میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی

میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی، از آثار كريم زمانى (متولد تهران 1330ش)، به زبان فارسى و در شرح و توضيح مطالب مثنوى جلال‌الدين محمد بلخى، معروف به مولوى (604 - 672ق) است. مؤلف، نخست، كتاب مفصلى به نام «شرح جامع مثنوى معنوى» در هفت جلد نوشته و منتشر كرده و بعد اين اثر را پديد آورده است. شرح آقاى زمانى از سويى بسيار مختصر است و از سويى ديگر بيشتر جنبه ادبى و لفظى - نه عرفانى - دارد.

میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی
میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی
پدیدآورانزمانی، کریم (نویسنده)
عنوان‌های دیگرشرح موضوعی مثنوی معنوی مولانا جلال‌الدین محمد بلخی
ناشرنشر نی
مکان نشرتهران - ایران
سال نشر1382 ش
چاپ1
موضوعشعر فارسی - قرن 7ق.

مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد، 604 - 672ق. مثنوی - فهرست مطالب

مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد، 604 - 672ق. مثنوی - کشف الابیات
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏PIR‎‏ ‎‏5304‎‏ ‎‏/‎‏آ‎‏2‎‏ز‎‏8‎‏
نورلایبمطالعه و دانلود pdf


اين كتاب از نظر روشى، سخت پريشان و مشوش است و در آن، صدها موضوع بدون هيچ نظمى در صد و هفتاد و چهار محور مطرح شده است! محورها نيز سامانى ندارد و از «خداشناسى»[۱] شروع مى‌شود و با «تجلى»[۲]، و «ظهور و خفاى حق»[۳] و... ادامه مى‌يابد و با «فضيلت‌هاى اخلاقى حضرت على(ع) در مثنوى»[۴] خاتمه مى‌پذيرد. شايسته بود نویسنده محترم موضوعات را به‌صورت منظم عرضه مى‌كرد و مثلاًمباحث را به ترتيب الفبايى و يا دسته‌بندى موضوعى بر اساس ساختار علوم مانند فقه، كلام، اخلاق، عرفان و... سامان مى‌داد.

البته مؤلف فقط در 11 مورد از محورهاى صد و هفتاد و چهارگانه، به شرح ذيل براى طبقه‌بندى مطالب كوشيده است:

  1. «انسان‌شناسى»؛[۵]
  2. «خودشناسى»؛[۶]
  3. «نكته‌هاى روان‌شناختى»؛[۷]
  4. «موسيقى و سماع»؛[۸]
  5. «زيبايى‌شناسى»؛[۹]
  6. «مباحث اخلاقى و اجتماعى»؛[۱۰]
  7. «بيمارى‌هاى اخلاقى»؛[۱۱]
  8. «نكته‌هاى گوناگون اخلاقى»؛[۱۲]
  9. «موضوعات فقهى در مثنوى»؛[۱۳]
  10. «موضوعات گوناگون كلامى و فلسفى»؛[۱۴]
  11. «فضيلت‌هاى اخلاقى حضرت على(ع) در مثنوى».[۱۵]

نكته انتقادى: اين طبقه‌بندى يازده‌گانه در رديف ساير موضوعات قرار گرفته است؛ در حالى كه چنين تقسيمى از نظر منطقى معتبر نيست و سبب تداخل و آشفتگى مباحث مى‌شود؛ به طور مثال، مورد ششم (فضيلت‌هاى اخلاقى حضرت على(ع) در مثنوى)، از مصاديق مورد اول (نكته‌هاى گوناگون اخلاقى) است و در هر حال، رده‌بندى‌هاى كتاب، بر اساس معيار واحدى صورت نگرفته و همين اشكال، سبب اختلال و ناهم‌آهنگى شده است.

پانویس

  1. ميناگر عشق، ص 1
  2. همان، ص 19
  3. همان، ص 24
  4. همان، ص 990
  5. همان، ص 197
  6. همان، ص 231
  7. همان، ص 294
  8. همان، ص 566
  9. همان، ص 357
  10. همان، ص 714
  11. همان، ص 725
  12. همان، ص 782
  13. همان، ص 880
  14. همان، ص 932
  15. همان، ص 990

منابع مقاله

ميناگر عشق، شرح موضوعى مثنوى معنوى جلال‌الدين محمد بلخى، كريم زمانى، نشر نى، چاپ دوم، تهران 1383ش (پنجاه + 1005 ص).

شرح جامع مثنوى معنوى، كريم زمانى، انتشارات اطلاعات، چاپ دوم، تهران 1381ش.

وابسته‌ها