۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ':==' به '==') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
'''علوم قرآنی''' تألیف آيت ا..[[محمد هادى معرفت]] | |||
كتاب پيرامون مسائل علوم قرآنى نوشته شده كه در آن | كتاب پيرامون مسائل علوم قرآنى نوشته شده كه در آن برخى از موضوعات همچون:مسالۀ وحى،نزول قرآن،جمع و تألیف قرآن،نسخ، محكم و متشابه، اعجاز قرآن و شبهۀ تحريف مورد بررسى قرار گرفته است | ||
مؤلف كه يكى از دانشمندان بزرگ معاصر در عرصۀ قرآن پژوهى و مسائل علوم قرآنى به شمار مى‌رود(و در اين راستا كتاب ارزشمند التمهيد را نوشته‌اند) در اين كتاب سعى نموده است مسائل مهم علوم قرآنى را مورد تجزيه و تحليل قرار دهد،در حقيقت اين كتاب خلاصه‌اى است از مطالب كتاب التمهيد كه به زبان فارسى نوشته شده و مورد استقبال فراوان قرآن پژوهان قرار گرفته است.از ويژگيهاى كتاب آن است كه مطالب آن بصورت تحقيقى و با استفاده از منابع اوليه ارائه شده است. | |||
مؤلف كه يكى از دانشمندان بزرگ معاصر در عرصۀ قرآن پژوهى و مسائل | |||
علوم قرآنى به شمار مى‌رود(و در اين راستا كتاب ارزشمند التمهيد را نوشته‌اند) | |||
در اين كتاب سعى نموده است مسائل مهم علوم قرآنى را مورد تجزيه و تحليل | |||
قرار دهد،در حقيقت اين كتاب خلاصه‌اى است از مطالب كتاب التمهيد | |||
كه به زبان فارسى نوشته شده و مورد استقبال فراوان | |||
قرآن پژوهان قرار گرفته است.از ويژگيهاى كتاب آن است كه مطالب آن بصورت | |||
تحقيقى و با استفاده از منابع اوليه ارائه شده است. | |||
==ساختار كتاب== | ==ساختار كتاب== | ||
كتاب داراى يك مقدمه و نه فصل مى‌باشد كه فهرست مطالب آن | كتاب داراى يك مقدمه و نه فصل مى‌باشد كه فهرست مطالب آن به شرح زير است | ||
فصل اول:پديدۀ وحى شامل: وحى در لغت و قرآن/اقسام وحى رسالى/امكان وحى/و كيفيت نزول وحى | |||
فصل | فصل دوم:نزول قرآن شامل: آغاز نزول/سه سال تاخير نزول/مدت نزول/اولين و آخرين آيه و سوره/ معيار تشخيص سوره‌هاى مكى و مدنى/ترتيب نزول/اسباب نزول/و اسامى قرآن | ||
فصل سوم:جمع و تألیف قرآن شامل: جمع و تألیف قرآن/وصف مصحف على(ع)/جمع زيد بن ثابت/مصاحف صحابه/يكسان شدن مصاحف/موضع امامان در حفظ مصحف مرسوم/و قرآن در مراحل تكاملى خود | |||
فصل | فصل چهارم:قرّاء و قرائات سبع شامل: تعريف قرائت/عوامل اختلاف قرائات/قرّا سبعه و راويان آنها/اصطلاح تواتر/حديث احرف سبعه/ضابطۀ تشخيص قرائت صحيح/و تدوين قرائت‌هاى معروف | ||
فصل پنجم:نسخ در قرآن شامل: حكمت نسخ/تعريف نسخ/شرائط و حقيقت نسخ/انواع نسخ/و تعداد آيات منسوخه | |||
فصل ششم:محكم و متشابه شامل: متشابهات در قرآن/احكام و تشابه/تفسير و تاويل/و نمونه‌هايى از آيات متشابه | |||
فصل | فصل هفتم:وجوه و نظائر در قرآن شامل: تعريف وجوه و نظائر/اقسام آن/لغات غريبه/واژه‌هاى غير عربى/و حروف مقطعه | ||
فصل هشتم:اعجاز قرآن شامل: پيشينۀ بحث/تشخيص اعجاز/وجوه اعجاز/تحدى قرآن/مراحل تحدى ابعاد اعجاز/اعجاز بيانى/اعجاز علمى/و اعجاز تشريعى | |||
فصل نهم:دفع شبهۀ تحريف شامل: تحريف در لغت و اصطلاح/دلايل نفى تحريف/منشأ قول به تحريف /روايات اهل سنت/فاجعۀ كتاب الفرقان/روايات اماميّه/و گزارشى از كتاب«فصل الخطاب» | |||
فصل نهم:دفع شبهۀ تحريف شامل: | |||
تحريف در لغت و اصطلاح/دلايل نفى تحريف/منشأ قول به تحريف | |||
/روايات اهل سنت/فاجعۀ كتاب الفرقان/روايات اماميّه/و گزارشى | |||
از كتاب«فصل الخطاب» | |||
==ويژگى‌ها== | ==ويژگى‌ها== | ||
