مشارق أنوار القلوب و مفتاح أسرار الغیوب
مشارق أنوار القلوب و مفاتح أسرار الغيوب، نوشته عبدالرحمن بن محمد انصاری، معروف به ابن دبّاغ (605-699ق)، از بزرگان صوفیه، درباره حقیقت سلوک به‌سوی حق تعالی و رسیدن به جمال الهی، به زبان عربی است که تحقیق و تصحیح و تعلیق آن را عاصم ابراهیم کیّالی عهده‌دار بوده است.
| مشارق أنوار القلوب و مفتاح أسرار الغیوب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن دباغ، عبدالرحمن بن محمد (نويسنده) کیالی، عاصم ابراهیم (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | سر الاسرار فی کشف الانوار |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1426ق - 2005م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 - عشق (عرفان) |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2م5 286/9 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مطالب این کتاب در ده باب بیان شده است:
باب اول: درباره راهی است که نفوس زکیه را به محبت حقیقی می‌رساند؛
باب دوم: در ذکر محبت و معانی آن و اختلاف عبارات در آن؛
باب سوم: در اقسام محبت جنسی و نفسی؛
باب چهارم: در حقیقت کمال و جمال؛
باب پنجم: در محبت معنوی پنهان از اذهان بشر؛
باب ششم: در اقسام محبان از سالکان؛
باب هفتم: در مقامات سالکان و احوال عارفان؛
باب هشتم: در منازل واصلان از اهل تمکین؛
باب نهم: در ذکر اجمالی عشق و احوالی که به آن مربوط می‌شود؛
باب دهم: در فضائلی که نفس از طریق محبت کسب می‌کند[۱].
در قسمتی از متن آمده است:
حکایت شده عارفی، مردی را دید بر سر قبری گریه می‌کند. از او علت گریه‌اش را پرسید؛ جواب داد: صاحب این قبر، محبوب من بود و چون مُرد، من توانایی تحمل این فراق را ندارم. عارف به او گفت: تو به خودت ظلم کرده‌ای که کسی را که می‌میرد، دوست داشته‌ای؛ پس اگر کسی را که نمی‌میرد، دوست داشته باشی، به فراق او معذب نمی‌شوی[۲].
دومین بخش این کتاب، «سرّ الأسرار في كشف الأنوار»، رساله‌ای از مجدالدین ابوالفتوح احمد بن محمد غزالی (ح 452-520ق)، از عرفای قرن ششم، درباره اسرار نبوت و ولایت و بعضی از علوم ذوقی الهی، به زبان عربی است که تحقیق و تصحیح و تعلیق آن را نیز عاصم ابراهیم کیّالی عهده‌دار بوده است.
این رساله حاوی پانزده پرسش عرفانی و پاسخ آنهاست که تعدادی از آنها بیان می‌شود:
- فقر چیست؟
- صفات فقیر چیست؟
- نشانه فقیر کامل و ناقص چیست؟
- نشانه فقیری که هر لحظه در سیر خویش فزونی می‌یابد و فقیری که در صورت و ظاهر فقر، توقف کرده است، چیست؟
- معنای قول پیامبر(ص): «الفقر فخري و به أفتخر يوم القيامة» و «الفقر سواد الوجه في الدّارين» و «كاد الفقر أن يكون كفرا» و معنای قول ابویزید: «إذا تمّ الفقر فهو اللّه» چیست؟
- حکمت اینکه واصل، بعضی از مردم را اکرام می‌کند و بعضی را نه، چیست؟ درحالی‌‌که اتصال وی به خداوند متعال، اقتضای برخورد یک‌سان با همه را دارد و اگر بعضی را بر بعض دیگر ترجیح دهد، موجب استهانت متجلی در بعض صور می‌شود و این شایسته کمال نیست.
- حقیقت سلوک و مراتب آن چیست؟
- نشانه سالک حقیقی چیست تا طالب محجوب که در امور معنوی مانند نابینا است، بتواند او را بشناسد؟
- کیفیت جلوس در خلوت چگونه است؟ مراتب ذکر چیست و چه ذکری اولویت دارد؟[۳].
پانویس
منابع مقاله
متن کتاب.