۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'تاليف' به 'تألیف'
جز (جایگزینی متن - '،م' به '، م') |
جز (جایگزینی متن - 'تاليف' به 'تألیف') |
||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
مجيرالدين در صفحات اوّليه اثر خود انگيزههايى كه او را به نگارش واداشته اين گونه مىآورد، به جزء در باب فضائل اين شهر، فتح آن به دست عمر و قصّههايى درباره قية الصحرة و علمايى كه از بيتالمقدس ديدن كردهاند، پيش از او كمتر مطلب مفيدى درباره تاريخ اين شهر نوشته شده است. وى بخشى از اين كوتاهى را به دليل گسستن سنّت اسلامى بر اثر فتوحات مسحيان مىداند و شاهد مىآورد كه ابوالقاسم المكى كه كتابى در اين زمينه تدوين كرده، پيش از اتمام آن به دست صليبيون كشته شد. البته علّت اصلى فقدان اطلاعات مربوط به بيتالمقدّس همانا تشخص آن به عنوان شهرى مقدّس بوده است كه بيش از آنكه خود اهمّيتى سياسى، ادارى يا فرهنگى داشته باشد، با تكيه بر موهوبات و عطايايى كه از خارج نصيب آن مىشده، روزگارى مىگذرانيده است. در نيتجه در ارائه تاريخ آن، بيش از آنكه سعى در پرداختن گزارشى پيوسته باشد، بايد به نكات برجسته آن پرداخت. بنابراين در نگارش اين اثر بين ذكر بناهاى تاريخى، مساجد، مدارس و فضائل، فتوحات، شرح اموال علما، فقهاء و ذكر مهمترين حوادث شهر بيتالمقدس را جمع كردم تا اين كتاب دربر دارنده تاريخ كاملى از اين شهر باشد. | مجيرالدين در صفحات اوّليه اثر خود انگيزههايى كه او را به نگارش واداشته اين گونه مىآورد، به جزء در باب فضائل اين شهر، فتح آن به دست عمر و قصّههايى درباره قية الصحرة و علمايى كه از بيتالمقدس ديدن كردهاند، پيش از او كمتر مطلب مفيدى درباره تاريخ اين شهر نوشته شده است. وى بخشى از اين كوتاهى را به دليل گسستن سنّت اسلامى بر اثر فتوحات مسحيان مىداند و شاهد مىآورد كه ابوالقاسم المكى كه كتابى در اين زمينه تدوين كرده، پيش از اتمام آن به دست صليبيون كشته شد. البته علّت اصلى فقدان اطلاعات مربوط به بيتالمقدّس همانا تشخص آن به عنوان شهرى مقدّس بوده است كه بيش از آنكه خود اهمّيتى سياسى، ادارى يا فرهنگى داشته باشد، با تكيه بر موهوبات و عطايايى كه از خارج نصيب آن مىشده، روزگارى مىگذرانيده است. در نيتجه در ارائه تاريخ آن، بيش از آنكه سعى در پرداختن گزارشى پيوسته باشد، بايد به نكات برجسته آن پرداخت. بنابراين در نگارش اين اثر بين ذكر بناهاى تاريخى، مساجد، مدارس و فضائل، فتوحات، شرح اموال علما، فقهاء و ذكر مهمترين حوادث شهر بيتالمقدس را جمع كردم تا اين كتاب دربر دارنده تاريخ كاملى از اين شهر باشد. | ||
مؤلف در پانزدهم ذيحجة سال 900 هجرى شروع به | مؤلف در پانزدهم ذيحجة سال 900 هجرى شروع به تألیف و در ظرف چهارماه به اتمامش رسانده است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
مؤلف از كتب انساب، تراجم و طبقات از جمله كتاب صفرة الصفوة [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]]، كتاب و فيات الاعيان و انباء ابناء الزمان [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] و طبقات شافعيه عبدالوهاب بن على سبكى در تدوين استفاده، نموده است. | مؤلف از كتب انساب، تراجم و طبقات از جمله كتاب صفرة الصفوة [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]]، كتاب و فيات الاعيان و انباء ابناء الزمان [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] و طبقات شافعيه عبدالوهاب بن على سبكى در تدوين استفاده، نموده است. | ||
مؤلف از كتب جغرافيا؛ از جمله الاشارات الى معرفة الزيارات ابىبكر هروى، كتاب البديع فى تفصيل مملكة الاسلام محمد بن احمد بناء احمد بناء مقدسى، كتاب [[تاریخ مدینة دمشق |تاريخ دمشق]] ابنعساكر دمشقى و تهذيب الاسماء و اللغات نووى دمشقى و كتاب عوارف المعارف محمد بن عب اللّه سهروردى در | مؤلف از كتب جغرافيا؛ از جمله الاشارات الى معرفة الزيارات ابىبكر هروى، كتاب البديع فى تفصيل مملكة الاسلام محمد بن احمد بناء احمد بناء مقدسى، كتاب [[تاریخ مدینة دمشق |تاريخ دمشق]] ابنعساكر دمشقى و تهذيب الاسماء و اللغات نووى دمشقى و كتاب عوارف المعارف محمد بن عب اللّه سهروردى در تألیف اثر سود جسته است. اين مقدّمه محقق، اطلاعات گرانمايه به خواننده ارائه مىدهد. | ||
== گزارش محتواى جزء اول == | == گزارش محتواى جزء اول == | ||
متن اصلى جزء اول با تشريح انگيزه براى | متن اصلى جزء اول با تشريح انگيزه براى تألیف شروع مىشود كه در معرفى اجمالى به طور مختصر گذشت و بعد تفسير آيه اوّل سوره اسراء نامى از مسجد الاقصى در آن آمده كه تفسير به مسجد بيتالقدس شده است و از خلال تفسير به گوشهاى از اهمّيت دينى اين زمين مقدّس به ميان مىآيد و به دنبال آن اقوال اوّلين كسى كه مسجد بيتالمقدس را قبل از حضرت داود(ع) بنا كرده چه شخصى مىباشد؟ مطرح مىشود. | ||
از اينجا همين طور كه عادت تاريخنويسان و مورخان مىباشد، بحث ذكر اوّلين چيزى كه خداوند سبحان خلق نموده، شروع و بلكه بحث خلق عرش و كرسى و عمل، شمس و قمر، بهشت و جهنم و جن و جان منتقل مىشود. منابع و مصادر استفاده شده در اين مباحث قرآنى و احاديث مىباشند. | از اينجا همين طور كه عادت تاريخنويسان و مورخان مىباشد، بحث ذكر اوّلين چيزى كه خداوند سبحان خلق نموده، شروع و بلكه بحث خلق عرش و كرسى و عمل، شمس و قمر، بهشت و جهنم و جن و جان منتقل مىشود. منابع و مصادر استفاده شده در اين مباحث قرآنى و احاديث مىباشند. | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۸: | ||
اين مباحث كه همه با آيات قرآن و احاديث و اخبار نبوى به طور مستدّل مطرح شده سليمان كه از پسران حضرت داود(ع) است و به تصريح قرآن، نبوت و سلطنت را با هم داشت. در زبان سلطنت خود بر روى مدفن ابراهيم(ع) كه در سرزمينى به نام حبرون قرار داشت، بنايى ساخت. قبل از ابراهيم(ع)، ساره همسرش در اين مكان دفن شده بود و بعد از ابراهيم(ع) نيز پسرش اسحاق و همسرش، يعقوب و همسرش همگى در اينجا دفن هستند و چون مسلمانان در فلسطين جاى گرفتند آن را مشهد ابراهيم ناميدند و مسجدى در آنجا ساختند و نيز اين منطقه حبرون بعدها لقب ابراهيم را گفت و به الخليل موسوم شد. مؤلف با ذكر اين مطالب، سپس وارد آداب زيارت حضرت ابراهيم(ع) و بعد طول و عرض جغرافيايى اين بنايى كه حضرت سليمان(ع) و لوط بردارزادهاش كه از نخستين كسانى بود كه همراه