من بلاغة الإمام علي(ع) في نهج‌البلاغة

من بلاغة الإمام علي(ع) في نهج‌البلاغة (دراسة و شرح لأهم الصور البلاغة)، اثر عادل حسن اسدی (معاصر)، کتابی است در اشاره به مهم‌ترین نکات بلاغی کتاب «نهج البلاغه».

من بلاغة الإمام علي في نهج البلاغة
پدیدآوران	اسدی، عادل حسن (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	دراسة و شرح لأهم الصور البلاغة
سال نشر	1427ق - 2006م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/الف5 38/02 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

درباره بلاغت بیان امام(ع) و خصوص «نهج البلاغه» بسیاری از صاحب‌نظران و دانشمندان اظهار نظر کرده‌‌اند و اثر حاضر، تلاشی دیگر در این زمینه است‌. نویسنده در این اثر، به نسخه صبحی صالح اعتماد نموده است؛ وی مقاطعی از «نهج البلاغه» که به تشخیص خود دارای نکته‌ای بلاغی بوده است را ذکر کرده و سپس موضع بلاغی آن را معرفی نموده است‌. اثر حاضر در پنج بخش تدوین شده است. بخش اول که مقدمه کتاب است، شامل مطالب زیر است:

1. مميزات الخطب‌: مؤلف بیست‌ودو خصوصیت و شاخصه را برای خطبه‌ها ذکر کرده و خطب «نهج البلاغه» را به خطب فکریه، عظیه، تفریح، تحریض، ملاحم، استسقا، حربیه و سیاسیه تقسیم نموده و خصوصیات هرکدام از این انواع را بررسی کرده است.
2. مميزات الرسائل و أنواعها: هشت خصوصیت برای نامه‌های امام(ع) ذکر شده و رسائل به پنج دسته تقسیم شده است.
3. مميزات الأقوال و الحكم: در این بخش نیز شش خصوصیت برای حکم «نهج البلاغه» ذکر شده است‌.
4. أقوال العلماء و الأدباء في بلاغة الإمام(ع): نویسنده در این بخش نظر بزرگانی چون ابن ابی‌الحدید، عامر شعبی، جاحظ و... را درباره بلاغت امام(ع) آورده است.
5. أثر نهج البلاغة في الأدب العرب: درباره اثر شگرف «نهج البلاغه» بر ادبیات و شعر عربی‌.

باب اول که مفصل‌ترین بخش کتاب است، شامل ذکر قطعه‌هایی از خطب «نهج البلاغه» است که دارای صور بلاغی‌اند. ابتدا قطعه مورد نظر از خطبه نقل شده و سپس نکته بلاغی آن ذیل یک شماره مسلسل آمده است. کل موارد بلاغی درخطبه‌ها بنا بر استقصای مؤلف کتاب، 2208 نکته است.

باب دوم، شامل 330 مورد بلاغی در نامه‌ها و رسائل «نهج البلاغه» است. باب سوم، دربرگیرنده 263 موضع بلاغی در حکم «نهج البلاغه» است‌. نه نکته بلاغی دیگر از «من غريب كلامه(ع)»، پایان‌بخش این باب است.

ملحقات، فهرست همه اصطلاحات ادبی و بلاغی به‌کاررفته در کتاب و به عبارتی، راهنمای یافتن همه موارد بلاغی در نهج البلاغه است‌.

منابع مقاله

بشری، جواد؛ جلائیان اکبرنیا، علی؛ خاوری، یعقوب؛ کریم‌زاده، رحمت‌الله، «من بلاغة الإمام علي(ع) في نهج البلاغة (دراسة و شرح لأهم الصور البلاغية عادل حسن الأسدي)، پایگاه مجلات تخصصی نور، آینه پژوهش، خرداد تا شهریور 1385- شماره 98 و 99.