#در فصل هفتم-ابتدا پيرامون ضرورت شناخت وجوه و نظائر سخن گفته و در ادامه،آن را به چهار قسم تقسيم نموده و براى هر كدام از قرآن مثالهايى ذكر مى‌نمايد | |||
#در فصل سوم:پيرامون جمع قرآن توسط عثمان سخن گفته، موضع امامان معصوم(ع)را دربارۀ حفظ مصحف مرسوم بيان مى‌كند | |||
و نظائر سخن گفته و در ادامه،آن را به چهار قسم تقسيم نموده و براى هر كدام | #در همين فصل پيرامون پيدايش خط عربى و سير تكاملى آن سخن گفته، مسالۀ نقطه گذارى و حركات قرآن و نشانه گذارى بر آن را توضيح مى‌دهد. | ||
#در فصل چهارم-پس از تعريف قرائت، عوامل اختلاف قرائت را بدينگونه بيان مى‌نمايد:ابتدائى بودن خط، بى‌نقطه بودن حروف و خالى بودن از علائم و حركات | |||
از قرآن مثالهايى ذكر مى‌نمايد | #در همين فصل(چهارم)، مسالۀ تواتر قراتها و عدم حجيت آن را مطرح و سپس نمونه‌هايى از مخالفت بزرگان با قرّاء مختلف را ذكر مى‌نمايد | ||
#در مقدمه كتاب پس از تعريف اصطلاحى علوم قرآن،پيشينۀ تاريخى علوم قرآنى را بحث و كتابهايى را كه از زمان نخستين تا كنون نوشته شده، بطور اختصار معرفى مى‌نمايد-در ادامۀ آن كسانى را كه در مقدمۀ تفسير خود به مباحث علوم قرآنى پرداخته‌اند معرفى مى‌نمايد | |||
#در فصل اول،پس از تعريف وحى و بيان اقسام آن، امكان وحى را مورد بررسى قرار داده، اشكالات مطرح شده را پاسخ مى‌دهد و به دنبالۀ آن افسانۀ غرانيق را مطرح و بى‌اساس بودن آن را توضيح مى‌دهد | |||
#در فصل پنجم:پس از تعريف نسخ انواع متصور آن را ذكر و نسخ حكم بدون تلاوت را پذيرفته و در ادامه،نسخ مشروط را مطرح مى‌نمايد و آن را توضيح مى‌دهد. | |||
موضع امامان معصوم(ع)را دربارۀ حفظ مصحف مرسوم بيان مى‌كند | #در فصل سوم:ويژگيهاى مصحف حضرت على(ع)را بدينگونه بيان مى‌نمايد:ترتيب دقيق آيات و سوره‌ها طبق نزول-قرائت آيات طبق قرائت پيامبر(ص) و مشتمل بودن بر تاويل و تنزيل،در ادامه سرانجام مصحف حضرت على(ع) را توضيح مى‌دهند | ||
#در فصل هشتم:پس از تعريف اعجاز و اقسام آن، اعجاز علمى قرآن را مورد بررسى قرار داده،نمونه‌هايى از آيات را كه مى‌توان اعجاز علمى را از آن استفاده نمود ذكر مى‌كند | |||
#در فصل هفتم:پس از تعريف لغوى و اصطلاحى تحريف، و دلايل نفى تحريف را كه عبارتند از:گواهى تاريخ،ضرورت تواتر قرآن، اعجاز قرآن، عرضۀ روايات بر قرآن و نصوص اهل بيت(ع)، بيان مى‌نمايد | |||
مسالۀ نقطه گذارى و حركات قرآن و نشانه گذارى بر آن را توضيح مى‌دهد. | |||
را بدينگونه بيان مى‌نمايد:ابتدائى بودن خط، بى‌نقطه بودن حروف و خالى بودن | |||
از علائم و حركات | |||
نمونه‌هايى از مخالفت بزرگان با قرّاء مختلف را ذكر مى‌نمايد | |||
علوم قرآنى را بحث و كتابهايى را كه از زمان نخستين تا كنون نوشته شده، | |||
بطور اختصار معرفى مى‌نمايد-در ادامۀ آن كسانى را كه در مقدمۀ تفسير | |||
خود به مباحث علوم قرآنى پرداخته‌اند معرفى مى‌نمايد | |||
را مورد بررسى قرار داده، اشكالات مطرح شده را پاسخ مى‌دهد | |||
و به دنبالۀ آن افسانۀ غرانيق را مطرح و بى‌اساس بودن آن را توضيح مى‌دهد | |||
و نسخ حكم بدون تلاوت را پذيرفته و در ادامه،نسخ مشروط را مطرح | |||
مى‌نمايد و آن را توضيح مى‌دهد. | |||
:ترتيب دقيق آيات و سوره‌ها طبق نزول-قرائت آيات طبق قرائت پيامبر(ص) | |||
و مشتمل بودن بر تاويل و تنزيل،در ادامه سرانجام مصحف حضرت على(ع) | |||
را توضيح مى‌دهند | |||
اعجاز علمى قرآن را مورد بررسى قرار داده،نمونه‌هايى از آيات را كه مى‌توان | |||
اعجاز علمى را از آن استفاده نمود ذكر مى‌كند | |||
نفى تحريف را كه عبارتند از:گواهى تاريخ،ضرورت تواتر قرآن، اعجاز | |||
قرآن، عرضۀ روايات بر قرآن و نصوص اهل بيت(ع)، بيان مى‌نمايد | |||