وصال العارفین
وصال العارفین، نوشته شاعر و پژوهشگر سیره عرفانی اهل‌بیت(ع)، احمد زمردیان (1298-1378ش)، شرحى غیر مزجی به زبان فارسی، بر دعاى روز عرفه امام حسین(ع) است. نام دیگر کتاب، «خداشناسی از دیدگاه قرآن و عترت» است. نویسنده، در پایان هر بحث، اشعاری سروده و یافته‌های خودش را از این دعا بیان کرده است.
| وصال العارفین | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | زمردیان، احمد (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | خداشناسی از دیدگاه قرآن و عترت ** شرحی بر دعای عرفه امام حسین علیه‌السلام |
| ناشر | دفتر نشر فرهنگ اسلامی |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1387ش |
| چاپ | 4 |
| شابک | 964-430-725-9 |
| موضوع | خدا شناسی - دانشمندان اسلامی - لطیفه، هجو و طنز - دعاها - نقد و تفسیر - دعای روز عرفه - نقد و تفسیر - شاعران عرب - لطیفه، هجو و طنز |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ع40422 ز8 270 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
وجه تسمیه
به نظر نگارنده، نام‌گذاری این اثر به نام «وصال العارفین»، به این جهت است: بیانات امام حسین(ع) اشاره به مراتب توحید، توحید ذات، توحید صفات، توحید افعال و توحید عبادات است و توجه به آن، سالکان الى اللّه و طالبین به وصال قرب حق را به سرمنزل مقصود مى‌رساند[۱].
ساختار و مباحث
نویسنده، بدون تقسیم‌بندی خاصّی، مباحث کتابش را به‌ترتیب مطالب دعای عرفه امام حسین(ع) سامان داده است. اولین مطلب، «حمد خدای تعالی، سرچشمه معارف الهی است»[۲] و آخرین مطلب، «پایان دعا به نام شریف یا ربّ خاتمه می‌باید» است[۳].
مآخذ نگارنده
نویسنده، با بیان اینکه صدها آیه قرآنى با فقرات دعاى روز عرفه امام حسین(ع) تطبیق می‌کند، 5 منبع تفسیری خودش را (نمونه، المیزان، مجمع البیان، نور الثقلین و منهج الصّادقین) و 2 منبع روایی خود را اصول کافى و نهج البلاغة ذکر کرده و بعد، افزوده است: گاهى هم مطالبى از تألیفات خودم در شرح ادعیه استفاده کردم و چنانچه از کتب دیگر موضوعى اقتباس شده، در متن به نام آن کتاب اشاره شده است[۴].
سروده‌ها
در سراسر کتاب، اشعار بسیاری آمده و به گفته نویسنده، تمامی این اشعار، سروده خود اوست[۵]. نمونه اشعار احمد زمردیان چنین است:
| بارالها اى جواد و اى کریم | گفته شد در شأن تو أَنْتَ الرّحيم | |
| رو به‌سویت آورم با صد امید | تا شوم در وادى لطفت سعید[۶] |
بخش منسوب دعای عرفه
نویسنده، بخش اصلی و قطعی دعای عرفه را توضیح داده و تأکید کرده است که بخش پایانی و اختلافی این دعا از عبارت «إلهي أنا الفقير في غناي...» تا پایان آنچه در مفاتیح الجنان آمده، اعتبارش ضعیف است و بعد، به 4 شاهد استشهاد کرده است:
- نظر شیخ عباس قمى در مفاتیح الجنان در پایان اصل دعا؛
- کلام علامه مجلسی؛
- حذف آن در کتاب المصباح المنیر نوشته آیت‌الله علی مشکینی؛
- نظر جلال‌الدین همایى[۷].
پانویس
منابع مقاله
پیشگفتار و متن کتاب.