مقتل منحور

مقتل منحور
مقتل منحور
پدیدآوران	صداقت، علی‌اکبر (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	اولین مقتل مسند روز عاشورا از سال 61 تا 381 ه.ق شامل 12 کتاب تاریخی از ابی مخنف تا صدوق
ناشر	رازبان
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1387ش
چاپ	2
شابک	‎978-964-8483-45-1
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ص4م7 41/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf
	v; t; e;

مقتل منحور، اثر سید علی‌اکبر صداقت (معاصر)، اولین کتاب مستند روز عاشورا، از سال 61ق، تا 381ق، شامل 12 کتاب تاریخی، از ابی‌مخنف (متوفی ۱۵۷ق) تا شیخ صدوق (متوفی ۳۸۱ق) است.

ویژگی‌های کتاب

این کتاب، مقتل روز عاشورای سال ۶۱ق، است که از 12 کتاب تاریخی مستند و مطبوع شیعه و سنی از سال 61 تا 381ق، که قریب 320 سال می‌شود، ترجمه شده است.
در واقع نویسنده هرچه کتاب تاریخی و روایی مرتبط با روز عاشورا که در کتابخانه‌ها و کتاب‌فروشی‌ها بود را تهیه و ترجمه کرده و بعد با توضیح و بررسی تقدیم دوستداران سیدالشهدا(ع) نموده است^[۱].

ساختار و محتوا

کتاب، مشتمل است بر:

مقدمه: در این بخش، از ویژگی‌های کتاب و روش تألیف آن و درخواست‌های مؤلف از خوانندگان، سخن رفته است^[۲].

عناوین کلی: این عناوین، نام مقتل‌های مورد استفاده نویسنده است و در ذیل هرکدام، مطالب آن مقتل در ذیل عناوین متعدد و متنوع ارائه شده است؛ این عناوین کلی، عبارتند از:

مقتل الحسين، ابو‌مخنف (متوفی 157ق)^[۳].
مقتل الحسين، تألیف فضل بن زبیر (متوفی قرن دوم)^[۴].
الطبقات الكبری، تألیف محمد بن سعد (متوفی 235ق)^[۵].
أنساب الأشراف، تألیف احمد بلاذری (متوفی 250ق)^[۶].
أخبار الطوال، تألیف دینوری (متوفی 282ق)^[۷].
تاریخ یعقوبی (متوفی 292ق)^[۸].
تاریخ طبری (متوفی 310ق)^[۹]. # مقاتل الطالبين، تألیف ابوالفرج علی اصفهانی^[۱۰].
الفتوح، تألیف ابن اعثم کوفی (متوفی 214ق)^[۱۱].
اصول کافی، تألیف کلینی (متوفی 329ق)^[۱۲].
كامل الزيارات، تألیف ابن قولویه (متوفی 369ق)^[۱۳].
مقتل الحسين، شیخ صدوق (متوفی 381ق)^[۱۴].

«توضیح و بررسی»: نویسنده در پایان هرکدام از مقاتل، زیر عنوان «توضیح و بررسی»، مطالبی را پیرامون آن مقتل و نویسنده آن عرضه می‌کند^[۱۵].

برخی از مطالب عرضه‌شده در کتاب، عبارتند از:

جزئیات صبح روز عاشورا و آرایش سپاهیان: کتاب با شرح مفصل ترتیب صف‌آرایی دشمنان و یاران امام حسین(ع) در صبح روز عاشورا آغاز می‌شود^[۱۶].

به دعاها و خطبه‌های امام حسین(ع) در این روز اشاره می‌شود که حاوی مضامین مهمی چون ستایش خداوند، معرفی خود و خانواده‌اش به‌عنوان وارثان پیامبر(ص) و دعوت به حق، است^[۱۷].

گفتگوها و اعتراضات کلیدی: اعتراض قیس بن اشعث و پاسخ امام حسین(ع) که امام در آن به سوگند قیس به خدا و نقض پیمانش اشاره می‌کند^[۱۸].

خطبه‌های زهیر بن قین که در آن به روشنگری و هشدار به دشمنان درباره عذاب الهی و دعوت به همراهی با امام حسین(ع) می‌پردازد^[۱۹].

توبه و شهادت حر بن یزید ریاحی: یکی از نقاط عطف مهم در روز عاشورا، بازگشت حر به سپاه امام حسین(ع) و شهادت اوست. کتاب، جزئیات گفتگوی او با امام(ع) و دلیل بازگشتش را بیان می‌کند که حاکی از پشیمانی و انتخاب سعادت اخروی است^[۲۰].

شهادت یاران و اهل بیت امام(ع):

شهادت مسلم بن عوسجه^[۲۱].
شهادت حبیب بن مظاهر که با گفتگوی او با امام و اشاره به وفاداری و پایبندی‌اش به حق همراه است^[۲۲].
شهادت علی اکبر(ع): اولین شهید از بنی‌هاشم و خانواده امام(ع) که به شجاعت و شباهتش به پیامبر اکرم(ص) معروف بود. کتاب به گفتگوهای او با امام و سختی عطش و نبردش اشاره می‌کند^[۲۳].
شهادت قاسم بن حسن(ع): شرح نبرد و شهادت این نوجوان، پسر امام حسن(ع)، که با رشادت و بی‌باکی به میدان رفت^[۲۴].
شهادت حضرت عباس بن علی(ع): پرچم‌دار و سپهسالار امام حسین(ع) که شهادتش در راه رساندن آب به خیمه‌ها با جزئیات کامل بیان شده است^[۲۵].
شهادت علی اصغر(ع): کودک شیرخوار امام حسین(ع) که تشنه بود و با تیر به شهادت رسید^[۲۶].
شهدای بنی‌عقیل^[۲۷].

و...

وقایع پس از شهادت امام حسین(ع):

حمله به خیمه‌ها و غارت اموال: شرح جزئیات حمله به خیمه‌ها پس از شهادت امام(ع) و غارت اموال اهل‌بیت^[۲۸].
اسارت زنان و کودکان: اشاره به اسارت بازماندگان، از جمله حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) و وقایع پس از آن^[۲۹].
سر امام حسین(ع) و شهدا: توضیحات مربوط به جدا کردن سر امام(ع) و دیگر شهدا و فرستادن آن‌ها به کوفه و شام^[۳۰].

پانویس

↑ ر.ک: مقدمه، ص14
↑ ر.ک: همان، ص13-16
↑ ر.ک: متن کتاب، ص17
↑ ر.ک: همان، ص59
↑ ر.ک: همان، ص69
↑ ر.ک: همان، ص81
↑ ر.ک: همان، ص99
↑ ر.ک: همان، ص105
↑ ر.ک: همان، ص109
↑ ر.ک: همان، ص155
↑ ر.ک: همان، ص169
↑ ر.ک: همان، ص195
↑ ر.ک: همان، ص197
↑ ر.ک: همان، ص201
↑ مثلا، ر.ک: همان، ص67
↑ ر.ک: همان، ص17
↑ ر.ک: همان، ص18-20، 69، 110-112
↑ ر.ک: همان، ص21، 82 و 113
↑ ر.ک: همان، ص21-23، 83، 114-115
↑ ر.ک: همان، ص25، 38، 99، 116-117
↑ ر.ک: همان، ص33، 87، 125، 175
↑ ر.ک: همان، ص37، 89، 130، 176
↑ ر.ک: همان، ص46، 71، 100، 107، 138، 155، 184
↑ ر.ک: همان، ص47، 72، 100، 132، 157-158
↑ ر.ک: همان، ص48، 101، 142، 156، 184
↑ ر.ک: همان، ص60، 141، 159، 186
↑ ر.ک: همان، ص59-65، 94-95، 100-101، 140-141، 159-161، 181
↑ ر.ک: همان، ص35، 54، 88، 95، 128، 165، 188-192
↑ ر.ک: همان، ص54، 100، 103، 128، 166، 188، 192
↑ ر.ک: همان، ص56، 103، 151

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

[1] ر.ک: مقدمه، ص14

[2] ر.ک: همان، ص13-16

[3] ر.ک: متن کتاب، ص17

[4] ر.ک: همان، ص59

[5] ر.ک: همان، ص69

[6] ر.ک: همان، ص81

[7] ر.ک: همان، ص99

[8] ر.ک: همان، ص105

[9] ر.ک: همان، ص109

[10] ر.ک: همان، ص155

[11] ر.ک: همان، ص169

[12] ر.ک: همان، ص195

[13] ر.ک: همان، ص197

[14] ر.ک: همان، ص201

[15] مثلا، ر.ک: همان، ص67

[16] ر.ک: همان، ص17

[17] ر.ک: همان، ص18-20، 69، 110-112

[18] ر.ک: همان، ص21، 82 و 113

[19] ر.ک: همان، ص21-23، 83، 114-115

[20] ر.ک: همان، ص25، 38، 99، 116-117

[21] ر.ک: همان، ص33، 87، 125، 175

[22] ر.ک: همان، ص37، 89، 130، 176

[23] ر.ک: همان، ص46، 71، 100، 107، 138، 155، 184

[24] ر.ک: همان، ص47، 72، 100، 132، 157-158

[25] ر.ک: همان، ص48، 101، 142، 156، 184

[26] ر.ک: همان، ص60، 141، 159، 186

[27] ر.ک: همان، ص59-65، 94-95، 100-101، 140-141، 159-161، 181

[28] ر.ک: همان، ص35، 54، 88، 95، 128، 165، 188-192

[29] ر.ک: همان، ص54، 100، 103، 128، 166، 188، 192

[30] ر.ک: همان، ص56، 103، 151

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]