واژه‌شناخت قرآن

واژه‌شناخت قرآن، اثر محمدحسن ربانی، رویکردی است لغوی، صرفی و نحوی به قرآن کریم در شناخت بهتر و درک معنای آیات.

واژه شناخت قرآن
پدیدآوران	ربانی، محمد حسن (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	رویکردی لغوی، صرفی و نحوی
سال نشر	1392ش
چاپ	1
شابک	‎978-600-93985-7-7
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	ر2ع8 11 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

کتاب با پیشگفتاری از مؤلف در اشاره به اهمیت و جایگاه لغت در تفسیر قرآن آغاز و مطالب، در بیست‌وهشت فصل، تنظیم شده است. نویسنده در پیشگفتار، آنچه را در اندرون کتب لغت وجود داشته و دانش‌پژوه قرآنی باید از آن اطلاع داشته باشد، در مؤلفه‌های ذیل، معرفی نموده و سپس، مطالب کتاب را پیرامون آن، سامان‌دهی کرده است:

1. اضداد: بسیاری از واژگان، دوگونه استعمال در برابر یکدیگر دارند که در قرآن نیز به‌کار رفته است.
2. تضمین: گاهی یک واژه، علاوه بر ارائه معنای اصلی خود، معنای دیگری را نیز ارائه می‌دهد. این نوع استعمال، از باب الفاظ مشترک نیست تا در دو معنی استعمال شده باشد که لازمه آن، امتناع از استعمال لفظ در دو معنی باشد و نیز از باب مجاز و حقیقت نیست، بلکه حقیقت است.
3. تعدی و لزوم: واژگان، از نظر لزوم و تعدیه، حالات گوناگونی دارند؛ برخی از لغات، لازم استعمال می‌شوند و نیاز به مفعول ندارند؛ برخی نیاز به یک مفعول دارند؛ برخی به‌صورت لازم و متعدی به یک مفعول استفاده می‌شوند؛ برخی متعدی به یک یا دو مفعول استعمال می‌شوند؛ برخی نیز فقط دو مفعولی به‌کار می‌روند. تمام این مباحث در لغات مطرح است و پی بردن دقیق به تفسیر یک آیه مبتنی بر شناخت حقیقی یک لغت است.
4. استعمال با حروف جر: برخی از آنها با دو حرف جر استعمال می‌شوند که گاهی دو معنای متقابل دارند؛ پاره‌ای از آنها با یک حرف جر استعمال می‌شوند؛ گاهی بر مفعول به افعال متعدی، حرف جر داخل می‌شود. برخی از افعال دو مفعولی، با حرف جر به مفعول دوم متعدی می‌گردند و استعمالات افعال با حروف جر، متفاوت است؛ یعنی هر فعلی، با حرف جر خاصی استعمال می‌شود؛ مانند «أوی» با «إلی»، «رغب» با «عن» و «نزل» با «باء».
5. ابواب مزید: بعضی از لغات در ابواب مزید نیز استعمال دارند. با توجه به آنکه هریک از ابواب، دارای معانی ویژه‌ای می‌باشند، پی بردن به معنای دقیق لغت که در شکل باب‌های مزید استعمال شده است، به انسان در درک بهتر بیان آیه و مفهوم آن، کمک می‌کند.

منابع مقاله

پیشگفتار.