى شده است.


در احكام آب‌ها آنچه سيد يزدى(ره) تبيين نموده، نخست تقسيم آب‌ها به مطلق و مضاف است كه شارح توضحياتى راجع به اين دو قسم آب بيان نموده است. وى آب مطلق را مفهوم عرفيه واضحى مى‌داند كه هر كس از آن مطلع است و نيازى به توضيح ندارد. آب مضاف نيز يا اضافه بودن داخل در حقيقتش است، مانند آب ميوه‌ها يا خارج از حقيقتش، مانند آب مخلوط با چيز ديگر.
در احكام آب‌ها آنچه [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]] (ره) تبيين نموده، نخست تقسيم آب‌ها به مطلق و مضاف است كه شارح توضحياتى راجع به اين دو قسم آب بيان نموده است. وى آب مطلق را مفهوم عرفيه واضحى مى‌داند كه هر كس از آن مطلع است و نيازى به توضيح ندارد. آب مضاف نيز يا اضافه بودن داخل در حقيقتش است، مانند آب ميوه‌ها يا خارج از حقيقتش، مانند آب مخلوط با چيز ديگر.


مطهرات، احكام ظرف‌ها، احكام تخلّى، استنجاء، استبراء، مستحبات و مكروهات تخلّى، موجبات و نواقض وضو، غايات وضو، وضوهاى مستحبى، مستحبات وضو، افعال وضو، شرايط وضو و احكام جبائر از جمله فصولى هستند كه در جلد دوم مورد بحث و بررسى واقع گرديده‌اند. از باب نمونه آب كه به عنوان اولين پاك كننده از پاك كننده‌هاى هيجده‌گانه مطرح است، عمده مطهرات به حساب آمده است، زيرا بقيه مطهرات مختص به چيزهاى خاصى هستند.
مطهرات، احكام ظرف‌ها، احكام تخلّى، استنجاء، استبراء، مستحبات و مكروهات تخلّى، موجبات و نواقض وضو، غايات وضو، وضوهاى مستحبى، مستحبات وضو، افعال وضو، شرايط وضو و احكام جبائر از جمله فصولى هستند كه در جلد دوم مورد بحث و بررسى واقع گرديده‌اند. از باب نمونه آب كه به عنوان اولين پاك كننده از پاك كننده‌هاى هيجده‌گانه مطرح است، عمده مطهرات به حساب آمده است، زيرا بقيه مطهرات مختص به چيزهاى خاصى هستند.
خط ۱۲۱: خط ۱۲۱:
مرحوم سبزوارى، آيه 48 سوره فرقان را كه مى‌فرمايد: '''«و أنزلنا من السماء ماء طهوراً»''' و روايت صحيح از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] را كه مى‌فرمايد: «كان بنو إسرائيل إذا أصاب أحدهم قطرة بول قرضوا لحومهم بالمقاريض و قد وسّع الله عليكم بأوسع ما بين السماء و الأرض و جعل لكم الماء طهوراً»، از دلايل اين حكم شمرده است.
مرحوم سبزوارى، آيه 48 سوره فرقان را كه مى‌فرمايد: '''«و أنزلنا من السماء ماء طهوراً»''' و روايت صحيح از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] را كه مى‌فرمايد: «كان بنو إسرائيل إذا أصاب أحدهم قطرة بول قرضوا لحومهم بالمقاريض و قد وسّع الله عليكم بأوسع ما بين السماء و الأرض و جعل لكم الماء طهوراً»، از دلايل اين حكم شمرده است.


اغسال، بخش ديگر كتاب طهارت است كه در جلد سوم كتاب«مهذب الأحكام» آمده است. مرحوم سيد يزدى غسل‌هاى واجب را هفت غسل مى‌داند و شارح اين حصر را استقرايى مى‌خواند.
اغسال، بخش ديگر كتاب طهارت است كه در جلد سوم كتاب«مهذب الأحكام» آمده است. مرحوم [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]]  غسل‌هاى واجب را هفت غسل مى‌داند و شارح اين حصر را استقرايى مى‌خواند.


غسل‌هاى هفت‌گانه عبارتند از: غسل جنابت، حيض، نفاس، استحاضه، مس ميت، غسل اموات و غسلى كه با نذر و مانند آن واجب مى‌شود.
غسل‌هاى هفت‌گانه عبارتند از: غسل جنابت، حيض، نفاس، استحاضه، مس ميت، غسل اموات و غسلى كه با نذر و مانند آن واجب مى‌شود.


ايشان طبق تقسيم‌بندى سيد يزدى هر كدام از اغسال واجبه را در فصل جداگانه‌اى تشريح نموده است. آخرين بخش كتاب طهارت در جلد چهارم«مهذب الأحكام»، واقع شده كه مسائل تيمم به همراه خاتمه‌اى در تنظيف، تزيين و تجمل در اين جلد آمده است.
ايشان طبق تقسيم‌بندى [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]]  هر كدام از اغسال واجبه را در فصل جداگانه‌اى تشريح نموده است. آخرين بخش كتاب طهارت در جلد چهارم«مهذب الأحكام»، واقع شده كه مسائل تيمم به همراه خاتمه‌اى در تنظيف، تزيين و تجمل در اين جلد آمده است.


