نفی خواطر از منظر وحی، عقل، عرفان

نفی خواطر از منظر وحی، عقل، عرفان، نوشته علی قنبریان (فیّاض) (متولد 1360ش)، 3 راه برای دفع وسوسه و 14 روش را برای مدیریت خواطر و حواس‌جمعی در هنگامه راز و نیاز با خدا بیان می‌کند.

نفی خواطر از منظر وحی، عقل، عرفان
نفی خواطر از منظر وحی، عقل، عرفان
پدیدآورانقنبریان، علی (نويسنده)

الماسی، جلیل (مقدمه‌نويس)

حسینی، سید ناصر (مقدمه‌نويس)
ناشرصبا
مکان نشرایران - تهران
سال نشر1395ش
چاپ1
شابک978-600-6034-35-5
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
1395 /ق9ن7 250 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

نویسنده با تأکید بر آنکه در منابع نقلى (قرآن و حدیث) خواطر نفسانى بیشتر در 2 مقوله (1. وسوسه و حدیث نفس؛ 2. حضور قلب) مطرح شده است، افزوده است: با توجه به نقش بارز خواطر در تربیت نفوس انسانى و لزوم تصحیح و کنترل آن، شناخت ماهیت و کارکرد آن ضرورى به نظر مى‌رسد و نوشتار حاضر به همین منظور تدوین شده است[۱].

ساختار و محتوا

این اثر، در 4 بخش سامان یافته است. ابتدا واژه‌هاى مرتبط با خواطر نفسانى (خواطر، الهام، وسوسه، فکر، غفلت، ذکر، قلب، وحى، صدر) تبیین و بررسى شده، آنگاه حقیقت نفس انسانى و قواى سه‌گانه نفس نباتى و حیوانى و انسانى تشریح شده و اثبات شده که سرچشمه خواطر، قواى پنج‌گانه ظاهرى (باصره، سامعه، شامه، ذائقه و لامسه) و تثبیت و دگرگونى و به‌یادآورى آن در قواى پنج‌گانه باطنى (حس مشترک، خیال، متصرفه، واهمه و حافظه) است. براى دفع وسوسه، از آیات و احادیث دستورالعمل‌هایى ارائه و در نهایت راهکارهایى براى تصحیح خواطر ذکر شده است[۲].

نظر نویسنده

نگارنده، با بیان اینکه خواطر نفسانى برگ‌هاى محبّت است، افزوده است: بیشتر راهکارهای مطرح‌شده در کتاب حاضر، در حیطه ریشه‌ها نیست و هرچند پیراستن شاخ و برگ‌ها از زواید، شایسته است، ولى چون ریشه پابرجاست نتایج زیادى نصیب نمى‌گردد و کار اساسی آن است که انسان ریشه محبّت کثرات را از دل خود بیرون کند[۳].

نمونه مباحث

  1. خواطر به دو دسته صحیح و فاسد تقسیم مى‌شود؛ آنچه محرّک به‌سوى قرب الهى و اعمال صالحه است و با شریعت تطبیق مى‌کند، حقانى است، ولى آنچه به مخالفت حق دعوت مى‌کند، نفسانى و شیطانى است[۴].
  2. یکى از راهکارها براى حضور قلب در نماز، این است که خواطر خود را متوجه این امر کنیم که شاید، آخرین نمازى باشد که مى‌خوانیم و دیگر توفیق آن را نخواهیم داشت...[۵].

منابع نویسنده

نویسنده برای نگارش این کتاب، از 200 منبع (89 کتاب و پایگاه اینترنتی فارسی، 105 کتاب عربی و 6 مقاله فارسی) استفاده کرده است[۶].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه نویسنده، ص25
  2. ر.ک: همان، ص25
  3. ر.ک: همان، ص27
  4. ر.ک: همان، ص23
  5. ر.ک: متن کتاب، ص171
  6. ر.ک: همان، ص194-211

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها