مقامات شیخ حسن بلغاری
مقامات شیخ حسن بلغاری، اثر محمد زینی (قرن هفتم هجری)، کتابی است در شرح احوال و حالات عرفانی صلاح‌الدین حسن نخجوانی، مشهور به بلغاری (605-698)، از مشایخ صوفیه در قرن هفتم هجری که با تصحیح و تحقیق مریم حسینی و مریم رجبی‌نیا، منتشر شده است.
| مقامات شیخ حسن بلغاری | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بلغاری، حسن (نويسنده)
حسینی، مریم (محقق) رجبی‌نیا، مریم (محقق) |
| ناشر | سخن |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1398ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-622-6441-04-9 |
| موضوع | بلغاری، حسن، 605 - 698ق. - عارفان - قرن 7ق. - سرگذشت نامه - عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 7م8ب 279/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اثر حاضر، منبعی ارزشمند برای شناخت عارفی است که در دوران حکومت و سلطه مغول‌ها در ایران زیسته و سال‌ها با ایشان به‌صورت‌های مختلف، حشر و نشر داشته است. از طریق این مقامات، نه فقط زندگی‌نامه عارفی از قرن هفتم هجری با ویژگی‌های منحصربه‌فردش به دست می‌‌آید، بلکه می‌‌توان اطلاعاتی در مورد تاریخ و جغرافیای آن دوران و عالمان و بزرگان آن، کسب کرد[۱].
در خلال برخی باب‌های کتاب، به ویژگی‌های ظاهری وی، اشاره شده است[۲]. محمد زینی، مرید و معتقد شیخ حسن بلغاری، به خواهش یاران و مریدان دیگر پیر، اثر حاضر را نگاشته است. وی این اثر را با تحمیدیه‌ای در ستایش خداوند و پیامبر(ص) و صحابه وی، آغاز کرده و پس از بیان دلیل نگارش کتاب، سه قسم برای مطالب آن در نظر گرفته و آن‌ها را چنین نام‌گذاری کرده است: قسم نخست، در تقسیم احوال شیخ از اول تا آخر؛ قسم دوم، در مکاتبات و رسایل شیخ و قسم سوم، در شرح واقعات مریدان. بنا بر گفته زینی، دو قسم آخر به‌تمامی کلام شیخ است. البته این تقسیم‌بندی در متن رعایت نمی‌شود و کتاب دارای نه باب است. در ابتدای باب سوم (در ذکر صحبت ایشان با مشایخ) و باب نهم (در شرح واقعات اصحاب خلوت) مقدمه‌ای عالمانه درباره موضوع فصل نوشته شده است. مقدمه باب سوم، از زبان شیخ است، اما درباره گوینده مقدمه باب نهم، سخنی به میان نیامده است و احتمال دارد این مقدمه به قلم مؤلف باشد[۳].
در این اثر، فصلی مربوط به کرامات پیر وجود ندارد و تنها در خلال برخی حکایت‌ها، به کرامت‌های مادی و معنوی پیر اشاره شده است[۴].
باب دوم این اثر، بیان تجارب عرفانی شیخ است. باب سوم، به صحبت حسن بلغاری با مشایخ اختصاص دارد و در خلال حکایات این بخش، اطلاعات مهمی درباره برخی مشایخ، به خواننده داده شده است. باب چهارم در ذکر نسبت و خرقه پوشیدن و تربیت یافتن حسن بلغاری است[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.