صاحب عروة مى‌گويد: هر يك از تنظيف، تزيين و تجمل يا در بدن يا در لباس يا مسكن و يا در مأكل واقع مى‌شوند كه ما در اين‌جا به آنچه در مورد بدن واقع مى‌شود اشاره مى‌كنيم: اول بحث از استحمام است كه به استحباب مطلق نظافت اشاره دارد.
صاحب عروة مى‌گويد: هر يك از تنظيف، تزيين و تجمل يا در بدن يا در لباس يا مسكن و يا در مأكل واقع مى‌شوند كه ما در اين‌جا به آنچه در مورد بدن واقع مى‌شود اشاره مى‌كنيم: اول بحث از استحمام است كه به استحباب مطلق نظافت اشاره دارد.
خط ۱۳۵: خط ۱۳۵:
بحث بعدى كتاب عروة الوثقى و به تبع آن مهذب الأحكام، صلاة مى‌باشد كه در جلدهاى پنج، شش، هفت، هشت و نه اين كتاب مطرح شده است.
بحث بعدى كتاب عروة الوثقى و به تبع آن مهذب الأحكام، صلاة مى‌باشد كه در جلدهاى پنج، شش، هفت، هشت و نه اين كتاب مطرح شده است.


اولين جمله سيد يزدى در باب صلاة عبارت است از اين‌كه: «... الصلاة اليومية أنها أفضل الأعمال الدينية».
اولين جمله [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]]  در باب صلاة عبارت است از اين‌كه: «... الصلاة اليومية أنها أفضل الأعمال الدينية».


شارح مى‌گويد: اينكه نماز افضل اعمال دينيه است در مورد مطلق نماز اعم از نمازهاى واجب و مستحب مطرح مى‌باشد و اضافه مى‌كند كه نماز محبوب‌ترين عمل نزد خداوند است و آن آخرين وصيت از وصاياى انبيا(عليهم السلام) مى‌باشد.
شارح مى‌گويد: اينكه نماز افضل اعمال دينيه است در مورد مطلق نماز اعم از نمازهاى واجب و مستحب مطرح مى‌باشد و اضافه مى‌كند كه نماز محبوب‌ترين عمل نزد خداوند است و آن آخرين وصيت از وصاياى انبيا(عليهم السلام) مى‌باشد.
خط ۱۵۳: خط ۱۵۳:
مرحوم آیت‌الله سبزوارى، در ذيل اين مسئله بحثى زيبا راجع به دو جنبه مادى و معنوى نماز دارد كه با ارزش و قابل استفاده مى‌باشد.
مرحوم آیت‌الله سبزوارى، در ذيل اين مسئله بحثى زيبا راجع به دو جنبه مادى و معنوى نماز دارد كه با ارزش و قابل استفاده مى‌باشد.


واجبات نماز آخرين فصل از فصل‌هاى نماز در جلد شش مهذب الأحكام است كه ابتدا دلالت ادله اربعه بر وجوب نماز، توسط شارح، مطرح گرديده است بعد سيد يزدى يازده واجب براى نماز ذكر مى‌كند كه ايشان به تشريح آنها پرداخته است.
واجبات نماز آخرين فصل از فصل‌هاى نماز در جلد شش مهذب الأحكام است كه ابتدا دلالت ادله اربعه بر وجوب نماز، توسط شارح، مطرح گرديده است بعد [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]]  يازده واجب براى نماز ذكر مى‌كند كه ايشان به تشريح آنها پرداخته است.


واجبات يازده‌گانه عبارتند از: نيت، تكبيرة الاحرام، قرائت، قيام، ركوع، سجود، ذكر، تشهد، سلام، ترتيب و موالات.
واجبات يازده‌گانه عبارتند از: نيت، تكبيرة الاحرام، قرائت، قيام، ركوع، سجود، ذكر، تشهد، سلام، ترتيب و موالات.
خط ۱۵۹: خط ۱۵۹:
قنوت نماز، تعقيبات نماز، صلوات بر پيامبر(ص)، قرائت قرآن، ذكر، دعا، مبطلات نماز، مكروهات نماز، عدم جواز قطع نماز از روى اختيار، نماز آيات، نماز قضا،نماز استيجارى، نماز قضاى ولى و نماز جماعت فصولى هستند كه در جلد هفتم كتاب شريف مهذب الاحكام مورد بررسى واقع شده‌اند.
قنوت نماز، تعقيبات نماز، صلوات بر پيامبر(ص)، قرائت قرآن، ذكر، دعا، مبطلات نماز، مكروهات نماز، عدم جواز قطع نماز از روى اختيار، نماز آيات، نماز قضا،نماز استيجارى، نماز قضاى ولى و نماز جماعت فصولى هستند كه در جلد هفتم كتاب شريف مهذب الاحكام مورد بررسى واقع شده‌اند.


