۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الآداب الطبیة فی الإسلام مع لمحة موجزة عن تاریخ الطب (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۰ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۰۰:۱۲
، ۱۰ مارس ۲۰۱۷جایگزینی متن - 'ن(' به 'ن ('
جز (جایگزینی متن - 'ر(' به 'ر (') |
جز (جایگزینی متن - 'ن(' به 'ن (') |
||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
در مقدمه، به انگیزه نگارش کتاب، اشاره شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>. | در مقدمه، به انگیزه نگارش کتاب، اشاره شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>. | ||
قسم اول، در چهار فصل، به تاریخ پزشکی اختصاص یافته است. در فصل نخست، طب قبل از اسلام، مورد بحث قرار گرفته است. به اعتقاد نویسنده، سابقه طب به زمانی برمی گردد که انسان بر کره خاکی پای نهاده است. از همان زمان، انسان درد و بیماری را در فراروی خود مشاهده کرده و به فضل الهام الهی، به شناخت بسیاری از وسایلی که به نوعی داروی درد او بود، موفق گشت؛ چنان که میتوان ملاحظه کرد که بسیاری از روشهای درمانی اگرچه - چنان که شیخ مفید بر آن است - از طریق ارشاد و راهنماییهای پیامبران(ع) بر انسان معلوم گشتهاند، لکن همه آنها چنین نبودهاند، بلکه از طریق تجربه، تصادف واندیشه بعد از آگاهی بر طبایع اشیاء آن چنان که ملموس و روشن است هم بوده است. هرچند «ابن ابیاصیبعه» در آغاز بحثش از دشواری انتخاب نظری در این زمینه سخن گفته است، اما نویسنده بر این باور است که او به نظریه مذکور گرایش دارد<ref>ر.ک: راشدی لطیف، 1380، ص15؛ متن کتاب، ص12</ref>. | قسم اول، در چهار فصل، به تاریخ پزشکی اختصاص یافته است. در فصل نخست، طب قبل از اسلام، مورد بحث قرار گرفته است. به اعتقاد نویسنده، سابقه طب به زمانی برمی گردد که انسان بر کره خاکی پای نهاده است. از همان زمان، انسان درد و بیماری را در فراروی خود مشاهده کرده و به فضل الهام الهی، به شناخت بسیاری از وسایلی که به نوعی داروی درد او بود، موفق گشت؛ چنان که میتوان ملاحظه کرد که بسیاری از روشهای درمانی اگرچه - چنان که شیخ مفید بر آن است - از طریق ارشاد و راهنماییهای پیامبران (ع) بر انسان معلوم گشتهاند، لکن همه آنها چنین نبودهاند، بلکه از طریق تجربه، تصادف واندیشه بعد از آگاهی بر طبایع اشیاء آن چنان که ملموس و روشن است هم بوده است. هرچند «ابن ابیاصیبعه» در آغاز بحثش از دشواری انتخاب نظری در این زمینه سخن گفته است، اما نویسنده بر این باور است که او به نظریه مذکور گرایش دارد<ref>ر.ک: راشدی لطیف، 1380، ص15؛ متن کتاب، ص12</ref>. | ||
در فصل دوم، پزشکی در دوره اسلامی (قرنهای اول و دوم هجری) مورد بررسی قرار گرفته است. اسلام زمانی ظهور یافت که دانش پزشکی، مراحل طفولیت خود را طی میکرد. عرب به خصوص، از ملتهای دیگر در این زمینه ضعیف تر بود؛ زیرا حکومتی مرکزی که در سایه آن امنیت و ثبات تحقق یابد، در نزد آنان وجود نداشت؛ امنیتی که زمینه رقابت و کوشش در راه به دست آوردن خواستهها و آرزوهایی باشد که ممکن است در دل بسیاری از مردم به علل و اسباب مختلف، آشیانه کند. | در فصل دوم، پزشکی در دوره اسلامی (قرنهای اول و دوم هجری) مورد بررسی قرار گرفته است. اسلام زمانی ظهور یافت که دانش پزشکی، مراحل طفولیت خود را طی میکرد. عرب به خصوص، از ملتهای دیگر در این زمینه ضعیف تر بود؛ زیرا حکومتی مرکزی که در سایه آن امنیت و ثبات تحقق یابد، در نزد آنان وجود نداشت؛ امنیتی که زمینه رقابت و کوشش در راه به دست آوردن خواستهها و آرزوهایی باشد که ممکن است در دل بسیاری از مردم به علل و اسباب مختلف، آشیانه کند. