مقدیش، محمود
محمود مقدیش (1154-1228ق)، معروف به ابوالثناء صفاقسی، فقیه و تاریخ‌نگار تونسی، از شاگردان شیخ احمد دمنهوری و شیخ علی صعیدی و صاحب کتاب «نزهة الأنظار في عجائب التواريخ و الآثار».
| نام | محمود مقدیش |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | سعید |
| متولد | 1154م |
| محل تولد | صفاقس، در تونس |
| رحلت | 1228ق |
| اساتید | قاسم محجوب |
| برخی آثار | نزهة الأنظار في عجائب التواريخ والأخبار |
| کد مؤلف | AUTHORCODE06620AUTHORCODE |
ولادت
وی در سال 1154ق/ 1742م، در شهر صفاقس (شهری در استان صفاقس، در تونس) به دنیا آمد[۱].
تحصیلات
وی بیشتر مدت زندگانی خویش را صرف طلب علم و دانش، تدریس و تألیف نموده است.
او تحصیلات نخستین خود را در زادگاه خویش و نزد شاگردان شیخ علی نوری، از جمله: شیخ محمد زواری، محدث و مفسر شیخ رمضان بوعصیده گذراند. فقه را از مقری فقیه شیخ علی اومی فراگرفت و سپس به دانشگاه «الزیتونیه» رفته و از اساتید و علمای آنجا، از جمله شیخ قاسم محجوب، شیخ محمد شحمی، شیخ محدث فقیه عبدالله سوسی سکتانی مغربی (که از شیوخ شیخ علی اومی بود) بهره برد. پس از آن، به «الزاوية الجمنية» رفته و از شیخ ابراهیم جمنی و شیخ احمد بن عبدالصادق جبالی استفاده نمود و سپس به «الازهر» رفت و در آنجا، علم ریاضی را از شیخ احمد دمنهوری و حسن جبرتی و علم فقه و حدیث را از شیخ علی صعیدی، فراگرفت[۲].
وفات
پیرامون تاریخ وفات وی، اختلافاتی وجود دارد، اما تاریخ رسمی آن، 1288ق/1813م، ذکر شده است[۳].
آثار
- حاشية علی العقيدة الوسطی، اثر سینوسی؛
- حاشية علی تفسير أبي‌السعود العمادي سماها «مطالع السعود علی تفسير أبي‌السعود» در 13 جلد؛
- شرح علی المرشد المعين في الفقه المالكي، اثر شیخ عبدالواحد بن عاشر؛
- شرح جانب من التذكره، اثر قرطبی؛
- شرحی بر «كشف الأستار» قلصادی، تحت عنوان «إعانة ذوي الاستبصار علی كشف الأستار عن علم حروف الغبار»؛
- القول الجاوي في جواب وقفة الشيخ يحيی الشاوي في الفرق بين السبب والشرط؛
- نزهة الأنظار في عجائب التواريخ والآثار[۴].
مهم‌ترین و معروف‌ترین اثر وی، کتاب «نزهة الأنظار في عجائب التواريخ والآثار» است که با اقتباس از پیشینیان، تاریخ خود را تدوین کرده و ضمن بحث از جغرافیاى مغرب اسلامى، به تاریخ امویان، عباسیان و بعضى از دولتهاى شرقى پرداخته است و به‌تفصیل در مورد تاریخ شمال آفریقا تا عصر عثمانى سخن مى‌گوید. وی در این اثر، درباره اندلس فقط منحصرا به دوره امویان اندلس و دوران مراطبین و موحدین در اندلس اشاره مى‌کند[۵].
پانویس
منابع مقاله
- علی الزواری و محمد محفوظ، مقدمه کتاب «نزهة الأنظار في عجائب التواريخ و الآثار»، اثر محمود مقدیش، دارالغرب الإسلامي، بیروت، 1988.
- ناصری طاهری، عبدالله، «نگاهى به تاریخ‌نگارى مغرب اسلامى»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: نامه تاریخ پژوهان زمستان 1388 - شماره 20 (30 صفحه - از 122 تا 151).