عبارت سيد يزدى در باره نماز جماعت به اين صورت است: «و هى من المستحبات الأكيدة فى جميع الفرائض خصوصاً اليومية منها و خصوصاً الأدائية و لا سيما فى الصبح». مرحوم سبزوراى در ذيل اين عبارت مستحب مؤكد بودن جماعت را خصوصا در نمازهاى يوميه، اجماعى ميان مسلمين و ضرورى دين مى‌داند.
عبارت [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]]  در باره نماز جماعت به اين صورت است: «و هى من المستحبات الأكيدة فى جميع الفرائض خصوصاً اليومية منها و خصوصاً الأدائية و لا سيما فى الصبح». مرحوم سبزوراى در ذيل اين عبارت مستحب مؤكد بودن جماعت را خصوصا در نمازهاى يوميه، اجماعى ميان مسلمين و ضرورى دين مى‌داند.


خلل واقع در نماز، موضوعى است كه در جلد هشتم كتاب مهذب الأحكام آمده است. اين بحث داراى هفت فصل مى‌باشد: ابتدا به تعريف خلل پرداخته شده كه اخلال در چيزى چه به زياده و چه به نقيصه تعريف آن مى‌باشد، بعد شك در نماز، شك در ركعات، كيفيت نماز احتياط، چگونگى قضاى اجزاى فراموش شده، موجبات سجده سهو و كيفيت و احكام آن و شكوك نامعتبر، هر كدام در يكى از فصول مذكور بحث شده‌اند.
خلل واقع در نماز، موضوعى است كه در جلد هشتم كتاب مهذب الأحكام آمده است. اين بحث داراى هفت فصل مى‌باشد: ابتدا به تعريف خلل پرداخته شده كه اخلال در چيزى چه به زياده و چه به نقيصه تعريف آن مى‌باشد، بعد شك در نماز، شك در ركعات، كيفيت نماز احتياط، چگونگى قضاى اجزاى فراموش شده، موجبات سجده سهو و كيفيت و احكام آن و شكوك نامعتبر، هر كدام در يكى از فصول مذكور بحث شده‌اند.
خط ۲۱۷: خط ۲۱۷:
كتاب النكاح: كتاب نكاح هم از جمله ابواب مفصل فقهى است كه در كتاب مهذّب الأحكام، در دو جلد بحث شده است.
كتاب النكاح: كتاب نكاح هم از جمله ابواب مفصل فقهى است كه در كتاب مهذّب الأحكام، در دو جلد بحث شده است.


با وجود آنكه صاحب عروة، كل مباحث نكاح را در دوازده فصل بحث نموده، مرحوم سبزوارى بيش از دو برابر اين مقدار به آن اختصاص داده است كه حاكى از ايراد مباحث عميق‌تر و دامنه‌دارتر در اين موضوع مى‌باشد. ايشان قبل از شرح جملات مرحوم سيد يزدى(ره) مى‌فرمايد: نكاح، يكى از غرائزى است كه خداوند براى ابقاى نوع قرار داده بلكه از اهم آنها مى‌باشد.
با وجود آنكه صاحب عروة، كل مباحث نكاح را در دوازده فصل بحث نموده، مرحوم سبزوارى بيش از دو برابر اين مقدار به آن اختصاص داده است كه حاكى از ايراد مباحث عميق‌تر و دامنه‌دارتر در اين موضوع مى‌باشد. ايشان قبل از شرح جملات مرحوم [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]] (ره) مى‌فرمايد: نكاح، يكى از غرائزى است كه خداوند براى ابقاى نوع قرار داده بلكه از اهم آنها مى‌باشد.


اولين مسئله‌اى كه در باب نكاح مطرح شده، كراهت عزوبت است كه بنا به حديثى از پيامبر(ص)، بدترين مردگان مجرّدها شمرده شده‌اند.
اولين مسئله‌اى كه در باب نكاح مطرح شده، كراهت عزوبت است كه بنا به حديثى از پيامبر(ص)، بدترين مردگان مجرّدها شمرده شده‌اند.
خط ۲۳۱: خط ۲۳۱:
كتاب الديات: ماتن و شارح هر دو در ابتداى كتاب الديات بحثى لغوى راجع به كلمه ديه و ديات نموده، بعد به تعريف آن پرداخته‌اند و سپس مسائل پيرامونش را در دوازده فصل مورد بررسى قرار داده‌اند.
كتاب الديات: ماتن و شارح هر دو در ابتداى كتاب الديات بحثى لغوى راجع به كلمه ديه و ديات نموده، بعد به تعريف آن پرداخته‌اند و سپس مسائل پيرامونش را در دوازده فصل مورد بررسى قرار داده‌اند.


كتاب المواريث: كتاب مواريث هم به عنوان آخرين كتاب مهذب الأحكام از ده فصل تشكيل يافته است كه به قول سيد يزدى از مواريث تعبير به فرائض هم شده و در تمام شرايع آسمانى مورد بحث بوده و تكليفش در طبقات مختلف روشن شده است.
كتاب المواريث: كتاب مواريث هم به عنوان آخرين كتاب مهذب الأحكام از ده فصل تشكيل يافته است كه به قول [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]]  از مواريث تعبير به فرائض هم شده و در تمام شرايع آسمانى مورد بحث بوده و تكليفش در طبقات مختلف روشن شده است.




۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش