قواعد واژه‌شناسی قرآن

قواعد واژه‌شناسی قرآن تألیف محمدحسن ربانی (متولد 1343ش)، نگاهی به قواعد فهم معانی واژگان قرآن کریم با استفاده از منابع دست‌اول و قواعد صحیح ترجمه به زبان فارسی است.

قواعد واژه‌شناسی قرآن
پدیدآوران	ربانی، محمد حسن (نويسنده)
ناشر	سازمان تبليغات اسلامی. شركت چاپ و نشر بين الملل
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1398ش
چاپ	1
شابک	‎978-964-304-785-6
موضوع	قرآن - واژه‌شناسی - قرآن -- مسائل لغوی - فقه اللغه عربی
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	ر2ق9 82/3 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

کتاب مشتمل بر پیشگفتار و دو بخش است. مباحث بخش اول در دوازده فصل و بخش دوم در دو فصل مطرح شده است. نویسنده، واژه‌شناسی قرآن را از علوم مقدماتی و ضروری تفسیر قرآن دانسته و تصریح کرده که یکی از عوامل مهم اختلاف در تفسیر، اختلاف در شرح و معناشناسی واژگان قرآن است.‏ وی تأکید می‌کند که باید یک پژوهشگر و فراگیر قرآن توان استفاده از منابع دست‌اول لغات قرآن و تفاسیر دسته اول که شارح لغات قرآن هستند را داشته باشد و به قول عربی فراگیر باید توان استفاده از منابع اصلی را داشته باشد تا بتواند به معنی و مفهوم و در نتیجه تفسیر قرآن دست یابد. ازآنجاکه امکان بررسی تمامی قواعد لغت در این کتاب فراهم نبوده، در این نوشتار تنها برخی قواعد لغت بررسی شده و تاحدامکان در مسیر شناسایی لغات قرآن پیش رفته است.‏

در بخش اول از قواعد فقه اللغه بحث شده است. فقه اللغه (ترمینولوژی لغت) درباره فهم و درک صحیح و نهایی یک واژه در زبان عربی است. در اصطلاح به لغت‌شناسی قرآن، غریب القرآن گفته می‌شود که ده‌ها کتاب درباره آن تألیف شده است.‏ بررسی سبک‌های تدوین لغت، فلسفه لغت و دخالت عرف در معنای لغت، بررسی قواعد مختلف چون قاعده تقدم حدیث بر قول لغوی و قاعده ابدال و نیز فروق اللغه و مجاز و حقیقت از مباحث مطرح شده در این بخش است.

در بخش دوم در دو فصل، ابتدا منهج‌های لغت در ضمن چهار منهج موضوعات، تقلیب، قافیه و حرف اول کلمه (حرف اصلی) موردبحث قرار گرفته است؛ به‌عنوان‌مثال منهج قافیه بدین معناست که نویسنده کتابش را بر اساس حرف آخر کلمه تدوین نماید‏

در آخرین فصل، ابتدا قواعد ترجمه در ضمن یازده اصل مطرح شده است. سپس متون غریب القرآن و از جمله غریب القرآن زید بن علی بن الحسین(ع) معرفی شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.