ساره همسرش به وى گرويدند و ايوب(ع) و شعيب(ع) مىشود و سرگذشتهاى اين پيامبران الهى را با تحليل حوادث آن بازگو مىكند تا نوبت به موسى(ع)، برگشت او به مصر و برگزيده شدن از سوى خدا و داستان و برخورد با ساحران و تا سپردن سپاهيان فرعون به دريا و از يادآورى اينها مجيرالدين مؤلف اثر، پلى مىسازد بين ارتباط و علاقهاى كه موسى(ع) به قوم بنى اسرائيل و پيوندى كه با بيتالمقدس داشته است، مىرسد و از نفرتى كه با ستمگران كه بر اين سرزمين حكومت مىكند. | اين مباحث كه همه با آيات قرآن و احاديث و اخبار نبوى به طور مستدّل مطرح شده سليمان كه از پسران حضرت داود(ع) است و به تصريح قرآن، نبوت و سلطنت را با هم داشت. در زبان سلطنت خود بر روى مدفن ابراهيم(ع) كه در سرزمينى به نام حبرون قرار داشت، بنايى ساخت. قبل از ابراهيم(ع)، ساره همسرش در اين مكان دفن شده بود و بعد از ابراهيم(ع) نيز پسرش اسحاق و همسرش، يعقوب و همسرش همگى در اينجا دفن هستند و چون مسلمانان در فلسطين جاى گرفتند آن را مشهد ابراهيم ناميدند و مسجدى در آنجا ساختند و نيز اين منطقه حبرون بعدها لقب ابراهيم را گفت و به الخليل موسوم شد. مؤلف با ذكر اين مطالب، سپس وارد آداب زيارت حضرت ابراهيم(ع) و بعد طول و عرض جغرافيايى اين بنايى كه حضرت سليمان(ع) و لوط بردارزادهاش كه از نخستين كسانى بود كه همراه ساره همسرش به وى گرويدند و ايوب(ع) و شعيب(ع) مىشود و سرگذشتهاى اين پيامبران الهى را با تحليل حوادث آن بازگو مىكند تا نوبت به موسى(ع)، برگشت او به مصر و برگزيده شدن از سوى خدا و داستان و برخورد با ساحران و تا سپردن سپاهيان فرعون به دريا و از يادآورى اينها مجيرالدين مؤلف اثر، پلى مىسازد بين ارتباط و علاقهاى كه موسى(ع) به قوم بنى اسرائيل و پيوندى كه با بيتالمقدس داشته است، مىرسد و از نفرتى كه با ستمگران كه بر اين سرزمين حكومت مىكند. | ||
در ادامه مؤلف، از ديگران پيامبران بزرگ كه ارتباط و علاقهاى با اين سرزمين و مكان مقدس داشتهاند، صحبت مىكند. از داود، سليمان و يونس تا اينكه مىرسد. كنى كه بعد از به تخت نشستن، در سال چهارم حكومت خود(600 سال قبل از ميلاد)به بيتالمقدس تاخت و اين شهر را ويران نمود و اين اوّلين ويرانى شهر مقدس بود و آن تا 70 سال به طول انجاميد. پس در جنگى كه بين ايران و بابل درگرفت، بيت المقدس به دست كوروش هخامنشى فتح شد و از 538 قبل از ميلاد تا 332 در تصرف آنها بود. در اين دوره گروهايى از بنى اسرائيل كه به سرزمينهاى عربى گريخته بودند، مجددا به بيتالمقدس بازگشتند. در سال 332 قبل از ميلاد اسكندر مقدونى با شكست امپراتورى ايران، اين شهر را فتح كرد. پس از اسكندر، بيت المقدس متناوبا زير سيطره «بطالسه مصر» و «پادشاهان سلوكى» قرار داشت. و اين وضع ادامه داشت تا اينكه در سال 63 قبل از ميلاد«روميان»، و در 40 قبل از ميلاد «پارتيان» ايرانى بر بيت المقدس مسلط شدند و اندكى بعد «هرود» به يارى روميان بر بيتالمقدس استيلا يافت حضرت عيسى(ع) در دوره حكومت او به دنيا آمد. چهل سال بعد از مصلوب شدن حضرت مسيح و رفته او به آسمان، «طيطوس»شاه رومى، در همان اولين سال حكومت خود به بيتالمقدس حمله كرد و ابن شهر را ويران