مسائل الإمام أحمد بن حنبل
مسائل الإمام أحمد بن حنبل، مشتمل بر مسائل فقهی امام احمد بن حنبل (164-241ق) است که از طریق اسحاق بن ابراهیم بن هانی نیشابوری (متوفی 275ق) روایت شده و با تحقیق زهیر شاویش منتشر شده است.
| مسائل الإمام أحمد بن حنبل | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نیشابوری، اسحاق بن ابراهیم (نويسنده) شاویش، زهیر (محقق) |
| ناشر | المکتب الإسلامي |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احادیث اهل سنت - قرن 3ق. - فقه حنبلی - قرن 3ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP۱۷۹/۲/الف۲م۵ ۱۳۷۸ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مسائل فراوانی از طریق بسیاری از شاگردان امام احمد تدوین شده است؛ بااینکه خود وی از کتابت مسائل از او و دیگران کراهت داشته است. این موضوع را دلیل بر صداقت و ورع او دانسته‌اند. نگارش این مسائل از سوی شاگردان از جهت قلت و کثرت، ترتیب و تبویب و حسن و مناقشه در ایراد متفاوت است[۱].
زهیر شاویش، محقق کتاب، در مقدمه تصریح کرده که در جمع و تدارک مسائل احمد حنبل، امام اهل سنت، بیش از سی سال کار کرده، سپس مسائل شاگرد احمد، اسحاق بن ابراهیم بن هانی را فراهم آورده است[۲].
مباحث کتاب در دو جلد و 2394 شماره به‌ترتیب ابواب فقهی با باب طهارت آغاز شده و پس از کتب صلات، زکات، نکاح، طلاق و... به کتب دیات، جهاد و اطعمه ختم شده است؛ البته پس از آنها چند کتاب دیگر با نام کتاب فراغ، تاریخ، علل و باب قرائت حدیث نیز آمده است. در کتاب فراغ، مباحث اعتقادی مطرح شده است؛ به‌عنوان مثال در شماره 1858 از آن چنین آمده است: «و قرآن علمی از علم الهی است و کسی که گمان کند قرآن مخلوق است به الله تعالی کافر شده است»[۳].
در کتاب تاریخ نیز از اسامی و کنیه روات و تعداد احادیث و وثاقت آنها سخن رفته است؛ به‌عنوان مثال در شماره 1061 چنین آمده: «ابوشوذب از اهل بلخ بود» و در شماره 2062: «کنیه خالد بن ولید، ابوسلیمان است»[۴].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- مروزی، اسحاق بن منصور، «مسائل الإمام أحمد بن حنبل و إسحاق بن راهويه برواية إسحاق بن منصور المروزي»، الجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة، الطبعة الأولی، 1425ق/2004م.