نصوص من تاريخ أبي‌مخنف

نصوص من تاريخ أبي‌مخنف، از آثار پژوهشگر معاصر، کامل سلمان جبوری است که مجموعه‌ای جامع از روایت‌های تاریخی و پراکنده راوی و تاریخ‌نگار نامور قرن دوم هجری قمری، لوط بن یحیی غامدی ازدى، مشهور به ابومخنف (متوفای 157ق) را با تنظیم و تحقیق عرضه می‌کند. این روایات، بیانگر حوادث تاریخ صدر اسلام تا پایان امویان است.

نصوص من تاريخ أبي مخنف
پدیدآوران	ابومخنف، لوط بن یحیی (نويسنده) جبوری، کامل سلمان (محقق)
ناشر	دار الرسول الاکرم(ص) ** دار المحجة البيضاء
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1419ق - 1999م
چاپ	1
شابک	‎-
موضوع	اسلام - تاریخ - از آغاز تا 132ق. - خلافت - واقعه کربلا، 61ق. - کشورهای اسلامی - تاریخ - از آغاز تا 132ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ن‎‏6‎‏ 38/2 DS
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

1. هدف اصلی این کتاب، گردآوری و سازمان‌دهی روایت‌های ابومخنف است که در منابع مختلف پراکنده است تا به‌صورت یک اثری یکپارچه و منسجم ارائه شود. این اقدام، به دلیل اعتبار و اهمیت بالای ابومخنف در گزارش رویدادهای تاریخ اسلام صورت گرفته است؛ به‌گونه‌ای که روایت‌های او حدود یک‌سوم حوادث عالم اسلام را پوشش می‌دهد.
2. این کتاب، تلاش می‌کند تا جنبه‌های مهمی از زندگی ابومخنف و روایات او را روشن سازد. ازآنجایی‌که کتاب اصلی ابومخنف با عنوان "التاريخ الكبير" مفقود شده و روایات او در کتب دیگر مانند تاریخ طبری و مروج الذهب مسعودی پراکنده است، این اثر به بازسازی و دسترسی آسان‌تر به این روایات کمک می‌کند. این مجموعه به حوادث صدر اسلام تا پایان امویان در سال ۱۳۲ق، می‌پردازد.
3. کامل سلمان جبوری، روایات ابومخنف را از منابع معتبر و متعدد تاریخی و حدیثی جمع‌آوری کرده و به تنظیم و تحقیق آن بر اساس موضوع پرداخته و هر حادثه تاریخی را به‌ترتیب زمانی آورده است.

ساختار و محتوا

• این اثر از دو جلد به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:
• جلد اول: از سقیفه تا مقتل امام حسین(ع).
• جلد دوم: از واقعه حرّه تا مقتل ولید بن یزید بن عبدالملک در سال 126ق و...

نمونه مباحث

• «روز عاشورا»:

ابومخنف، گفت: و حسین(ع) یارانش را جمع کرد و با آنها نماز صبح را خواند. در آن زمان، 32 سواره و 40 پیاده با او بودند. او زهیر بن قین بجلی را فرمانده سمت راست یارانش و حبیب بن مظاهر اسدی را فرمانده سمت چپ آنان قرار داد و پرچم را به عباس بن علی، برادرش، سپرد. آنان خیمه‌های خود را در پشت سرشان قرار دادند و حسین(ع) دستور داد هیزم و نی‌هایی را که در پشت خیمه‌ها بود، آوردند تا با آتش زدن آن، از حمله دشمن از پشت سر جلوگیری کند. (راوی) گفت: و حسین(ع) به جایی پست در پشت سرشان آمد که شبیه گودالی بود، پس در یک ساعت از شب آن را حفر کردند و آن را شبیه خندق ساختند. سپس هیزم و نی را در آن انباشتند و گفتند: اگر دشمنان به ما حمله کنند و با ما بجنگند، ما در آن آتش می‌افکنیم تا از پشت سر مورد حمله قرار نگیریم و با دشمنان تنها از یک جهت بجنگیم. پس آنها همین کار را انجام دادند و این امر برایشان سودمند بود.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.