موسوعة القواعد الفقهية المقارنة المسماة التجرید
موسوعة القواعد الفقهية المقارنة المسماة التجريد، اثر ابوالحسین احمد بن محمد بن جعفر بغدادی قدوری (362-428ق)، دایرةالمعارف فقهی بزرگی است در شناخت اختلاف میان مکتب فقهی حنفی و شافعی که نویسنده در آن کوشیده است ضمن بررسی ادله آنها و پاسخ هریک از آنها به ادله دیگری، نظریات هریک را در مهم‌ترین مسائل از فروع فقهی که در آنها اختلاف، رخ داده است، بیان کند. کتاب، با تحقیق محمد احمد سراج و علی جمعه محمد منتشر شده است.
| موسوعة القواعد الفقهية المقارنة المسماة التجرید | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قدوری، احمد بن محمد (نويسنده)
مرکز الدراسات الفقهیة و الإقتصادیة (سایر) سراج، محمد احمد (محقق) جمعه، علی (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | موسوعة الفقهية المقارنة: التجريد |
| ناشر | دار السلام |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1424ق - 2004م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | متون قدیمی تا قرن ۱۴ فقه تطبیقی,مطا‌لعا‌ت تطبیقی-- متون قدیمی تا قرن ۱۴ فقه حنفی,مطا‌لعا‌ت تطبیقی-- متون قدیمی تا قرن ۱۴ فقه شافعی,قرن ۵ق فقه اهل سنت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 12 |
| کد کنگره | BP ۱۶۹/۷/ق۴م۸ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نویسنده در این کتاب، رویکرد خاصی در ارائه مطالب و مباحث را اتخاذ نموده است که روش جدل (مناظره) نام داشته و رواج نوعی آزادی علمی را در این عصر، آشکار می‌سازد و مهم‌ترین چیزی که کتاب حاضر را از سایر تألیفات مشابه، متمایز نموده، تعبیرات به‌کاررفته در آن و نیز اسلوب و سبک فقهی نویسنده می‌باشد که بر سایر شیوه‌های نگارش، در ادوار بعدی، تأثیر گذاشته است. تفاوت بسیار زیاد میان اسلوب و سبک فقهی قدوری با سبک فقهی آثار مشابه، مانند «الأصل» شیبانی، در ضبط ترتیب مطالب، تعریف و تحدید اصطلاحات و بحث از ادله و تنوع آن می‌باشد[۱].
تمامی کسانی که به شرح حال قدوری پرداخته‌اند، کتاب حاضر را جزو آثار و تألیفات وی، دانسته‌اند که از جمله آنها، عبارتند از: ابن تغری بردی، طاش کبری‌زاده، لکنوی، حاجی خلیفه و سرکیس[۲].
قدوری رویکردی مشخص و روشن دارد که در سراسر کتاب، برای ارائه مطالب علمی خود، از آن پیروی نموده و از آن، عدول نکرده است. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های این رویکرد را می‌توان در امور زیر، خلاصه نمود:
- مسائل را با ذکر دیدگاه و نظریه مذهب حنفیه در مورد موضوع، یا در خلال قول ابوحنیفه با عبارت «قال أبوحنيفة...»، یا در خلال عرضه اقوال سایر بزرگان این مذهب، مانند ابویوسف و محمد بن حسن با عبارت «قال أبويوسف و محمد...» و یا در خلال عرض دیدگاه مذهب حنفیه، بدون استناد آن به گوینده، با عبارت: «قال أصحابنا...»، بیان نموده است.
- سپس، به دنبال آن، به ذکر دیدگاه شافعیه، یا در خلال قول امام شافعی، یا سایر بزرگان این مذهب و یا بدون استناد به قائل آن، پرداخته است.
- بعد از آن، ادله مذهب حنفیه را با عبارت: «لنا» مطرح کرده است.
- سپس، ادله شافعیه را یک‌به‌یک، ذکر و آنها را رد نموده است؛ به این صورت که اقوال آنها را با عبارت «قالوا...» یا «احتجوا ب...» آورده و با عبارت: «قلنا»، آن را رد کرده است[۳].
دو ویژگی خاص و مهم در کتاب قدوری ملاحظه می‌شود که عبارتند از:
- سهولت و سادگی سبک کتاب؛ قدوری به کلمات و واژگان سخت و ساختارهای پیچیده، متوسل نشده است.
- به‌کار گرفتن جدال و محاوره برای ارائه مطالب علمی کتاب[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.