مفتاح السعادة و تحقیق طریق السعادة

مفتاح السعادة و تحقيق طريق السعادة ، مشتمل بر نصایح، گفته‌ها و نامه‌های احمد بن موسی بن عطاءالله صنهاجی، معروف به ابن عریف (481ق/1088م –536ق/1141م) است. مقدمه، تحقیق و تصحیح کتاب به قلم عصمت عبداللطیف دندش است.

‫مفتاح السعادة و تحقیق طریق السعادة
پدیدآوران	ابن عريف‌، احمد بن‌ محمد‏‫ (نويسنده) ابن‌ المٶمن‌، عتیق‌ (گردآورنده) دندش، عصمت عبداللطیف (محقق)
ناشر	دار الغرب الإسلامي
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1993م
چاپ	1
موضوع	تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 - عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 - عرفا‌ن‌ -- اهل‌ سنت‌ -- متون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ 14 - نا‌مه‌ها‌ی عرفا‌نی‌ -- قرن‌ 6ق‌
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BP ۲۸۲/۷/الف۲م۷
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

تاریخ نگارش این رساله مابین سال‌های 525-529ق، بوده و مشتمل بر نصایح و موضوعاتی مرتبط با صوفیان و سؤالاتی است که شیخ ابن عریف پاسخ گفته است. این مجموعه از مناجات‌ها، ادعیه و اقوال ابن عریف را یکی از مریدهای او که محقق کتاب احتمال داده صوفی بزرگ «ابوبکر عتیق بن عیسی بن مؤمن» - از شاگردان وی – بوده، گرد آورده است. قابل توجه آنکه عنوان کتاب توسط ابن عریف انتخاب نشده و عتیق بن مؤمن برای این مجموعه عنوان «مفتاح السعادة و تحقيق طريق السعادة» را برگزیده است؛ عنوان اصلی کتاب «مفتاح السعادة لأهل الإرادة» بوده است.

در واقع می‌توان گفت مطالب کتاب در چهار بخش ادعیه، مناجات‌ها، اقوال و رسائل دسته‌بندی شده است. در بخش اقوال با عنوان «باب من كلامه» ابتدا تعدادی از گفته‌های ابن عریف ذکر شده است. باقی گفته‌ها در ضمن فصولی ارائه شده است؛ به‌عنوان مثال در یکی از فصول چنین آمده است: ایمان راسخ ایمانی است که شب‌ها بر آن ‌بگذرد و روزها در پی آن سپری شود، درحالی‌که درخت آن از آب اطاعت می‌نوشد و به لقاح ادب بارور می‌گردد و... و آن ایمانی است که خداوند متعال در آیه «و لكن الله حبب إليكم الإيمان» به آن اشاره کرده است.

در بخش رسائل، ابتدا بیست نامه به ابوالحسن بن غالب - که یکی از صوفیان زمانش بوده - نوشته که حاوی حکایت‌هایی است. پس از آن، نامه‌های ابن عریف به محمد بن یوسف آبار، سید مالقی، محمد بن کبش و گروهی از برادران و فقها ارائه شده است. نامه ابوعبدالله بن یوسف به ابن عریف نیز در میان نامه‌ها مشاهده می‌شود.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.