مفتاح الاسرار در شرح مثنوی مولوی
مفتاح الاسرار در شرح مثنوی مولوی، نوشته شیخ آدینه محمد خوارزمی(1131-1216ق)، از ترکان ماوراء النهر و از بزرگان تصوف و عرفان در آن سرزمین بوده و سالها انس وی با مثنوی، در کنار نقص‌ها و کاستی‌های شروح موجود آن زمان به سبب عدم استطاعت شارحین در فهم مراد مولوی، وی را برآن داشته تا رموز و اشارات مثنوی به ویژه ابیاتی را که دیگران به سبب ناتوانی از فهم مقصود مولوی، فراگذاشته بودند، در قالب شرح مختصری به رشته تحریر در آورد. [۱]
| مفتاح الاسرار در شرح مثنوی مولوی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خوارزمی، آدینه محمد (نويسنده) وفایی، عباس علی (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | مثنوی. شرح |
| ناشر | سخن |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1386ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-372-252-4 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 7ق. - تاریخ و نقد - مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد، 604 - 672ق. مثنوی - نقد و تفسیر |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /خ95م7 5301 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
گرچه کتاب به زبان فارسی است، اما چون فارسی، زبان مادری مؤلف نبوده، در نوشتن آن از کمک دیگران بهره می‌برد. از این‌رو، آن‌جا که این کمک پر‌رنگ بوده متن روان و شیواست اما آن‌جا که این همراهی کم‌رنگ بوده، متن دچار ضعف وگاهی نا مفهوم است. [۲] متن کتاب از حیث دستوری و رسم الخط نیز دارای خصوصیات ویژه‌ای است. [۳]
کتاب به شرح و توضیح سه دفتر نخست مثنوی معنوی پرداخته است. شرح ابیات به صورت گزینشی است و در برخی جاها از شرح برخی ابیات صرف نظر شده است. [۴]
مؤلف، قبل از پرداختن به شرح مثنوی، مقدمه مفصلی، در قالب شش فصل نوشته است که به تعبیر خود، مجمل معانی کتاب و مبین مبانی این اصول و باب، جهت تسهیل فهم معانی و مقاصد برای خوانندگان و آشنایی با مقامات و درجات و علم رفتن به طریق مستقیم است. فصل اول تحت عنوان مبدا حال مصنف، به شرح حال مؤلف و زمینه‌های تطور شخصیت وی که منجر به عنایت الهی شده، فصل دوم به تفصیل عین الیقین و بدایت جذب و تجلیات، فصل سوم به تعیین عین الیقین و تحقق اهل آن، فصل چهارم به مرتبه حق الیقین و نهایت درجه سالکین، فصل پنجم به اهل‌تقلید و مضرت صحبت ایشان و فصل ششم به بیان صفت اهل‌کمال و طریق وصول خاصان الهی به سوی قرب خداوندی می‌پردازد.[۵]
فهرست محتوا در آغاز و فهرست آیات، روایات، سخن بزرگان و عارفان، اعلام، اصطلاحات عرفانی و منابع در پایان کتاب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب