كف الرعاع عن محرمات اللهو و السماع
كف الرعاع عن محرمات اللهو و السماع، از آثار حافظ، محدث، متکلم و فقیه مشهور شافعی قرن دهم هجری قمری، شهاب‌‌الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن حجر هیتمى سعدی انصاری (909-974ق)، معروف به ابن حجر هیتمی است که حرمت شرعی غنا، موسیقی و شطرنج را توضیح می‌دهد و به نقادی مطالب کتاب فرح الأسما‌ع برخص السماع نوشته صوفی مالکی قرن نهم هجری قمری، محمد بن احمد شاذلی تونسی، مشهور به ابن زغدان (820-882ق) می‌پردازد. این کتاب را پژوهشگر معاصر عادل عبدالمنعم ابوالعباس، تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای انتقادی نوشته و نگارنده و کتابش را شناسانده است.
| كف الرعاع عن محرمات اللهو و السماع | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن حجر هیتمی، احمد بن محمد (نويسنده) ابو العباس، عادل عبد المنعم (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | حکم الإسلام في الغناء و الموسیقي و الشطرنج |
| ناشر | مکتبة القرآن |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- نویسنده با بیان اینکه در ماه ربیع سال 958ق، به مهمانی دعوت شدم و در آنجا از من درباره سماع پرسیده شد و من شدید و غلیظ جواب دادم و سخن کژفهمان را مردود شمردم، افزوده است: درباره کتاب فرح الأسما‌ع برخص السماع از من پرسیدند و من پاسخ دادم و اکنون به نقد تفصیلی آن می‌پردازم[۱].
ساختار و محتوا
- این اثر دارای 2 باب به‌ترتیب ذیل است:
- اقسام غنای حرام و غیر آن.
- اقسام لهو حرام و غیر آن.
انتقاد محقق
- عادل عبدالمنعم ابوالعباس، بر نویسنده این انتقادها را وارد دانسته است:
- ابن حجر هیتمی در این کتاب از روش هجومی نسبت به مخالفانش استفاده می‌کند و با خشونت کلامی سخن می‌گوید و آنان را متهم به دروغ‌گویی، بدسیرتی و نفاق می‌سازد؛ درصورتی‌که ادفوی، ریشه قضیه است و او کتابی در حلیت سماع نوشته و شاذلی از او گرفته است، ولی ابن حجر، شاذلی و ابن حزم و ابن طاهر مقدسی را مورد حمله قرار می‌دهد، ولیکن با ادفوی، آرام گفتگو می‌کند و همراه با احترام نقدش را ارائه می‌دهد و روشن می‌شود که تعصب مذهبی در آن دوران رواج داشته؛ زیرا ادفوی، همانند ابن حجر هیتمی شافعی است، ولی دیگران از نظر مذهبی نیز مخالف او هستند. من در پاورقی‌ها این روش ناپسند را مورد انتقاد قرار داده‌ام.
- ابن حجر هیتمی در موارد متعددی از این اثر، احادیث را تکرار کرده است[۲].
نمونه مباحث
- ... تقلید از ابن طاهر در نقل و عقل جایز نیست؛ زیرا او در آن دو، فاسد است و بدعت می‌سازد و اباحی‌گر است و...[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.