لطایف اشرفی فی بیان طوایف صوفی

لطائف اشرفی فی بیان طوائف صوفی، اثر نظام‌الدین یمنی (زنده در 750ق)، کتابی است در بیان احوال، افکار و کرامات شیخ اشرف‌الدین جهان‌گیر سمنانی سامانی نوربخشی چشتی (متوفی 808ق)، از مشایخ متصوفه ساکن هند.

لطایف اشرفی فی بیان طوایف صوفی
پدیدآوران	اشرف جهانگیر سمنانی (نويسنده) یمنی، نظام الدین (گردآورنده) اشرفی کچهوچهوی، محمد علی حسین (سایر) اشرفی جیلانی، محمد مظاهر اشرف (سایر) تابش قصوری، محمد منشاء (مقدمه‌نويس) قادری شطاری، محمد یسین (ناظر)
سال نشر	1378ش - 1419ق - 1999م
چاپ	2
موضوع	چشتیه - تصوف - فرقه‎ها - اشرف جهانگیر سمنانی، - 808ق. -- سرگذشتنامه
زبان	فارسی
تعداد جلد	2
کد کنگره	6ل5الف 290/8 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نویسنده در اثنای مطالب عمیق عرفانی، اشعار فارسی و عربی، احادیث، آیات و حکایات بی‌شماری مرتبط با موضوع، نگاشته است.

این کتاب، در شصت لطیفه و به‌تفصیل، غالب مبانی و اصول عرفانی، مذهبی و اخلاقی، مرتبط را بررسیده است. حجم و گستره مطالب مطروح در این کتاب، به‌گونه‌ای است که می‌توان آن را در زمره یکی از دائرةالمعارف‌های کهن، محسوب نمود.

اثر حاضر، از متون کهنی است که در شبه قاره تألیف شده و حائز اهمیت بسیار در ابعاد ادبی، عرفانی، تاریخی و اجتماعی است. در باب اصالت «لطایف اشرفی» نمی‌توان به قاطعیت حکم نمود و از این باب، باید با رویکردی محتاطانه حتی الامکان آن را به اشرف‌الدین و خامه نظام غریب یمنی نسبت داد.

این اثر، از حیث کمیت و کیفیت، دربردارنده گستره وسیعی از اندیشه‌های عرفان عملی و نظری، مبانی کلامی و اخلاقی، شرح و توضیح اصطلاحات و شطحیات عرفانی، حکایات و روایات تاریخی و اقوال عرفا، خصوصا اشرف‌الدین جهان‌گیر است. بسامد غالب مطالب، دربرگیرنده مباحث عرفان عملی است و در مرتبه بعدی، عرفان نظری قرار می‌گیرد.

«لطایف اشرفی» را می‌توان نوعی دانشنامه کهن محسوب داشت که هم به جهت احتوا بر مطالب متعدد و مرتبط عرفانی و هم بهره بردن از منابع بسیار، اثری درخور و شایان بررسی است.

علاوه بر مطاوی عرفانی و اخلاقی، اطلاعات تاریخی بسیاری در باب اشرف‌الدین، معاصران وی، مریدان، اوضاع فرهنگی و اجتماعی عصر، در ضمن مباحث مشهود است. نکته شایان دیگر، ارادت تام و دل‌بستگی تمام اشرف‌الدین به ابن عربی و اشاعه اندیشه‌ها و به‌خصوص نظریه وحدت وجود در هند است.

منابع مقاله

1. مدرس‌زاده، عبدالرضا؛ آتش‌گوهری، اسما و شریفی، محمدرضا، «بررسی «سماع» با رویکرد به نظریات مطرح در نسخه خطی کتاب «لطایف اشرفی»»، پایگاه مجلات تخصصی نور، عرفان اسلامی، تابستان 1401، شماره 72.
2. جهادی، سید امیر، «متن‌شناسی نسخه خطی «لطایف اشرفی فی بیان طوایف صوفی»»، متن‌شناسی ادب فارسی، سال هفتم، پاییز 1394، شماره 3