ملحة الإعراب للحریری البصری
ملحة الإعراب، نوشته ابومحمد قاسم بن علی حریری بصری (446-516ق) ادیب، شاعر، لغت‌شناس و عالم به نحو است. وی از اهالی بصره، شافعی‌مذهب و صاحب کتاب «مقامات» مشهور است[۱]. این کتاب در موضوع ادبیات (نحو) است.
| ملحة الإعراب للحریری البصری | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حریری، قاسم بن علی (نويسنده) |
| ناشر | المکتبة الشعبية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | سده13 |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | زبان عربی - نحو - شعر |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ح4م7 6151 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
این اثر، مشتمل بر سیصدوهفتادوچهار بیت در علم نحو است و نویسنده آن را به درخواست دوست خود ابوالفتح هبة‌الله بن صاعد بن تلمیذ کاتب به نظم کشیده است[۲]. شروح و حواشی متعددی بر این اثر نگاشته شده که یکی از آنها شرح نویسنده بر منظومه‌اش می‌باشد[۳]. این کتاب متضمن یک دوره نحو به شکل مختصر است که نویسنده آن را به جهت مبتدیان ترتیب داده است[۴]. مطالب این کتاب با بحث از کلمه و تقسیم آن به اسم و فعل و حرف آغاز شده و با مباحثى چون معرفه و نکره، مبتدا و خبر، فاعل، فعل مجهول و... ادامه یافته و با بحث از غیر منصرف، عدد، نواصب فعل مضارع، جوازم فعل و مبنیات پایان یافته است. این اثر نحوی از آثار پیش‌گام در دانش نحو به شکل نظم است که مسیر را برای تدوین آثار نحوی دیگری به این سبک و روش هموار ساخته است[۵].
پانویس
منابع مقاله
- حبشى، عبدالله محمد، «جامع الشروح و الحواشي»، ابوظبی، هیئة أبوظبي للثقافة و التراث، 1427ق، چاپ دوم.
- حریری، قاسم بن علی، «شرح ملحة الإعراب»، تحقیق: برکات یوسف هبود، بیروت - لبنان، 1431ق.
- کحاله، عمر رضا، «معجم المؤلفين»، بیروت، دارإحياء التراث العربي، 1376ق، چاپ اول.
- ضیف، شوقی، «تاريخ الأدب العربي»، قم، ذوي‌القربى، 1428ق، چاپ دوم.