مقالتان في الحواس و مسائل طبيعية

مقالتان فى الحواس و مسائل طبیعیّه تألیف عبداللطيف بغدادى از بزرگترين اطباى قرن ششم و هفتم هجرى است كه آثار زيادى در قالب كتاب و مقاله از خود به‌جاى گذاشته است كه مجموعه آثار او را از كوچك و بزرگ بالغ بر 170 اثر شمرده‌اند.

مقالتان في الحواس و مسائل طبيعية
پدیدآوران	غلیونجی، پل (محقق) بغدادی، عبداللطیف (نویسنده) عبده، سعید (محقق)
عنوان‌های دیگر	رساله فی المرض المسمی دیابیطس رساله للاسکندر فی الفصل رساله للاسکندر فی الفصل؛ رساله فی المرض المسمی دیابیطس
ناشر	مطبعة حکومة الکويت
مکان نشر	کویت -
سال نشر	1392 ق یا 1972 م
چاپ	1
موضوع	احساس - متون قدیمی تا قرن 14 تغذیه - متون قدیمی تا قرن ۱۴ عبداللطیف بغدادی، عبداللطیف بن یوسف، 557 - 629ق. رساله فی الحواس - نقد و تفسیر
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏QP‎‏ ‎‏435‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏2‎‏م‎‏7
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

از آنجا كه عبداللطيف بغدادى در بسيارى ازعلوم به تحقيق پرداخته و سعى او بر اين بوده است كه آنچه مى‌نگارد تحقيقات شخصى و سودمند باشد نه وانويسى آنچه ديگران تحرير نموده‌اند، نگاشته‌هاى او سرشار از نكات تحقيقى و قابل استفاده است.

ساختار

در اين اثر در ضمن يك مقدمه و شش باب، زندگى تفصيلى عبداللطيف بغدادى، آثار و تأليفات و برخى از رسائل و مقالات او مورد بررسى قرار گرفته است. در كنار نقل آثار بررسى و تحليل آثار وى نيز به قلم دكتر پول غليونجى و دكتر سعيد عبده به چشم مى‌خورد.

گزارش محتوا

خلاصه مطالب ابواب كتاب به ترتيب زير است:

1. در باب اول كتاب زندگى و احوالات عبداللطيف بغدادى بررسى شده است.
2. در اين باب آثار بر جاى مانده از او به تفصيل مورد بررسى قرار گرفته است. علاوه بر آن متن رساله اسكندر پيرامون يكى از موضوعات منطقى -يعنى مبحث فصل- ذكر شده است.
3. باب سوم در برگيرنده معرفى تفصيلى يكى از ديگر از آثار بغدادى به عنوان «الافادة و الاعتبار» است. در مورد اين اثر بايد بگوييم يكى از آثار بغدادى كتابى به نام اخبار مصر است كه در سيزده فصل به رشته تحرير در آمده است. سپس وى اين كتاب را تلخيص نمود و نام آن را «الافادة و الاعتبار فى الامور المشاهدة و الحوادث المعاينة بأرض مصر» نهاد. اين كتاب در دو مقاله تدوين شده است كه مقاله اول داراى شش فصل و مقاله دوم داراى سه فصل است.
4. باب چهارم در معرفى تحليلى و تفصيلى و گزارش يكى ديگر از آثار بغدادى به عنوان «رسالة فى الحواس» است. پس از بررسى و گزارش تحليلى اين رساله، تمامى اين رساله براساس چند نسخه خطى تحقيق و در آخر باب چهارم آورده شده است.
5. باب پنجم پيرامون يكى ديگر از آثار بغدادى با عنوان «رسالة فى المرض المسمى ديابيطس» است. در اين بخش ابتدا رساله معرفى و سپس كل رساله‌ى تحقيق شده ارائه شده است. در پايان اين باب نيز رساله مذكور نقد و تحليل شده است.6. باب ششم نيز گزارش و مقاله‌اى مفصّل پيرامون شخصيت عبداللطيف بغدادى به عنوان يك شخصيت شگفتى‌آفرين و تأثيرگذار در روزگار خودش است. اين اثر از دو لحاظ قابل توجه است: اول آن‌كه اين كتاب در برگيرنده چند اثر از آثار عبداللطيف بغدادى به همراه معرفى و تحليل اين آثار است. ديگر آن‌كه زندگى‌نامه تفصيلى و بررسى شخصيت عبداللطيف بغدادى و جمع‌آورى نكات كوچك و بزرگ از منابع متعدد، علاوه بر آن‌كه خود دربرگيرنده اطلاعات ارزشمندى پيرامون زندگى عبداللطيف بغدادى است، نمونه و الگويى است براى آنان كه قصد نگارش زندگى‌نامه شخصيت‌هاى تاريخى را دارند.

وضعيت كتاب

اين اثر به كوشش و اهتمام محققین كتاب در سال 1392ق (1972م) منتشر شده است.در پاورقى‌هاى كتاب، اختلاف نسخ و گاه مطالبى افزون بر متن و مرتبط با آن ذكر شده است. فهرست مطالب در انتهاى اثر آمده است.

فهرست اعلام و اماكن و مصطلحات، الفاظ اجنبى و فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب