منتهى الآمال في شرح حديث إنما الأعمال
منتهى الآمال في شرح حديث إنما الأعمال، نوشته ادیب، مورّخ، مفسّر، فقیه و نویسنده فعال شافعی قرن نهم و دهم قمری، جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی (849-911ق)، شرحی اجتهادی بر حدیث اهمیت نیت و تأکید بر فضیلت قصد قربت به خدای متعال است و نویسنده، تعداد 181 نکته علمی (ادبی، تفسیری، کلامی، فقهی و...) در مورد الفاظ و معانی و اهداف این روایت را بیان می‌کند.
| منتهى الآمال في شرح حديث إنما الأعمال | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) ع‍طی‍ه، م‍ح‍م‍د (محقق) |
| ناشر | دار ابن حزم |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1419ق - 1998م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احا‌دیث خا‌ص (انما الاعما‌ل--) نقد و تفسیر |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP۱۴۵/الف۸۰۲،س۹ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- جلال‌الدین سیوطی می‌گوید: کتاب حاضر، شرحی بر روایت «إنّما الأعمال بالنيات» است که فواید و عوائد بسیاری دارد[۱].
- محقق کتاب، ابوعبدالرحمن م‍ح‍م‍د ع‍طی‍ه، با تأکید بر اینکه شأن نیت، بزرگ است و صحت عبادات به آن بستگی دارد و می‌تواند مباح‌ها را به قربت‌ها تبدیل کند، می‌افزاید: من دروسی را در شرح کتاب «عمدة الأحكام» نوشته حافظ عبدالغنی مقدسی شروع کرده بودم و در حال شرح روایت نیت بودم، پس به نظرم رسید که شرح مستقل و مفصلی در این زمینه گردآوری کنم؛ زیرا مطالب مرتبط با این بحث در کتاب‌های گوناگون پراکنده است... چنین تصمیمی داشتم که ناگهان به نسخه خطی کتابی از سیوطی دست یافتم که همین کار را انجام داده و بسیاری از فواید را در آن جمع کرده است؛ پس عزمم جزم شد که به تحقیق همین اثر بپردازم و به آن بسنده کنم[۲].
ساختار و محتوا
در کتاب حاضر، وجوه و نکته‌های فراوانی در مورد روایت مذکور بیان شده است، ولی نویسنده به سامان‌دهی آن نپرداخته است و هرچه به نظرش رسیده، نوشته و بعد از نگارش به پردازش آن اهتمام نورزیده است؛ به‌عنوان مثال نکته‌های ادبی در جاهای مختلف کتاب دیده می‌شود و نکته‌های فقهی نیز به همین صورت است و...
نمونه مباحث
سیوطی بعد از آنکه از نووی نقل می‌کند که حدیث نیت، بخش اولش، غریب و آخرش، مشهور است، پس حدیث مذکور، متواتر نیست؛ زیرا شرط حدیث متواتر را در بخش اولش ندارد، می‌افزاید: من می‌گویم: دانشوران اصول، متواتر را به دو دسته تقسیم کرده‌اند: لفظی و معنوی و در متواتر معنوی، تواتر در معنای کلی و قدر مشترک است و این روایت، متواتر معنوی است و بسیاری از روایات متواتر در نزد حافظان، چنین است؛ یعنی تواتر معنوی دارد نه لفظی[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.