مقاصد الشريعة الإسلامية

مقاصد الشريعة الإسلامية، از آثار ادیب، مفسر و فقیه مالکی اشعری تونسی قرن چهاردهم هجری قمری، محمدطاهر بن عاشور (1296-1393ق)، پژوهشی است که بر تأسیس علم مقاصد شريعه به عنوان یک چارچوب روش‌شناختی جامع اصرار می‌ورزد. او می‌کوشد پیوند وثیقی میان مقاصد شریعت و نظام اجتماعی اسلامی برقرار کند و با نقد علوم اسلامی رایج (مانند تفسیر، کلام، فقه و اصول)، ریشه عقب‌ماندگی را در غفلت از اهداف عالی و کلی شریعت می‌داند. پژوهشگر معاصر، محمدطاهر ميساوی این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده است.

مقاصد الشريعة الإسلامية
پدیدآوران	ابن‌عاشور، محمدطاهر (نويسنده) میسا‌وی، محمد طا‌هر (محقق)
ناشر	دار النفائس
مکان نشر	اردن - عمان
سال نشر	1421ق - 2001م
چاپ	2
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	الف2م7 166/2 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

• محمدطاهر بن عاشور هدفش را از نگارش اثر حاضر، بیان برخی از مقاصد شریعت اسلامی برای استفاده فقیهان و عموم مردم در مواجهه با مشکلات عصر حاضر دانسته است.
• محمدطاهر بن عاشور تأکید دارد که علم اصول فقه چون بیشتر مسائلش اختلافی است، ما را از کاوش در اهداف شریعت اسلامی بی‌نیاز نمی‌کند.

ساختار و محتوا

• این کتاب شامل دو بخش کلی است:

1. «پژوهش درباره شخصیت محمدطاهر بن عاشور و طرح ناتمام او» که سیره و زندگی و اهداف او را معرفی می‌کند و مباحثی مانند ارتباط بین اصول فقه و مقاصد شریعت را توضیح می‌دهد.
2. «متن اصلی کتاب مقاصد الشريعة الإسلامية» است که در 3 بخش اصلی به تبیین راه‌های اثبات مقاصد شریعت، مقاصد عمومی شریعت (مانند فطرت و سماحت) و مقاصد ویژه شریعت (اختصاصی معاملات بین مردم) می‌پردازد.

نمونه مباحث

• در مبحث «شریعت، عقوبت نیست» بیان کردم که جمیع تصرفات شریعت به دور اصلاح احوال امت در همه حالات می‌چرخد و در آنجا به صورت اجمالی گفتم که زواجر و عقوبات و حدود جز برای اصلاح حال مردم نیست. و باید در اینجا آن سخن را در باب هدف شریعت از عقوبت‌ها (قصاص و حدود و تعزیر) باز کنیم. توضیح، آن است که یکی از بزرگترین هدف‌های شریعت، حفظ نظام امت اسلامی است و نظم امت جز با جلوگیری از هرج و مرج و بی‌نظمی و فتنه و تجاوز، حفظ نخواهد شد و...

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.