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
نویسنده معتقد است جز «حارث بن کلده» که بهره ای از شهرت برده بود - و البته اگر پزشکی را نزد جندی شاپوریان نمیآموخت، از این شهرت نیز بی نصیب میماند - و نیز جز «ابن حذیم»، کسی دیگر را نمیتوان یافت که ما را بر آن وادارد که آنان را دارای سهمی در پیشرفت این دانش بدانیم. بلکه سببی هم در بین نیست که بتوانیم آنان را دارای پزشکانی به معنای واقعی کلمه فرض نماییم. به نظر وی، حتی «ابن کلده» و «ابن حذیم» نیز معلوم نیست که تا چه اندازه در این زمینه متبحر و حاذق بودهاند. از آنان نه اثری علمی به جای مانده، نه در تاریخ چیزی هست که در این باره ما را رهنما باشد<ref>ر.ک: همان، ص20؛ همان، ص29</ref>. | نویسنده معتقد است جز «حارث بن کلده» که بهره ای از شهرت برده بود - و البته اگر پزشکی را نزد جندی شاپوریان نمیآموخت، از این شهرت نیز بی نصیب میماند - و نیز جز «ابن حذیم»، کسی دیگر را نمیتوان یافت که ما را بر آن وادارد که آنان را دارای سهمی در پیشرفت این دانش بدانیم. بلکه سببی هم در بین نیست که بتوانیم آنان را دارای پزشکانی به معنای واقعی کلمه فرض نماییم. به نظر وی، حتی «ابن کلده» و «ابن حذیم» نیز معلوم نیست که تا چه اندازه در این زمینه متبحر و حاذق بودهاند. از آنان نه اثری علمی به جای مانده، نه در تاریخ چیزی هست که در این باره ما را رهنما باشد<ref>ر.ک: همان، ص20؛ همان، ص29</ref>. | ||
عرب صدر اسلام و پزشکی؛ نقش ملل غیر مسلمان در نهضت علمی؛ پزشکی در قرن اول هجری؛ پزشکی در سخنان معصومین(ع)؛ مسلمانان و طب؛ حرکت ترجمه؛ پزشکان عصر ترجمه؛ شهرت یا واقعیت؛ سیر تألیف و شکوفایی طب در میان مسلمانان؛ نوآوریهای پزشکی ابن سینا؛ داروسازی و آزمایش داروسازان، از جمله مباحث این فصل میباشد. | عرب صدر اسلام و پزشکی؛ نقش ملل غیر مسلمان در نهضت علمی؛ پزشکی در قرن اول هجری؛ پزشکی در سخنان معصومین (ع)؛ مسلمانان و طب؛ حرکت ترجمه؛ پزشکان عصر ترجمه؛ شهرت یا واقعیت؛ سیر تألیف و شکوفایی طب در میان مسلمانان؛ نوآوریهای پزشکی ابن سینا؛ داروسازی و آزمایش داروسازان، از جمله مباحث این فصل میباشد. | ||
در فصل سوم، پزشکی یکی از مظاهر تمدن شناخته شده است. از جمله مباحث این فصل عبارتند از: تحقیقات پزشکی مسلمانان؛ امتحان پزشکان؛ تخصص در پزشکی؛ زنان و پزشکی؛ فراوانی پزشکان مسلمان و خدمات پزشکی و مسلمانان<ref>همان، ص34-32؛ همان، ص67-73</ref>. | در فصل سوم، پزشکی یکی از مظاهر تمدن شناخته شده است. از جمله مباحث این فصل عبارتند از: تحقیقات پزشکی مسلمانان؛ امتحان پزشکان؛ تخصص در پزشکی؛ زنان و پزشکی؛ فراوانی پزشکان مسلمان و خدمات پزشکی و مسلمانان<ref>همان، ص34-32؛ همان، ص67-73</ref>. | ||