كتاب الوزراء و الكتّاب
كتاب الوزراء و الكتّاب اثر ابو عبداللّه محمد بن عبدوس الجهشيارى؛ تحقیق مصطفى السّقا وابراهيم ابيارى و عبدالحفيظ شلبى؛ ترجمۀ ابوالفضل طباطبايى؛ از آثار قرن چهارم هجرى و از قديمي‌ترين منابع تاريخ اسلام در موضوع تشكيلات ادارى و ديوانى و تاريخ وزراست.
| الوزراء و الکتاب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جهشیاری، محمد بن عبدوس (نویسنده)
سقا، مصطفي (محقق) ابیاری، ابراهیم (محقق) شلبي، عبدالحفيظ (محقق) طب‍اطب‍ائ‍ي، ابوالفضل (مترجم) رهنما، زین‌العابدین (مقدمه‌نویس) |
| ناشر | [بي نا] |
| مکان نشر | ايران |
| سال نشر | 1348ش. |
| چاپ | يکم |
| موضوع | وزيران -- کشورهاي اسلامي -- متون قديمي تا قرن 14
دبيران ديواني -- کشورهاي اسلامي -- متون قديمي تا قرن 14 کشورهاي اسلامي - تاريخ |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | 1348 / 38/4 DS |
مؤلف(متوفى 331ق) تاريخ انشانويسى از هنگام تأسيس حكومت اسلامى در زمان پيامبر(ص) و تاريخ وزرات و وزيران را در اسلام از آغاز تا عصر مأمون و وزارت فضل بن سهل شرح داده است.
اخبار و اطلاعات موجود در كتاب-كه بخشى از آنها در هيچيك از كتب موجود ديده نمى‌شود-بيانگر اوضاع اجتماعى ورفتار و روش خلفا و حكام دوران اموى و عباسى است.
از ويژگيهاى كتاب وجود اطلاعاتى است كه حاكى از تأثيرات تمدن ايرانى در بسيارى از شئون ادارى وتشكيلاتى دستگاه‌هاى خلافت،از جمله جمع‌آورى ماليات و خراج و تنظيم ديوانها وديگر روشهاى سياسى است.
كتاب با معرفى كسانى كه براى رسول خدا كتابت مى‌كرده‌اند آغاز شده و تقسيم بخشهاى كتاب براساس نام خلفا و دورۀ آنهاست، مثلا ايام ابوبكر يا ايام مأمون، و در ذيل هرعنوان اوضاع تشكيلاتى و مكاتبات و روابط ادارى آن دوره تشريح شده است.
ظاهرا كتاب جهشيارى تا دورۀ مكتفى بالله و وزارت احمد بن عباس بن حسن(حدود سال 296) را در بر داشته، لكن همه كتاب به دست مانرسيده است.
مؤلف در مقدمه، مطالبى دربارۀ تشكيلات اجتماعى و ادارى و تقسيم‌بندى طبقات نزد ايرانيان و خدماتى كه آنان به توسعه علوم آن روزگار كرده‌اند آورده است.
ترجمه از روى چاپ مصر انجام شده و مقدمه محققان مصرى در معرفى كتاب و مؤلف آن در آغاز آمده است.
فهارس گوناگون اعلام و فهرست مطالب در پايان كتاب ذكر شده است. [۱]
پانویس
- ↑ ر.ک: روغنی، شهره، ص108-109
منابع مقاله
روغنی، شهره، کتابشناسی گزیده توصیفی تاریخ و تمدن ملل اسلامی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها(سمت)، 1382ش