نمود. هيكل يا همان معبد سليمان(ع) را به آتش كشيد و همه كتب آنها را بسوزاند و يهوديان مستقر در بيتالمقدس را به قتل رساند؛ مگر آنانى كه گريختند يا مخفى شدند. اين ويرانى دوم بيتالمقدس بود. قوم يهود از اين پس تاكنون براى آنها در اين سرزمين(منظور سال | در ادامه مؤلف، از ديگران پيامبران بزرگ كه ارتباط و علاقهاى با اين سرزمين و مكان مقدس داشتهاند، صحبت مىكند. از داود، سليمان و يونس تا اينكه مىرسد. كنى كه بعد از به تخت نشستن، در سال چهارم حكومت خود(600 سال قبل از ميلاد)به بيتالمقدس تاخت و اين شهر را ويران نمود و اين اوّلين ويرانى شهر مقدس بود و آن تا 70 سال به طول انجاميد. پس در جنگى كه بين ايران و بابل درگرفت، بيت المقدس به دست كوروش هخامنشى فتح شد و از 538 قبل از ميلاد تا 332 در تصرف آنها بود. در اين دوره گروهايى از بنى اسرائيل كه به سرزمينهاى عربى گريخته بودند، مجددا به بيتالمقدس بازگشتند. در سال 332 قبل از ميلاد اسكندر مقدونى با شكست امپراتورى ايران، اين شهر را فتح كرد. پس از اسكندر، بيت المقدس متناوبا زير سيطره «بطالسه مصر» و «پادشاهان سلوكى» قرار داشت. و اين وضع ادامه داشت تا اينكه در سال 63 قبل از ميلاد«روميان»، و در 40 قبل از ميلاد «پارتيان» ايرانى بر بيت المقدس مسلط شدند و اندكى بعد «هرود» به يارى روميان بر بيتالمقدس استيلا يافت حضرت عيسى(ع) در دوره حكومت او به دنيا آمد. چهل سال بعد از مصلوب شدن حضرت مسيح و رفته او به آسمان، «طيطوس»شاه رومى، در همان اولين سال حكومت خود به بيتالمقدس حمله كرد و ابن شهر را ويران نمود. هيكل يا همان معبد سليمان(ع) را به آتش كشيد و همه كتب آنها را بسوزاند و يهوديان مستقر در بيتالمقدس را به قتل رساند؛ مگر آنانى كه گريختند يا مخفى شدند. اين ويرانى دوم بيتالمقدس بود. قوم يهود از اين پس تاكنون براى آنها در اين سرزمين(منظور سال تألیف اثر است) رياست و حكومتى نبوده است. مؤلف در ضمن اين برهه از تاريخ بيتالمقدس، سرگذشت و حوادث تاريخى انبياء زكريا، يحيى و عيسى عليهمالسلام با كمك گرفتن آيات از قرآن كريم و احاديث دنبال مىكنند. سرزمين فلسطين و بيتالمقدس در 312 ميلادى به متصرفات «قسطنطن» امپراتور مسيحى روم افزوده شد. در اين دوره كليسها و دينى مسيحى رو به توسعه نهاد و گروههاى مسيحى به اين شهر كوچ نموده و در آنجا اقامت گزيدند. اين وضع ادامه داشت تا اينكه درپى شكست روميان از ساسانيان، بيتالمقدس به تصرف ايرانيان درآمد؛ ولى با تحولات سياسى و نظامى كه رخ داد تا فتح آل به دست مسلمانان(15 قمرى) در سلطه مسيحيان بود. | ||
مؤلف با رسيدن به فتح بيتالمقدس توسط مسلمانان بخشى را اختصاص به زندگانى پيامبر اكرم(ص) (ميلاد، نسب، بعثت، هجرت، رابطه با انصار، غزوات، صفات، سخوات، همسران و وفات آن حضرت) مىدهند. و با كمك آيات، روايات و كتب تاريخى به تحليل حوادث اين برهه مىپردازد. | مؤلف با رسيدن به فتح بيتالمقدس توسط مسلمانان بخشى را اختصاص به زندگانى پيامبر اكرم(ص) (ميلاد، نسب، بعثت، هجرت، رابطه با انصار، غزوات، صفات، سخوات، همسران و وفات آن حضرت) مىدهند. و با كمك آيات، روايات و كتب تاريخى به تحليل حوادث اين برهه مىپردازد. | ||