موسوعة الشهيد الثاني

موسوعة الشهيد الثاني، نام مجموعه‌ای است با موضوع آثار زین‌الدین بن علی بن احمد عاملی جبعی (911-966ق)، ملقب به شهید ثانی که در آن سعی شده است تا تمام آثار مربوط به ایشان، جمع‌آوری شود.

موسوعة الشهيد الثاني
پدیدآوران	شهید ثانی، زین‌‎الدین بن علی (نويسنده) مختاری، رضا (محقق) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. مرکز احیای آثار اسلامی (سایر)
ناشر	المرکز العالي للعلوم و الثقافة الإسلامية
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1434ق - 1435ق - 2013م - 2014م
چاپ	1
موضوع	اسلام - مجموعه‎‌‌ها - دانش و دانش اندوزی - جنبه‌های مذهبی - اسلام - اسلام و آموزش و پرورش - اخلاق اسلامی
زبان	عربی
تعداد جلد	29
کد کنگره	BP ۱۸۲/۶/ش۹م۸
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

این اثر در سی‌ودومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی و شانزدهمین همایش کتاب سال حوزه به‌عنوان پژوهش برتر شناخته شد.

این مجموعه، مشتمل بر 55 عنوان از آثار شهید ثانی می‌باشد که به‌صورتى بدیع و دقیق، طبق آخرین متد و روش‌های تحقیق و در قالب موسوعه در ۲۹ جلد، چاپ و منتشر شده است. محتوای این موسوعه عبارت است از:

1. جلد 1 «منية المريد»: که در بیان آداب تعلیم و تعلم، فضیلت دانش‌ورزی، احترام متقابل استاد و شاگرد، آداب مفتی و مستفتی، آداب مناظره، آداب نگارش و شیوه تصحیح است.
2. جلد 2 «الرسائل/1»: شامل ۵ رساله است.
3. جلد 3 «الرسائل/2»: شامل ۲۴ رساله است.
4. جلد 4 «الرسائل/۳»: شامل ۱۳ رساله می‌باشد.
5. جلد 5 «تمهيد القواعد»: این کتاب بر پایه فقه امامیه تألیف شده و ظاهراً نخستین اثری است که بدین سبک در زمینه فقه شیعه تدوین شده است.
6. جلد 6 تا 9: «الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقيّة»: این شرح به‌صورت شرح مزجی به نگارش درآمده است و چندین قرن است که از متون آموزش و درسی حوزه‌های علمیه شیعه بشمار می‌آید.
7. جلد 10 و 11 «روض الجنان في شرح إرشاد الأذهان»: این کتاب شرح مزجی بر کتاب طهارت، کتاب صلات تا نماز مسافر از «إرشاد الأذهان» علامه حلی است. این اثر همچون دیگر آثار شهید ثانی از اعتبار خاصی برخوردار است.
8. جلد 12 «المقاصد العلية و حاشيتا الألفيّة: این کتاب به‌همراه دو حاشیه بر کتاب «الفیه» شهید اول به نام‌های «الحاشية الوسطی علی الألفيّة» و «الحاشية الصغری علی الألفيّة» تحقیق و به چاپ رسیده است.
9. جلد 13 «الفوائد المليّة لشرح الرسالة النفلية»: این کتاب شرحی است جامع و نافع بر رساله «نفلیه» تألیف شهید اول.
10. جلد 14 «حاشية شرائع الإسلام و المختصر النافع»: شهید در این حاشیه بخش‌هایی از شرایع و مختصر را نقل و سپس به شکل موجز و رسا به بیان ایده‌های خویش می‌پردازد. بنای کتاب همان ‌گونه که نویسنده در ابتدای آن اشاره کرده بر ایجاز است.
11. جلد 15 «حاشية القواعد (فوائد القواعد)»: این کتاب اولین تألیف در قواعد احکام فقهیه است که مشتمل بر حدود 270 قاعده می‌باشد.
12. جلد 16 «حاشية إرشاد الأذهان»: این حاشیه همچون دیگر آثار شهید از متنی استوار و خالی از زیاده و نقص بهره برده و دقت نظر و جولان فکری کم‌نظیر وی در جای‌جای آن خودنمایی می‌کند.
13. جلد 17 تا 28 «مسالك الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام»: یکی از ویژگی‌های مهم این کتاب، کافی و جامع بودن آن در حل مسائل مبهم و مشکل شرائع است.
14. جلد 29 الفهارس: به فهرست مطالب اختصاص داده شده است.

گفتنی است در تصحیح و تحقیق این مجموعه، از نسخه‌های بسیار نفیسی استفاده شده که برخی از آن‌‌ها نسخه دست‌خط خود شهید ثانی و یا شاگردان ایشان بوده است.

منابع مقاله

برگرفته از سایت «پژوهشکده علوم و فرهنگ اسلامی»