مهر تابناک

مهر تابناک، اثر آیت‌الله سید محمدحسین حسینی طهرانی (۱۳۴۵- ۱۴۱۶ق)، فقیه و عارف، با اضافاتی از سید محمد محسن حسینی طهرانی کتابی است که به شرح مفصل احوال، سیره سلوکی، مقامات عرفانی و تبیین معارف توحیدی و اخلاقی حضرت آیت‌الله سید علی قاضی طباطبائی (۱۲۸۲- ۱۳۶۶ق) می‌پردازد.

مهر تابناک
پدیدآوران	حسینی طهرانی، محمدحسین (نويسنده) حسینی طهرانی، محمد محسن (سایر)
عنوان‌های دیگر	حضرت آیه الحق و العرفان حاج سید علی قاضی طباطبایی رضوان الله علیه در آثار حضرت علامه آیه الله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی قدس الله نفسه الزکیه
ناشر	مکتب وحی
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1392ش - 1434ق
چاپ	1
موضوع	عارفان - ایران - تبریز - سرگذشت‌نامه - قاضی تبریزی، علی، 1245 - 1325 - مجتهدان و علما - ایران - تبریز - سرگذشت‌نامه
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏ق‎‏2‎‏‎ح ‎‏54 55/3 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ساختار

این کتاب جلد اول از دوره شش‌جلدی "علوم و مبانی اسلام و تشیع" است که مطالب اصلی آن در قالب مقدمه و عناوین مختلفی همچون زندگی‌نامه و احوال، اساتید، شاگردان، دیدگاه بزرگان درباره ایشان، مقامات عرفانی و کرامات الهی، مبانی عرفانی، سیره عملی، دستورالعمل‌ها و... تنظیم شده است.

سبک نگارش

شیوه نگارش این اثر مبتنی بر نقل و ثبت دقیق حکایات و روایات از شاگردان و معاصران آیت‌الله قاضی است تا تصویر روشنی از سلوک و شخصیت ایشان ارائه دهد.

کتاب بر اساس طبقه‌بندی موضوعی تدوین شده است؛ یعنی به‌جای روایت صرفاً تاریخی، مطالب مربوط به زندگی، اساتید، شاگردان، کرامات و مبانی عرفانی به‌صورت مجزا فصل‌بندی شده‌اند تا درک کاملی از شخصیت ایشان به دست آید.

گزارش محتوا

بخش مقدمه به‌ ضرورت و لزوم جمع‌آوری احوالات و آثار سید علی قاضی طباطبایی (که شخصیتی جامع در ظاهر فقهی و باطن عرفانی بوده‌اند) می‌پردازد. این بخش تأکید دارد که این مجموعه در تلاش است تا با کنارگذاشتن شایعات، حقایق عرفانی و عملی ایشان را منتقل کند.

بخش زندگی‌نامه و شرح احوال به جزئیات تولد، تحصیل در نجف، مقام علمی (فقیه، فاضل، متقی)، خانواده (چهار فرزند پسر و چند دختر) و سیره ساده و زاهدانه ایشان می‌پردازد. این بخش همچنین روش تفسیر مرحوم قاضی را (تفسیر آیه به آیه قرآن) شرح می‌دهد و به برخی از مؤلفات منتسب به ایشان اشاره می‌کند.

در قسمت اساتید، سلسله علمی و عرفانی سید علی قاضی طباطبایی ذکر شده است، از جمله اساتید فقهی و همچنین اساتید عرفانی که سند آنان تا امیرالمؤمنین علی(ع) می‌رسد.

بخش شاگردان به معرفی برجسته‌ترین شاگردان ایشان می‌پردازد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به علامه طباطبائی، سید احمد کربلایی، و سید هاشم حداد اشاره کرد. همچنین حکایاتی درباره شدت علاقه و ادب علامه طباطبائی نسبت به استاد خود نقل شده است.

در بخش بعدی، به توصیف شخصیت علمی و اخلاقی مرحوم قاضی، از منظر بزرگانی همچون علامه طهرانی، مرحوم حداد، علامه طباطبایی، امام خمینی(ره) و... پرداخته شده است.

بخش مقامات عرفانی، کرامات الهی و مبانی عرفانی به تشریح جنبه‌های نظری و عملی عرفان می‌پردازد. روش عرفانی مرحوم قاضی پذیرش دستورات و طریق سلوکی‌ای است که بر منهج استاد بزرگ، آخوند ملا حسینقلی همدانی، استوار بوده و بر پایه ریاضت، توجه به نفس و اخلاص قرار دارد. تأکید شده است که سلوک ایشان کاملاً تابع شریعت بوده و از ریاضت‌های غیرمشروع پرهیز می‌کرده است. همچنین حکایاتی از مکاشفات و کرامات ایشان، مانند اطلاع از وقایع پنهان و توانایی درک مقام شهود، نقل می‌شود.

در بخش بعدی، مبانی عرفانی ایشان بیان گردیده و در بخش سیره عملی و دستورالعمل‌ها، به التزام کامل ایشان به عبادت و بندگی (توحید و عبودیت) و دوری‌جستن از امور دنیوی اشاره شده است. همچنین دستورات عملی ایشان به سالک، شامل لزوم مراقبت دائم و پرهیز از تظاهر و خودنمایی، تبیین شده است.

دستورالعمل‌ها، بزرگان از منظر مرحوم قاضی رضوان‌الله علیه و بخش مواعظ و دیدگاه‌ها، شامل نظریات مرحوم قاضی در مورد مسائل مختلف عرفانی و فقهی و همچنین پندها و اندرزهای ایشان است. از جمله این موارد، تأکید بر لزوم عمل و کوشش در راه خدا و ترک آنچه که سالک را از خدا دور می‌کند، است و اشعار از دیگر بخش‌های کتاب است.

بخش ارتحال و وصیت‌نامه نیز به شرح وفات مرحوم قاضی در نجف در سال ۱۳۶۶ق، محل دفن ایشان در وادی‌السلام و مطالبی از وصیت‌نامه ایشان که شامل تأکید بر اخلاص و سادگی در زندگی بوده است، می‌پردازد.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.