نگاهی اجمالی به عصر زرین فرهنگ ایران
نگاهی اجمالی به عصر زرین فرهنگ ایران مصاحبه پروین قریشی و نسرین تخیری با حسن قاضیمرادی؛ کتابی است که به بررسی عصر زرین فرهنگ و تمدن ایرانی در سدههای سوم تا پنجم هجری میپردازد. این اثر که حاصل گفتوگویی عمیق با حسن قاضیمرادی، پژوهشگر و مترجم در حوزه روانشناسی اجتماعی و تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران است، تحلیل اجمالی از تاریخ و دستآوردهای این دوره طلایی را ارائه میدهد. عصر زرین فرهنگ و تمدن که یگانه دوره در تاریخ ایران محسوب میشود که ایرانیان با تولید فکر با تسخیرشدگیشان رویارو شدند، تأثیر مهمی در خیزش دورۀ نخست رنسانس اروپایی در سدۀ دوازدهم میلادی داشت و آوازه جهانی یافت. کتاب با بررسی حوزههای مختلف فعالیت در این عصر از جمله ادب فارسی، فلسفه، تاریخنگاری، پزشکی، ریاضیات، نجوم و جغرافیا، تصویر جامعی از این دورۀ درخشان فرهنگی ترسیم میکند.
| نگاهی اجمالی به عصر زرین فرهنگ ایران | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قریشی، پروین (مصاحبهگر)
تخیری، نسرین (مصاحبهگر) قاضیمرادی، حسن (مصاحبهشونده) |
| ناشر | آمه |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1392 |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-600-7033-23-4 |
| موضوع | ایران -- تاریخ -- قرن 3-5 ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DSR 98 |
ساختار
این کتاب در پنج فصل اصلی و یک پیگفتار سامان یافته است.
گزارش کتاب
کتاب «نگاهی اجمالی به عصر زرین فرهنگ ایران» حاصل مصاحبه پروین قریشی و نسرین تخیری با حسن قاضیمرادی، پژوهشگر برجسته حوزه تاریخ و فرهنگ ایران است. این اثر به بررسی عمیق دورۀ طلایی فرهنگ و تمدن ایرانی در سدههای سوم تا پنجم هجری میپردازد که به عنوان یگانه دوره در تاریخ ایران شناخته میشود که ایرانیان با تولید فکر با تسخیرشدگیشان رویارو شدند.
پروین قریشی در سرآغاز کتاب، داستان شکلگیری این اثر را شرح میدهد: «در بهار 1390 در مجلسی حضور داشتم که آقای قاضیمرادی نیز حضور داشت. گوشهای نشسته بود با دو سه نفر صحبت میکردند. یکباره شنیدم که گفت: دقیقاً، عصر زرین فرهنگ ما در شروع رنسانس در اروپا نقش داشت». این گفتگو موجب شد تا وی به پرسشهای اساسی درباره خردورزی در شعر شاعرانی مانند رودکی، فردوسی و خیام بیندیشد.
در فصل اول کتاب، پیشزمینههای فکری عصر زرین فرهنگ ایران بررسی شده است. نویسنده بر این باور است که میراث فکری ایران پیش از اسلام در شکلگیری این دوره نقش بسزایی داشته است.
فصل دوم به تثبیت عصر زرین فرهنگ و تمدن در حکومتهای سامانیان و آل بویه اختصاص دارد. این دو حکومت با حمایت از دانشمندان و ادیبان، بستر مناسبی برای شکوفایی فرهنگی فراهم آوردند.
در فصل سوم، حوزههای مختلف فعالیت در عصر زرین فرهنگ ایران شامل ادب فارسی، فلسفه و تاریخنگاری مورد تحلیل قرار گرفته است. در بخش ادب فارسی اشاره شده که شعر این دوره محوریت خرد و خردورزی دارد و بیشتر حکمتآموز است تا پنددهنده. از رودکی به عنوان بنیانگذار شعر حکمتآموز در ادب فارسی یاد شده که این شیوه با فردوسی تحکیم یافته و با خیام به اوج خود رسیده است.
فصل چهارم به زوال عصر زرین فرهنگ ایران میپردازد و فصل پنجم اهمیت این دوره را در تاریخ فرهنگ و تمدن ایران و جهان بررسی میکند.
در بخش ضمیمه کتاب، علوم مختلف از جمله پزشکی، ریاضیات، نجوم و جغرافیا در عصر زرین مورد توجه قرار گرفته است. پیگفتار کتاب با عنوان «در عصر فرهنگ» نوشته حسن قاضیمرادی، تأملبرانگیزترین بخش کتاب است که در آن بر این نکته تأکید شده که ایرانیان اکنون در دورهای قرار دارند که باید با پرسش از عقبماندگیهای خود، پاسخی فرهنگی-سیاسی به موقعیت کنونیشان بدهند.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات