نامه زرین سلامت
نامه زرین سلامت، ترجمه‌ای فارسی به قلم مترجم معاصر؛ محمد دریایی، از کتاب الرسالة الذهبية (منسوب به امام رضا علیه‌السلام) است که در زمینه پیشگیری از بیماری‌ها، آداب بهزیستی و بهداشت فردی، بهداشت روانی، آداب خواب و بیداری، خوردن و آشامیدن و بهداشت خانوادگی، توصیه‌هایی ارائه می‌کند.
| نامه زرین سلامت | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | علی بن موسی (ع)، امام هشتم (نويسنده)
دریایی، محمد رسول (مترجم و محقق) نجفی، محمد رضا (ويراستار) |
| عنوان‌های دیگر | الرساله الذهبیه. فارسی ** ترجمه رساله ذهبیه منسوب به امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام |
| ناشر | آستان قدس رضوی. بنياد پژوهشهای اسلامى |
| مکان نشر | ایران - مشهد مقدس |
| سال نشر | 1389ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-971-370-0 |
| موضوع | بهداشت - متون قدیمی تا قرن 14 - پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 - سلامتی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ع8 ر5041 128/3 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ویژگی نسخه
چون قبلا متن اصلی عربی با عنوان الرسالة الذهبية و ترجمه فارسی دیگری به نام طب الرضا، طب و بهداشت از امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام (به قلم نصيرالدين اميرصادقى) معرفی شده است، اکنون خصوصیات نسخه حاضر شناسانده می‌شود. محقق کتاب؛ محمد دریایی، نوشته است:
- متن طب الرّضا به باور فرهيختگان متخصص حوزه خلافت مأمون، مانند يوحنّاى ماسويه، جبرئيل بختيشوع، صالح بن بهلمه هندى و صدها پزشك و متخصص و فيلسوف و حكيم و اهل علم و كلام، شايسته‌ترين متن آموزشى- كاربردى در تحقق سلامت و بهداشت و سعادت انسان نه تنها در دوران مشعشع طلايى رنسانس اسلامى و خلافت عباسيان است، بلكه اگر ژرف‌انديشانه و بى‌غرضانه مورد نقد و كاوش و پژوهش قرار گيرد، همين امروز در اين دنياى مدرنيته نيز مى‌تواند پاسخگوى نيازهاى پزشكى، بهداشتى و سلامت انسان‌ها ... باشد. درست است كه اين متن از دنياى سنتى و معنوى آمده، امّا فرازهاى آن هريك مى‌تواند عنوان پژوهش و كاوش دنياى دانش و همايش و همگرايى خردورزانه در جهان طب و بهداشت باشد[۱]
- اين رساله رسا و شيوا از نفيس‌ترين و گرانبهاترين مواريث اسلامى، در زمينه دانش پزشكى است، و به‌طور اجمال شامل رشته‌هايى از علوم پزشكى مى‌باشد و بخش زيادى از طبّ پيشگيرى را نيز بيان كرده است، همچنين شامل دانش شيمى و تغذيه و بسيارى از علوم ديگر مى‌باشد. شايسته است متن و مفاهيم ارزشمند اين معارف ژرف در حوزه‌هاى علميّه و عرصه‌هاى دانشگاهى و محافل علمى به عنوان واحد درسى و پژوهشى مورد تدريس و تعليم قرار گيرد، تا آموزه‌هاى علمى و كاربردى آن مورد امعان نظر فزون‌تر قرار گرفته و در راستاى آرمان‌هاى مترقى شيعه به اجرا درآيد[۲]
- اين نامه دربرگيرنده مجموعه‌اى از توصيه‌ها و رهنمودهاى طبى عمومى و آموزه‌هاى ارزنده است، چنان‌كه امام در آغاز نامه خويش مى‌فرمايد: «مفاد پيام، در مورد آنچه خود تجربه كرده‌ام و صحت آن را با آگاهى ژرف فهميده‌ام و آنچه از گذشتگان به‌جاى مانده، مى‌باشد و ازاين‌رو جهل انسان به آن پذيرفتنى نبوده، در ترك اين آموزه‌ها معذور نخواهد بود»[۳]
نوآوری روشی
از ابتکارات جالب محمد دریایی در این اثر، علاوه بر بیان توضیحات و منابع در «پی‌نوشت‌ها» و تنظیم «نمایه مفردات گیاهی و واژه‌های طبّی»، افزودن تصاویر گیاهان دارویی و خوراکی‌ها همراه با اسامی فارسی، عربی و انگلیسی هر یک از آن است[۴]
نمونه ترجمه
- «من اراد ان یکون صالحاً خفیف اللحم فلیقلل عشاءه باللیل.» کسی که می‌خواهد همواره بدنی صحیح و سالم، سبک‌بار، [پرنشاط و متعادل داشته باشد تا آنجا که امکان دارد] از شام شب بکاهد [و سبک‌بار به بستر برود][۵]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق و متن کتاب.