۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف'
جز (جایگزینی متن - ':==' به '==') |
جز (جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
«المحيط فى اللغة» اثر ابوالقاسم اسماعيل بن عبّاد، مشهور به صاحب بن عبّاد از كتب لغت عرب كه در ده مجلد منتشر شده است. | «المحيط فى اللغة» اثر ابوالقاسم اسماعيل بن عبّاد، مشهور به صاحب بن عبّاد از كتب لغت عرب كه در ده مجلد منتشر شده است. مؤلف سبك خود را برگرفته از [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد فراهيدى]] در [[العين]] ذكر كرده است. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
در ابتداى اثر دو مقدمه از محقق و | در ابتداى اثر دو مقدمه از محقق و مؤلف آمده است. مؤلف در تدوين كتاب از شيوه اشتقاقى خليل بهره برده و نوع چينش آن بر حسب ترتيب الفبايى نيست بلكه با توجه به حروف اصلى كلمه و بر طبق مخارج حروف و با محوريت حروف حلقى مرتب شده است، و به بيرونى‌ترين آنها يعنى واژه‌هاى لبى ختم مى‌گردد. وى همچنين گونه‌هاى مختلف يك ماده را استخراج و الفاظ مستعمل و مهمل آن را جدا و معانى هر يك از مستعملات آن را بيان كرده است. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
مقدمه اول كتاب كه مقدمه تحقيقى به قلم محمد حسن آل ياسين است، زندگى | مقدمه اول كتاب كه مقدمه تحقيقى به قلم محمد حسن آل ياسين است، زندگى مؤلف، روش تحقيق و نسخ خطى مورد استفاده در تحقيق اين اثر را متذكر شده است. | ||
مؤلف در مقدمه‌اش به اين مطلب اشاره مى‌كند كه كلام عرب بر چهار قسم است ثنائى، ثلاثى، رباعى و خماسى و براى هر كدام اقسامى ذكر مى‌كند و مثالهايى در نظر مى‌گيرد. سپس كلمه را به صحيح و معتل تقسيم نموده و تعريف هر كدام و اقسام معتل را ذكر مى‌كند. سپس شيوه [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد فراهيدى]] را در [[العين]] مورد كنكاش قرار داده و روش خود را شبيه روش مؤلف [[العين]] قرار مى‌دهد. | |||
پس از آن وارد اصل كتاب شده و به ترجمه‌ى واژگانى مى‌پردازد كه لام الفعل آنها حرف عين مى‌باشد، و باب مضاعف و ثلاثى صحيح از اين حرف را در اين جلد بيان مى‌كند. ابن عبّاد كتابش را از حرف حلقى عين آغاز كرده و به حروف لبى و حروف بدون جايگاه(جوف) كتاب را به پايان مى‌برد، ترتيب كتاب، طبق حروف چنين مى‌باشد: (ع ح ه خ غ-ق ك- ج ش ض- ص س ز- ط د ت- ظ ذ ث- ر ل ن- ف ب م- و ا ى). وى بعد از هر حرف ابتداء مضاعف آن حرف را ذكر مى‌كند؛ يعنى واژه‌هايى كه دو حرف از حروف آن مشابه باشد. سپس ابواب ثلاثى صحيح و ثلاثى معتل و ابواب لفيف را ذكر مى‌كند و در پايان ابواب رباعى و خماسى بيان شده است. | پس از آن وارد اصل كتاب شده و به ترجمه‌ى واژگانى مى‌پردازد كه لام الفعل آنها حرف عين مى‌باشد، و باب مضاعف و ثلاثى صحيح از اين حرف را در اين جلد بيان مى‌كند. ابن عبّاد كتابش را از حرف حلقى عين آغاز كرده و به حروف لبى و حروف بدون جايگاه(جوف) كتاب را به پايان مى‌برد، ترتيب كتاب، طبق حروف چنين مى‌باشد: (ع ح ه خ غ-ق ك- ج ش ض- ص س ز- ط د ت- ظ ذ ث- ر ل ن- ف ب م- و ا ى). وى بعد از هر حرف ابتداء مضاعف آن حرف را ذكر مى‌كند؛ يعنى واژه‌هايى كه دو حرف از حروف آن مشابه باشد. سپس ابواب ثلاثى صحيح و ثلاثى معتل و ابواب لفيف را ذكر مى‌كند و در پايان ابواب رباعى و خماسى بيان شده است. | ||