۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابوالفرج اصفهانی' به 'ابوالفرج اصفهانی ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
'''ابن نديم، ابوالفرج محمد بن ابى يعقوب اسحاق بن محمد بن اسحاق'''، کتاب‌شناس، فهرست‌نگار و محقق بغدادى سده 4ق و نويسنده اثر معروف «الفهرست» مى‌باشد. | |||
در مورد تاريخ تولد وى، گزارشى كه خود او در الفهرست (ص 295) درباره ملاقاتش با فقيه خارجى، ابوبكر بردعى در 340ق به دست داده، تا حدودى راهگشاست. باتوجه به اطلاعاتى كه ابن نديم از آثار و عقايد بردعى در اين ديدار گردآورى كرده، مى‌توان دريافت كه وى در زمان ملاقات، از بلوغ علمى برخوردار بوده است. ديدار ابن نديم از کتابخانه على بن احمد عمرانى (د 344ق) نيز در اين‌باره قابل تأمل است. | در مورد تاريخ تولد وى، گزارشى كه خود او در الفهرست (ص 295) درباره ملاقاتش با فقيه خارجى، ابوبكر بردعى در 340ق به دست داده، تا حدودى راهگشاست. باتوجه به اطلاعاتى كه ابن نديم از آثار و عقايد بردعى در اين ديدار گردآورى كرده، مى‌توان دريافت كه وى در زمان ملاقات، از بلوغ علمى برخوردار بوده است. ديدار ابن نديم از کتابخانه على بن احمد عمرانى (د 344ق) نيز در اين‌باره قابل تأمل است. | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
با اين همه، وى با فن وراقى آشنا بوده است، چنان‌كه بخشى از کتاب «الاوصاف و التشبيهات» وى، به کتابت و ادوات آن اختصاص داشته است. ظاهراً اطلاعات او را در اين زمينه، بايد مأخوذ از پدرش دانست. | با اين همه، وى با فن وراقى آشنا بوده است، چنان‌كه بخشى از کتاب «الاوصاف و التشبيهات» وى، به کتابت و ادوات آن اختصاص داشته است. ظاهراً اطلاعات او را در اين زمينه، بايد مأخوذ از پدرش دانست. | ||
در مورد تحصيلات و استادان او نيز اطلاعات اندكى در دست است، زيرا بعيد نيست مشايخى كه وى سخنان‌شان را بدون واسطه در الفهرست نقل كرده، در واقع استاد وى نباشند و وى، تنها براى تكميل کتاب خود از گفته‌هاى آنان بهره برده باشد. در ميان اين مشايخ، مى‌توان از سرى بن احمد كندى، ابوعلى بن سوار كاتب، ابوالحسن على بن هارون بن على بن هارون بن على بن يحيى از آل منجم، ابوالفتح ابن نحوى، ابودلف ينبوعى، ابوالخير ابن خمار و مهم‌تر از همه، ابوسعيد سيرافى، ابوسليمان منطقى سجستانى، [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانی]] ، | در مورد تحصيلات و استادان او نيز اطلاعات اندكى در دست است، زيرا بعيد نيست مشايخى كه وى سخنان‌شان را بدون واسطه در الفهرست نقل كرده، در واقع استاد وى نباشند و وى، تنها براى تكميل کتاب خود از گفته‌هاى آنان بهره برده باشد. در ميان اين مشايخ، مى‌توان از سرى بن احمد كندى، ابوعلى بن سوار كاتب، ابوالحسن على بن هارون بن على بن هارون بن على بن يحيى از آل منجم، ابوالفتح ابن نحوى، ابودلف ينبوعى، ابوالخير ابن خمار و مهم‌تر از همه، ابوسعيد سيرافى، ابوسليمان منطقى سجستانى، [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانی]]، ابوعبيدالله مرزبانى و احتمالاً يحيى بن عدى نام برد. [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] نيز در ميان مشايخ وى اسماعيل صفار، از محدثان مشهور بغداد را نام برده كه مأخذ آن دانسته نيست. | ||
با دقت در الفهرست مى‌توان استنباط كرد كه ابن نديم با علوم مختلف آشنايى نسبى داشته و احتمالاً در برخى زمينه‌ها صاحب نظر بوده است. از آن جمله است: ادبيات عرب و علوم اوائل، به ويژه فلسفه و تاريخ فلسفه. در واقع اگر او نزد ابوسليمان سجستانى فلسفه خوانده باشد، بايد براى او در اين علم مقامى بلند فرض نمود. با اين وصف، نبايد در مورد دانش وى مبالغه كرد، زيرا الفهرست بيشتر به مثابه دانشنامه‌اى است كه به جاى بحث و بررسى عميق در علوم مختلف، به ذكر فهرست آثار پرداخته است، به ويژه اين‌كه بسيارى از مطالب کتاب مذكور را نقل قول ديگران تشكيل مى‌دهد. | با دقت در الفهرست مى‌توان استنباط كرد كه ابن نديم با علوم مختلف آشنايى نسبى داشته و احتمالاً در برخى زمينه‌ها صاحب نظر بوده است. از آن جمله است: ادبيات عرب و علوم اوائل، به ويژه فلسفه و تاريخ فلسفه. در واقع اگر او نزد ابوسليمان سجستانى فلسفه خوانده باشد، بايد براى او در اين علم مقامى بلند فرض نمود. با اين وصف، نبايد در مورد دانش وى مبالغه كرد، زيرا الفهرست بيشتر به مثابه دانشنامه‌اى است كه به جاى بحث و بررسى عميق در علوم مختلف، به ذكر فهرست آثار پرداخته است، به ويژه اين‌كه بسيارى از مطالب کتاب مذكور را نقل قول ديگران تشكيل مى‌دهد. | ||