مسند الحميدي

مسند الحميدي (ما سمعه الحميدي من حديث رسول‌الله(ص))، اثر عبدالله بن زبیر حمیدی (متوفی 219ق)، از کتاب‌های حدیثی مهم اهل سنت است که نصوص آن توسط حسین سلیم اسد تحقیق و احادیث آن توسط وی، تخریج شده است.

مسند الحميدي
پدیدآوران	حمیدی، عبد الله بن زبیر (نويسنده) دارانی، حسین سلیم (محقق)
ناشر	دار صفاء للنشر و التوزیع (حذفی 1127)
مکان نشر	سوریه - دمشق
سال نشر	1996م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	2
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

اثر حاضر، مهم‌ترین کتاب حمیدی است که آن را بر اساس نام صحابه مرتب کرده و به‌لحاظ اهمیت کتاب، او «صاحب مسند» خوانده شده است. این مسند، مرکب از یازده جزء و مشتمل بر احادیث عالی‌السند است و ابن ‌حجر عسقلانی از آن در تدوین «المطالب‌ العالية بزوائد المسانيد الثمانية» استفاده کرده است. این کتاب مشتمل بر 1300حدیث است که اغلب آنها مرفوع بوده و اندکی از آثار موقوف از صحابه و تابعین در آن وجود دارد.

عادت بیشتر مؤلفان مسندها چنین است که مسند خود را با احادیث ابوبکر آغاز می‌کنند. پس از آن احادیث دیگر خلفای راشدین را به‌ترتیبی که خلافت کرده‌اند و آنگاه احادیث بقیه عشره مبشره را یاد می‌کنند؛ چنان‌که در این مسند نیز همین ترتیب به ‌چشم می‌خورد و مطالب با احادیث ابوبکر آغاز و به احادیث جابر بن عبدالله انصاری ختم می‌شود. احادیث این کتاب از قول 180 تن نقل شده که 32 تن زن و بقیه مرد هستند و بیشترین احادیث از ابوهریره نقل شده است. مضامین احادیث این مسند، تاریخی، فقهی، اخلاقی و اعتقادی است.

از جمله ویژگی‌های کتاب، اقدامات تحقیقی مهمی است که محقق بر روی آن انجام داده است. وی کتاب را با دو نسخه خطی و یک نسخه چاپی سنجیده و نسخه‌بدل‌ها را در پانوشت‌ها ضبط کرده است. جایگاه یادکرد احادیث کتاب را در دیگر منابع حدیثی نشان داده و گاه بین این متن‌ها، سنجیده است. واژه‌های دشواریاب را در پانوشت‌ها شرح کرده و درباره چونگی اسناد، اظهار نظر کرده است. همچنین در مقدمه‌ای درازدامن از جریان مسندنگاری، مسند حمیدی و اهمیت آن، شرح حال حمیدی و... سخن گفته است.

منابع مقاله

1. رستگار، پرویز، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرة‌المعارف اسلامی، چاپ اول، 1377ش.
2. بی‌نام، «معرفی‌های گزارشی معرفی و نقد»، پایگاه مجلات تخصصی نور، آینه پژوهش، آذر و دی 1376- شماره 47، به آدرس:

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/30631/

1. طباطبایی، سید کاظم، «روش‌های تدوین حدیث و سنجش آنها با یکدیگر»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مقالات و بررسی‌ها، تابستان 1376- شماره 61، به آدرس:

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/63598