مناهج الأخبار في شرح الاستبصار
مناهج الأخبار في شرح الاستبصار، به زبان عربى، تأليف مير سيد احمد بن زين‌العابدين علوى عاملى (از فقهاى شيعه و از شاگردان شيخ بهايى و علامه میرداماد و از علماى شيعه در قرن يازدهم هجرى و متوفاى سال 1060ق)، در شرح كتاب «الاستبصار» شيخ طوسى است.
| مناهج الأخبار فی شرح الإستبصار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | علوی عاملی، احمد بن زینالعابدین (نویسنده) مرعشی، سید شهاب‌الدین (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | الاستبصار فیما اختلف من الاخبار. شرح رسالة القول المسدد في حیاة العلامة السید أحمد الحسیني العلوي العاملي صهر العلامة فیلسوف الإسلام السید محمدباقرالداماد |
| ناشر | مکتب السيد الداماد |
| مکان نشر | قم - ایران |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احادیث احکام - قرن 5ق.
احادیث شیعه - قرن 5ق. طوسی، محمد بن حسن، 385 - 460ق. الاستبصار فیما اختلف من الاخبار - نقد و تفسیر طوسی، محمد بن حسن، ۳۸۵ - 460ق. - سرگذشت‌نامه علوی عاملی، احمد بن زینالعابدین، قرن 11ق. - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 130 /ط9 الف5027 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كتاب، در سه جلد تنظيم شده است. شارح، در جلد اول، به شرح مطالب كتاب طهارت و صلات و در جلد دوم، به تشريح مباحث كتاب صوم و خمس و زكات و در جلد سوم، به بررسى مطالب كتاب حج پرداخته است.
وى، در مقدمه شبهات متعددى(به تعبير خود ايشان «اهواء ردية») را از زبان يكى از معاصرين ذكر كرده و پاسخ داده است و چون يكى از شبهات، اين بوده كه تمام روايات كتب اربعه، خصوصا آنچه در «تهذيب» و «استبصار» آمده، صحيح است، شارح، اين كتاب را تأليف نموده تا آنچه را در مورد مطالب كتاب «الاستبصار» در زمينه اشكالات سندى و متنى احاديث، از كتب اصحاب استفاده نموده، بيان نمايد.
وى، در اين كتاب، نظريات بسيارى از علماى شيعه را مانند سيد مرتضى، علامه حلى، شهيد اول، محقق اول، محقق ثانى و نيز علماى اهل تسنن را در باب مطالب مورد بحث ذكر كرده است.
اين كتاب، منبعى خوب براى آشنايى با نظريات فقهى، روايى و رجالى مؤلف آن، مير سيد احمد بن زين‌العابدين علوى و بحث‌هاى مطرح ميان اخباریون و ديگر علماى شيعه در قرن يازدهم هجرى مى‌باشد.
شارح، در هر مبحثى، نخست، قسمتى از كلام شيخ طوسى، صاحب كتاب «الاستبصار» را با عنوان «قال رحمه‌الله» ذكر مى‌كند و سپس با عنوان «اما السند» و «اما المتن» به نقد و بررسى آن مى‌پردازد.
نمونه‌اى از كار شارح:
قال رحمه‌الله: باب المقدار الذى يجب فيه الزكاة من الحنطة و الشعير و التمر و الزبيب.
اما السند فهو صحيح، ثم ان الشيخ رواه فى التهذيب بغير هذا الطريق، فانه رواه عن سعد عن احمد بن محمد عن ابيه و الحسين بن سعيد، ثم انه ليس موجودا فى الكافى.
اما المتن فانه يدل على نفى الزكاة فى غير الاربعة صريحا و يندفع به احتمال كون العفو من رسول‌الله(ص) كان فى اول الامر ثم تجدد الوجوب فى البواقى...
وضعيت كتاب
در آغاز جلد اول، مقدمه‌اى به قلم حضرت آیت‌الله سيد شهاب‌الدين حسينى مرعشى نجفى، در مورد زندگى‌نامه شارح نگاشته شده و پس از آن، فهرستى از مطالب همان جلد ذكر شده است.
نسخه‌اى كه در اين برنامه از آن استفاده شده، ناشر آن، مؤسسه اسماعيليان، چاپ اول، در سه جلد و در قطع وزيرى مى‌باشد. اين كتاب، بر اساس نسخه‌اى كه در سال 1110 هجرى قمرى نوشته شده، به چاپ رسيده است.