كتاب البستان في ذکر الأولياء والعلماء بتلمسان
كتاب البستان في ذكر الأولياء و العلماء بتلمسان، اثر ابوعبدالله محمد بن محمد بن احمد شریف ملیتی مدیونی تلمسانی، معروف به ابن مریم (متوفی 1014ق/1605م) فقیه، مورخ و ادیب مالکی، است که با تحقیق محمد بن یوسف قاضی به چاپ رسیده است.
| کتاب البستان فی ذکر الأولیاء والعلماء بتلمسان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن مریم تلمسانی، محمد بن محمد (نويسنده) قاضی، محمد بن یوسف (محقق) |
| ناشر | مکتبة الثقافة الدینیة |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1431ق. = 2010م. |
| چاپ | چاپ یکم |
| شابک | 978-977-6305-33-5 |
| موضوع | مجتهدان و علما - تلمسان – سرگذشت‌نامه
عارفان - تلمسان – سرگذشت‌نامه محدثان - تلمسان – سرگذشت‌نامه تلمسان - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ت55 الف2 / 299 DT |
کتاب حاضر، اثر برجسته‌ای از ابن مریم است که در واقع، گزیده‌ای از کتاب «نيل الابتهاج» بابا تنبکتی و «بغية الروّاد» یحیی بن خلدون و دیگران است. این کتاب درباره شرح حال عده‌ای از فقیهان و اولیای محلی، به‌خصوص کسانی است که در تلمسان زندگی و یا تحصیل می‌کردند. اولیای مورد بحث در کتاب، مردمان صاحب کرامتی بودند که از آموختن و عمل کردن به مطالب و احکام کتاب‌های دینی وابسته به مذهب مالکی غفلت نمی‌کردند[۱].
ازآنجاکه پیش از این، اصل کتاب در قالب نسخه منتشرشده در سال 1226ق/ 1908م، توسط «المطبعة الثعالبية» الجزایر با نظارت شیخ محمد بن ابی‌شنب، معرفی گردیده، در این نوشتار، به معرفی نسخه دیگری از این اثر پرداخته شده که توسط «مكتبة الثقافة الدينية» قاهره، در سال 1431ق/ 2010م، با تحقیق محمد بن یوسف قاضی، منتشر شده است.
نسخه پیشین کتاب، با مقدمه کوتاهی از شیخ محمد بن ابی‌شنب آغاز گردیده که در آن به‌صورت مختصر، به موضوع و نسخ خطی کتاب، اشاره شده است[۲]، اما متأسفانه این نسخه، فاقد مقدمه‌ای از محقق بوده، ولذا اشاره‌ای به اقدامات تحقیقی صورت‌گرفته در کتاب، نشده است.
تفاوت دیگر این دو نسخه در آن است که نسخه پیشین، علاوه بر فهرست مطالب، دارای فهرست اسامی رجال و بانوان[۳] و فهرست اسامی اماکن، شهرها، کوه‌ها و نهرها[۴] می‌باشد؛ درحالی‌که در نسخه حاضر، فقط فهرست مطالب و فهرست مصادر و مراجع تحقیق[۵] درج گردیده و شاید بتوان تنها مزیت این نسخه نسبت به نسخه پیشین را چاپ منقح و خط خوانای آن دانست.
این کتاب در سال ۱۹۱۰م، به‌وسیله پروونتسالی، با عنوان «زندگی‌نامه اولیا و علمای تلمسان» به فرانسوی ترجمه و ملخص متن عربی آن توسط دلپش در «مجله آفریقایی» درج گردیده است[۶].
پانویس
منابع مقاله
- متن کتاب.
- دیانت، ابوالحسن، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.
- ابن مریم تلسمانی، محمد بن محمد، «البستان في ذكر الأولياء و العلماء بتلمسان»، اثر ابوعبدالله محمد بن محمد بن احمد، ملقب به ابن مریم، با تحقیق محمد بن ابی‌شنب، الجزایر، 1226/1908.