مجموعه گفتمانهای مذاهب اسلامی
مجموعه گفتمان‌هاى مذاهب اسلامى به قلم دکتر محمدتقى فخلعى با رویکرد تقریب بین مذاهب و فرق اسلامى و بیان اصول عقاید شیعى به طور منطقى و برهانى و به دور از هر افراط و تفریطى در رفع سوء برداشتها و در نهایت کم کردن فاصله شیعه با سایر فرق در راه رسیدن به وحدت سازنده تألیف شده است.
| مجموعه گفتمانهای مذاهب اسلامی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فخلعی، محمدتقی (نویسنده) |
| ناشر | مشعر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1383 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-7635-57-5 |
| موضوع | تقریب مذاهب شیعه - عقاید |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 211/5 /ف3م3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
انگیزه تألیف
تقریب بین مذاهب و فرق اسلامى و بیان اصول عقاید شیعى به طور منطقى و برهانى و به دور از افراط و تفریط، جهت رفع سوء برداشتها و در نهایت کم کردن فاصله شیعه با سایر فرق در راه رسیدن به وحدت سازنده، انگیزه تألیف این کتاب است. و رسیدن به فرهنگ نقد و نظر و رقابت علمى صحیح نیز از آرزوهاى مؤلف می‌باشد.
روش مؤلف
سعى شده به دور از هرگونه تعصب و افراط گرى از یک طرف، و دورى از مسامحه و تفریط و زیر پاگذاشتن اصول مذهبى از طرف دیگر، به بیان موارد اختلاف بین شیعه با فرق دیگر به روش علمى و برهانى بپردازد.
در مقدمه در یک تحلیل و جمع بندى از سه گرایش متفاوت در برخورد بین فرق در شرایط کنونى جهان اسلام نام برده شده، که گروه اول در افراط و گروه دوم در تفریط افتاده و تنها گروه سوم راه متعارف و صحیح را که مورد نظر مؤلف نیز می‌باشد، طى مى نمایند. این سه گروه را چنین معرفى شده‌اند:
- گروه‌ها و جریانهای سنتی محافظه‌کار که اصرار در حفظ شرایط گذشته داشته و بر این باورند که حفظ اصول و مبانی مذهبی آنان در گرو آن است که بیمهابا به مذاهب مخالف خود بتازند و با سلاح تکفیر و تفسیق بر مخالفان خود یورش برده و همه کس جز خود را مشرک و فاسق و بدعت آور بنامند. طبیعی است با اینان کمترین سخنی از وحدت، مصلحت و همگرایی نتوان به میان آورد...
- نو رسیدگان و جریانهای تجدید نظرطلب که رسالت خود را در تردید آفرینی و تضعیف باورهای مذهبی جامعه مسلمین یافته و با شبهه افکنیهای خود شتابزده در پی نفی اصول و مبانی مذهبی می‌باشند. به پندار آنان تنها راه دستیابی به تفاهم و پایان بخشیدن به منازعات مذهبی، نفی اصول گرایی و صرف‌نظر کردن یا دست کم بیتفاوت شدن در برابر اصول عقیده می‌باشد... به نظر میرسد این گروه در چنان اشتباهی باشند که آثار تخریبی جبران ناپذیر آن کمتر از خشونت ورزیها و تحجرگرایی دسته اول نباشد چه آنکه دستاورد این گرایش چیزی جز رواج ولنگاری عقیدتی و اباحی‌گری و بی تفاوتی نمی‌باشد.
به نظر نگارنده این دو دسته یاد شده در دولبه‌ی افراط و تفریط سیر کرده و هیچیک ره به صواب نمیبرند. بلکه راه صواب در این است که با حفظ پایبندیهای قطعی مذهبی همزمان عرصه برای گسترش گفتگوهای انتقادی میان مذاهب در جو تفاهم آمیز به انگیزه جستجوی حقایق افزون‌تر فراهم آید و صد البته این رسالت اختصاص به عالمان، مذهب پژوهان و اصحاب نقد و نظر دارد و گرنه توده‌های پیرو مذاهب را باید از این امر معاف داشته و تنها نسخهی محبت و مدارا و همزیستی با احساس اخوّت دینی را برایشان تجویز کرد.
ساختار و محتوا
نوشتار حاضر دفتر اول از مجموعه گفتمانهای مذاهب اسلامی است که در دو فصل گفتمان تقریب و گفتمان عقیده، تدوین شده است. ساختار و چکیده محتواى این کتاب را به این ترتیب می‌توان ارائه نمود:
مقدمه: به معرفى کتاب، انگیزه، روش و آرزوى رسیدن به فرهنگ نقد و نظر و رقابت علمى صحیح با انگیزه تفاهم‌جویانه در جامعه اسلامى اشاره شده است.
فصل اول: گفتمان تقریب
از اصول و راه‌های تحقق آرمان تقریب سخن به میان آمده و قرار گرفتن این مباحث در فصل آغازین این مجموعه به درستی بیانگر آن است که روح غالب بر سراسر تحقیق، تفاهم‌جویی و همگرایی است. مباحثى چون مبانى وحدت، معنا و مفهوم تقریب، موانع تقریب، گامهاى عملى در راه تقریب و وفاق‌گرایى در سیره امام على علیهالسلام و ائمه اطهار، مورد بحث قرار گرفته است.
فصل دوم: گفتمان عقیده
از پایگاه یک شیعی پایبند مهمترین موضوعات و گفتمانهای اختلافی در زمینه‌ی عقیده طرح شده و کوشش شده، مبانی و اصول مذهب امامیه با استدلال به طور محکم تبیین شود و همزمان در عرض و نقد آرای اهل‌سنت سعی شده اصل ارزیابی بی‌طرفانه در حد توان رعایت شود.
موضوعاتى مانند: گفتمان امامت و خلافت، ویژگی‌هاى امام، اهل‌بیت محل تلاقى امت، گفتمان اثناعشریّت، بحث مهدویت، عدالت صحابه، و تحریف ناپذیرى قرآن کریم.
نسخه شناسى
نسخه حاضر، چاپ اول بوده که در 1383ش، توسط نشر مشعر در 360 صفحه به چاپ رسیده است. شماره شابک آن: 5- 57- 7635- 964 است.
فهرست منابع آن در پایان کتاب آورده شده که به 217 منبع میرسد.
منابع مقاله
1. مقدمه و متن کتاب
2. مجله دانشکده الهیات مشهد
3. سایت دانشگاه فردوسى مشهد